بررسی نقش واسطه ای منبع کنترل بر جهت گیری مذهبی و اضطراب اجتماعی در دانش آموزان متوسطه

فصلنامه علمی روش ها و مدل های روانشناختی

دوره 11، شماره 42، بهمن 1399، صفحه 88-98   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فهیمه باقری نژاد^{* 1}؛ محمد خیر²؛ سلطانعلی کاظمی³؛ سیامک سامانی⁴

¹گروه روانشناسی تربیتی. واحد مرودشت. دانشگاه آزاد اسلامی. مرودشت. ایران

²گروه روانشناسی. واحد شیراز. دانشگاه آزاد اسلامی. شیراز. ایران

³گروه روانشناسی. واحد مرودشت. دانشگاه آزاد اسلامی. مرودشت. ایران

⁴گروه روانشناسی. واحد مرودشت. دانشگاه آزاد اسلامی. مرودشت. ایران.

تاریخ دریافت: 01 بهمن 1398،  تاریخ بازنگری: 22 مرداد 1399،  تاریخ پذیرش: 22 مرداد 1399 

چکیده

مقدمه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای منبع کنترل بر جهت گیری مذهبی و اضطراب اجتماعی  مبتنی بر شیوه همبستگی است که در آن روابط بین متغیرها را در قالب تحلیل مسیر مورد بررسی قرار می دهد.
مواد و روش­ها: این تحقیق از نظر نوع هدف کاربردی و روش جمع آوری اطلاعات به صورت توصیفی – همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. جامعه این تحقیق شامل تمام دانش آموزان متوسطه شهر شیراز است که در  سال تحصیلی 1398-1397 مشغول تحصیل در دبیرستان های این شهر بودند. از آنجاییکه در این تحقیق تعداد عوامل مربوط به پرسشنامه ها برابر با 7 متغیر مشاهده شده بود، بنابراین حجم نمونه تحقیق 307 نفر انتخاب شد. شیوه نمونه گیری تحقیق نیز به صورت روش خوشه‌ای چند مرحله‌ای و به صورت تصادفی تعیین شد. جهت گردآوری اطلاعات، مقیاس جهت گیری مذهبی آلپورت (ROS) (1967)، منبع کنترل لوینسون (LOC) (1973) و اضطراب اجتماعی (SAQ) (1969)  استفاده شد.
یافته­ها: تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون معادلات ساختاری نشان داد مدل مورد نظر از برازش مطلوبی برخوردار است. در مجموع، یافته ها موید آن بود که منبع کنترل درونی در دانش آموزان می تواند تأثیر جهت گیری مذهبی  و اضطراب اجتماعی را واسطه گری کند.
بحث و نتیجه­گیری: در مجموع، یافته ها موید آن بود که منبع کنترل درونی در دانش آموزان می تواند تأثیر جهت گیری مذهبی  و اضطراب اجتماعی را واسطه گری کند.

کلیدواژه‌ها

منبع کنترل؛ جهت گیری مذهبی؛ اضطراب اجتماعی

عنوان مقاله [English]

The Investigating the Mediating Role of the locus of Control on Religious Orientation and Social Anxiety in High School Students.

نویسندگان [English]

Fahimeh Bagherinejad¹؛ Mohammad Khayer²؛ Soltanali Kazemi³؛ Siamak Samani⁴

¹Department of educational psychology, Marvdasht Branch, Islamic Azad University, Marvdasht, Iran.

²Department of psychology, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran.

³Department of psychology, Marvdasht Branch, Islamic Azad University, Marvdasht, Iran.

⁴. Department of psychology, Marvdasht Branch, Islamic Azad University, Marvdasht, Iran.

چکیده [English]

Introduction:the importance of social communication in the adolescence  is such that it can affect the person 's future life. The purpose of this research is Investigating the mediating role of the locus of control on religious orientation and social anxiety in high school students.
Materials and Methods: The research design was descripitive- correlational and structural equation modeling was used to data. The population of this research was all high school students in Shiraz city.
Findings:Data analysis using structural equation modeling in AMOS software confirmed that proposed model has acceptable fit indices. In sum, locuse of control of students can mediate the effect of  religious orientation and social anaxiety.
Conclusion: locuse of control of students can mediate the effect of  religious orientation and social anaxiety.

کلیدواژه‌ها [English]

religious orientation, social anaxiety, locuse of control

مراجع

1.       The American Psychiatric Association Practice Guideline for the Pharmacological Treatment of Patients With Alcohol Use Disorder. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.2017.1750101

1. Reed Payne, Allen E. Bergin, Kimberly A. Bielema & Paul H. Jenkins (1991) Review of Religion and Mental Health, Prevention in Human Services, 9:2, 11-40. DOI: 10.1300/J293v09n02_02
2. Benjamin James Kaplan, Virginia Alcott Sadock, Pedro Ruiz(2016). Kaplan and Sadock’s Synopsis of Psychiatry. Behavioral Sciences/Clinical Psychiatry, 11th Edition. https://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/issues/497/articles/10744
3. Nina K. Rytwinski M.A.  David M. Fresco Ph.D.  Richard G. Heimberg Ph.D.  Meredith E. Coles Ph.D.  Michael R. Liebowitz M.D.  Shadha Cissell MSW  Murray B. Stein M.D.  Stefan G. Hofmann Ph.D(2009). Screening for social anxiety disorder with the self‐report version of the Liebowitz Social Anxiety Scale. Depression & anxiety, 26(1). https://doi.org/10.1002/da.20503
4. Beidel, D.C., Turner, S.M., Young, B.J. et al. Psychopathology of Adolescent Social Phobia. J Psychopathol Behav Assess 29, 46–53 (2007). https://doi.org/10.1007/s10862-006-9021-1
5. Fiori, K. L., Brown, E. E., Cortina, K. S., & Antonucci, T. C. (2006). Locus of control as a mediator of the relationship between religiosity and life satisfaction: Age, race, and gender differences. Mental Health, Religion & Culture, 9(3), 239–263. https://doi.org/10.1080/13694670600615482
6. Allport, G. W., & Ross, J. M. (1967). Personal religious orientation and prejudice. Journal of Personality and Social Psychology, 5(4), 432–443. https://doi.org/10.1037/h0021212
7. Ashori j, Safarian M & Yousefi N (2014). The relationship between religious orientation, optimism and spiritual intelligence with the spiritual health of Quran teachers. Journal of Psychology and Religion, 7(2). https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=248839.
8. Jan bozorgi,M. (2007). Religious orientation and mental health. Journal of Research in Medicine,31(4). https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=77013
9. Nilay Kuyel, Sevim Cesur, Christopher G. Ellison(2012). Religious Orientation and Mental Health: A Study with Turkish University Students. Psychological Reports, 110(2). https://doi.org/10.2466/02.09.PR0.110.2.535-546
10. Mousavi V, Rezaee S, Karjundani S, Javanparast H, (2018). The mediating role of the source of control in the relationship between early maladaptive psychosis and adolescent social anxiety. Journal of Psychology,22(2). https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=508753
11. Wallstone Ka.(2005.) Health locuse of control scales. Research with the locuse of control construct; 1: 189-243. https://doi.org/10.1177/1359105305055304
12. Wink P, Scott J. Does religiousness buffer against the fear of death and dying in late adulthood? Findings from a longitudinal study. J Gerontol B Psychol Sci Soc Sci. 2005Jul;60(4):P207-14. https://doi.org/10.1093/geronb/60.4.P207
13. homas, G.P., Mee, D.A.K. Changing the Learning Environment to Enhance Students' Metacognition in Hong Kong Primary School Classrooms. Learning Environ Res 8, 221–243 (2005). https://doi.org/10.1007/s10984-005-1565-6
14. Stanke A, Taylor M(2004). Religiosity, Locus of Control, and Superstitious Belief. UW-L Journal of Undergraduate Research VII(2004). https://www.academia.edu/download/31022595/stanke.pdf
15. Salehi L, Solimanizadeh L, BagheriYazdi S, Abbaszadeh A. The relationship between religious beliefs and locus of control with mental health. Journal of Inflammatory Diseases. 2007; 11 (1) :50-55. http://journal.qums.ac.ir/article-1-118-en.html
16. Fiori,K.L.,Brown,E. E., Cortina, K. S.,& Antonucci, T. C.(2006). Locuse control as a mediator of the relationship between religiosity and life satisfaction: Age, race, and gender differences. Mental Health, Religion Culture,9,239-263. https://doi.org/10.1080/13694670600615482
17. Cloitre, M., Heimberg, R.G., Liebowitz, M.R. et al. Perceptions of control in panic disorder and social phobia. Cogn Ther Res 16, 569–577 (1992). https://doi.org/10.1007/BF01175142