پست مدرنیسم و شهر با تاکید بر الگوها و طرح‌های برنامه‌ریزی شهری

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقاله 4، دوره 4، شماره13، مرداد و شهریور 1392، صفحه 57-76   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسن پارسی‌پور؛ محمدحسن ضیاء‌توانا

دانشگاه شهید بهشتی

تاریخ دریافت: 14 شهریور 1392،  تاریخ پذیرش: 14 شهریور 1392 

چکیده

شهرنشینی از مشخصه‌های بارز قرن بیستم محسوب می‌گردد که همواره تحت تاثیر نگرش‌های فلسفی و با ارائه طرح و برنامه‌های خاص در مقاطع زمانی مختلف به دنبال ایجاد رفاه و آسایش برای شهروندان و کاهش معضلات فراروی جوامع است. جنبش مدرنیسم متعاقب انقلاب صنعتی و بر پایه خرد و قدرت تکنولوژی شکل گرفت و شهر نیز به عنوان نماد تمدن مدرن تحولات بزرگی را از آن پذیرفت در همین راستا برنامه ریزی شهری با تکیه بر قدرت تکنولوژی به سمت شهرسازی ماشینی روی آورد اما شهر حاصله از تمدن مدرن در بستر حدود یک قرن دچار مشکلاتی گردید. متعاقب آن دهه‌های آخر قرن بیستم از طرفی شاهد نگرش فلسفی پست مدرنیسم و از طرف دیگر ظهور پارادایم توسعه پایدار هستیم که علوم مختلف و برنامه‌های آنها را تحت تاثیر خود قرار داده‌اند. شهرسازی و برنامه‌ریزی شهری نیز در انتقاد بر عملکرد مدرنیسم و در چارچوب پارادایم توسعه پایدار به ارائه الگوی توسعه پایدار شهری پرداخته و در طرح و برنامه‌های خود تحولاتی را داشته است. این تحقیق که با روش توصیفی – تحلیلی و تکیه بر اسناد مکتوب انجام گرفت نشان می‌دهد که تغییر پارادایم مدرنیسم به پست مدرنیسم در شهرسازی سبب تغییر نگرش در دیدگاه‌های اقتصادی و اجتماعی در تهیه طرح‌ها شده است به گونه‌ای که شاهد جایگزینی طرح‌هایی مثل طرح‌های ساختاری – راهبردی و همچنین طرح‌های استراتژی توسعه شهری و سایر طرح‌ها به جای طرح‌های جامع مدرنیستی هستیم که اصل را بر منطقه‌بندی و تفکیک کاربری اراضی می‌گذاشت و برنامه‌ریزی فیزیکی و کالبدی بر ساختار طرح‌ها سنگینی می‌کرد و مردم و ویژگی‌های اجتماعی و اقتصادی و نیاز و خواسته آنها کمتر مورد توجه قرار می‌گرفت اما در چارچوب پارادایم پست مدرنیسم مطالعات و برنامه‌ریزی‌ها جنبه چندبعدی به خود گرفته و تاکید بیشتر بر مشارکت‌های مردمی است. در همین راستا الگوهای جدید برنامه‌ریزی شهری با تکیه بر مدیریت بین رشته‌ای به دنبال تحلیل و تلفیق شرایط اجتماعی – اقتصادی در کالبد شهرها در آینده دارد.
 

کلیدواژه‌ها

مدرنیسم؛ پست مدرنیسم؛ برنامه‌ریزی شهری؛ راهبرد توسعه شهر؛ طرح‌های ساختاری - راهبردی

عنوان مقاله [English]

Postmodernism and city with emphasis on urban designing and planning patterns

نویسندگان [English]

H. Parsipoor؛ M.H. Zieatavana

چکیده [English]

Urbanization is from the obvious specialties of the twentieth century that attempting to make the citizens welfare and solve their problems. The last decades of the twentieth century also saw the emergence of postmodernism's philosophical approach and sustainable development paradigm. Postmodernism and sustainable development paradigm affected on various sciences programs. Urbanization and urban planning to reconsider in his plans against modern practice. This research is descriptive - analytical method and written according historical documents. Studies show that paradigm change from modernism to postmodernism and caused a greater focus on social issues and plans. In modern urbanism was prepared Comprehensive Plans and noted on land use and zoning. The new paradigm has replaced the Structural - Strategic and City Development Strategy (CDS) designs with comprehensive plans. Postmodern urbanism followed attracts public participation for designing in city environments. Urban planning new patterns emphasis on interdisciplinary management and socio - economic conditions for planning in cities. So the postmodern paradigm added new principles from community-based to physical planning in cities.

کلیدواژه‌ها [English]

modernism, postmodernism, urban planning, city strategy development, structural - Strategic design