تعیین دوره های سیلابی رود نیزار قم با استفاده ازپادگانه های رودخانه ای

فصلنامه علمی مهندسی منابع آب

مقاله 8، دوره 12، شماره 42، آبان 1398، صفحه 91-103   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فریدون قدیمی^{* 1}؛ شیما سادات محمدی²

¹عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اراک

²دانشگاه صنعتی اراک

تاریخ دریافت: 20 دی 1394،  تاریخ بازنگری: 29 اردیبهشت 1397،  تاریخ پذیرش: 06 بهمن 1398 

چکیده

روش های مختلفی جهت تعیین دوره های سیلابی رود ها وجود دارد. پرهزینه بودن اغلب روش ها ما را برآن می دارد که با استفاده از روش های رسوب شناسی کم هزینه، دوره های سیلابی رودها را تعیین کنیم. بدین منظور از پادگانه های آبرفتی که شواهد خوبی جهت بررسی سیلاب های گذشته هستند، استفاده شده است. با بررسی ویژگی های رسوب شناسی و تعیین رخساره های رسوبی پادگانه ها در رود نیزار قم می توان به دوره ها و فراوانی سیلاب های به وقوع پیوستۀ گذشته در رودها دست یافت. پس از تعیین قطر بزرگ ترین ذرات، با استفاده از منحنی هیلستروم و روابط تجربی، سرعت جریان و آبدهی سیلاب های گذشته به دست آمد. در نهایت، تعیین معادلات مربوط به تغییرات قطر – سرعت و قطر – بده جریان به همراه شبیه سازی رسوبی توالی ها، پیش بینی سیلاب های آینده را امکان پذیر کرد. در این تحقیق مشخص گردید که رود نیزار درگذشته با روند افزایش آبدهی مواجه بوده و در آینده نیز  مواجه خواهد بود. از این رو می بایست با توجه به محل منشاء سیلاب، زمینۀ بهسازی ابنیه و ساختمان ها در مسیر رود خصوصاً در منطقه ساحلی شهر قم را فراهم نمود.  

کلیدواژه‌ها

"سیلاب های گذشته"؛ "تراس رودخانه ای"؛ "قطر ذرات"؛ "رودخانه نیزار"

عنوان مقاله [English]

w

مراجع

1)       Baker,  V.R.  1983.  Large-scale fluvial palaeohydrology. In: Gregory, K.J. (Ed), Background to Palaeohydrology: A Perspective. Wiley, Chichester: 453–478.

2)       Baker,R.V. 2008. Paleo flood hydrology: Origin, progress, rospects. Geomorph.101(13):10-35.

3)       Benito,  G. and  Thorndycraft,  V.R.  2005.  Palaeoflood hydrology and  its role in applied hydrological sciences. J. Hydrol.313:3-15.

4)       Benito,G., Brázdil,R., Herget, J and Machado,M.J.2015. Quantitative historical hydrology in Europe, Hydrol. Earth Syst. Sci. Discuss. 12: 4413–4469.

5)       Costa, J.E.1988. Paleohydraulic reconstruction of flash flood peaks from boulder deposits in the Colorado Front Range, Geological society of America.

6)       Darcy, H. 1856. Les Fontaines Publiques de la Ville de Dijon. Dalmont, Paris. 647 p. & atlas. ("The Public Fountains of the City of Dijon" is a lenghy work. The famous Appendix - Note D appears here.").

7)       Department of Water Affairs of Qom Province.2002. Development Plans Group, Qom Province Flood Master Plan Studies (In Persian).

8)       Ducassou,E.,Mulder,T.,Migeon,S.,Gonthein,E.,Murat,A.,Revel,M.,Capotondi,L.,Bernasconi,S.,Mascle,J.and Zarogosi,S.2006. Floods recorded in deep Mediterranean sediments, Quaternary Res. 70:382-391.

9)       Enzel, Y., Ely, L.L., Martinez-Goytre,  J.and  Vivian,  R.G.  1994.  Paleofloods and a dam failure flood on the Virgin River,  Utah and Arizona.  J. Hydrol.153:219-315.

10)    England, J.F., Godaire, J.E, Klinger, R.E., Bauer, T.R. and Julien,P.Y.2010. Paleohydrologic bounds and extreme flood frequency of the Upper Arkansas River,Colorado, USA, Geomorph.124:1-116.

11)    Harvey,J.E. and Pederson, J.L.2011.Reconciling arroyo cycle and paleoflood approaches to late Holocene alluvial records in dryland streams,Quaternary Sci. Rev.30 (7-8):855-866.

12)    Heitmuller-Franklin, T.and Hudson -Paul, F.2009. Downstream trends in sediment size and composition of channel-bed, bar and bank deposits related to hydrologic and lithologic controls in LIano River watershed, Central Texas, USA, Geomorph. 112:246-260.

13)    Hoseinzadeh ,S.R.and  Jahadi Toroghi, M. 2006. Geomorphologic analysis of catastrophic floods of Madarsoo River (North - Eastern Iran. Journal Of Geography and Regional Development Reseach. 7:89-115 (In Persian).

14)    Hoseinzadeh ,S.R.and  Jahadi Toroghi,M.2012. The Study of Paleoflood Hydrology Using Slack-water Deposits (Case Study: Darungar Basin).Quantitative Geomorphologic Research.1:87-101(In Persian).

15)    Hooke,J.M.2006.Temporal variations in fluvial processes on a active meandering river over20-year period, Geomorph. 1(2)3:3-13.

16)    Jarrett, R.D. and Tomlinson, E.M.  2000.  Regional interdisciplinary paleoflood approach to assess extreme flood potential. Water Resourc. Res. 36: 2957–2984.

17)    Kashani,M. 1998. General Department of Water Affairs of Qom Province, June 15th Dam, Qom Drinking Water and Land Rights(In Persian).

18)    Kazemizadeh,K. 2009. Studies of flood control and regulation of Qamrood River in Qom city(In Persian).

19)    Khosravi, A., Hosseinzade, S. R.and khanehbad M. 2014.Characterization of the major flood level of the river Kalat using paleo stage indicover. Arid Regions Geographic Studies. 5 (17) :1-16(In Persian).

20)    Jones,A.F., Brewer,P.A.and Macklin, G. 2009.Geomorphological  and sedimentological evidence for variations in Holocene flooding in Welsh river catchments, Global and planetary change. 70:92107.

21)    Levish,  D.R.  2002.  Paleohydrologic bounds: non-exceedance information for flood  hazard assessment.  In: House,  P.K., Webb, R.H., Baker, V.R., Levish, D.R. (Eds.), Ancient Floods, Modern Hazards: Principles and Applications of Paleoflood Hydrology. American Geophysical Union Water Science and Application, Washington, DC. 5:175-190.

22)    Macklin,M.G.,Benito,G., Gregory, K.J.,Johnstone,E.,Lewin,J.,Michczynska,D.J.,Soja,R.,Strakel,L. and Thorndycraft,V.R.2005. Past hydrological events reflected in the Holocene fluvial record of Europe.Catene. 66 :145-154.

23)    Macklin,G.,Toth, S., Brewer, P.A., Noble D.L. and Duller,G.2009. Holocene flooding and river Development in a Mediteranean stepland catchment.The Anapodaris Gorgr,South central  Crete, Greece, Global and planetary change. 70: 35-52.

24)    McQueen, K.C., Vitek,  J.D.and  Carter,  B.J.  1993.  Paleoflood analysis of an alluvial channel in the south-central Great Plains: Black Bear Creek, Oklahoma. Geomorph.8:131-146.    

25)    Miall, A.D.1999. Principles of Sedimentary Basin Analysis, Third updated and enlarged edition, Springer – Verlog, Berlin.

26)    Mohammadi S. 2012. Sequence Detection of Past Floods Using Alluvial Terrace of Qamrud River, MSc Faculty of Geology, Islamic Azad University, North Tehran Branch(In Persian).

27)     Pérez-Lambán,F., Peña-Monné,J.L., Fanlo-Loras,J., Picazo-Millán,J.V.,Badia-Villas, D., Rubio-Fernández,D.,García-Giménez,R.and Sampietro-Vattuone, M.M.2014.Paleoenvironmental and geoarchaeological reconstruction from late Holocene slope records (Lower Huerva Valley, Ebro Basin, NE Spain).Quaternary Res.81(1): 1–14.

28)   Pars Biab. 2008. National Forests and Rangelands and Watershed Management Organization, Office of Engineering and Evaluation of Plans, Integration and Synthesis Report, Watershed Justification Studies Downstream of June 15th (In Persian).

29)    Studies Downstream of June 15th (In Persian).

30)   Qom Regional Water Company, 2010. Flood Report of April, 2009 Qomrood River(In Persian).

31)   Sridhar, A.2005. A mid-late Holocene flood record from the alluvial reach of the Mahi river, Western India .Catena. 70:330-339. 

32)   Srivastava, P., Kumar,A., Chaudhary, S., Meena,N., Rawat, Y.P. S., Rana, N., Perumal, R.J., Bisht, P., Sharma, D., Agnihotri,D.S., Bagri, R., Juya, N., Wasson, R.J.and Ziegler,M. 2017. Paleo floods records in Himalaya,Geomorph. 284: 17-30.

33)    Wang,L.,  Huang,C.C.,  Pang,J., Zha,X.and Zhou,Y.2014. Paleofloods recorded by slackwater deposits in the upper reaches of the Hanjiang River valley, middle Yangtze River basin, China. J. Hydrol.  519:  1249–1256.