بررسی الگوهای توزیع و پراکنش فضایی پارکهای درون شهری (مطالعه موردی: مناطق شهرداری ارومیه)

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 11، دوره 4، شماره 14، مرداد و شهریور 1393، صفحه 121-132   

نویسندگان

بختیار عزت پناه^{* 1}؛ افسانه کحگلو²

¹استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرند، مرند، ایران

²کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرند، مرند، ایران

تاریخ دریافت: 22 مرداد 1393،  تاریخ پذیرش: 22 مرداد 1393 

چکیده

      با ورود جهان به هزاره­ی سوم و پیشی گرفتن نسبت جمعیت شهرنشین در اکثر کشورها و اثرات تخریبی این پدیده از بعد زیست­محیطی و همچنین نیاز بیشتر شهروندان به دسترسی به فضاهای شهری، ضرورت توجه بیشتر به توسعه فضاهای سبز شهری و تخصیص عادلانه این منابع و خدمات شهری بر حسب نیازهای جامعه شهری در اولویت سیاستگذاری­ها و اهداف برنامه­ریزان و مدیران شهری قرار گرفت. این تحقیق با هدف بررسی و ارزیابی کاربری­های فضای سبز و پارک­های درون شهری ارومیه تدوین شده است. در این تحقیق که بصورت تحلیلی- توصیفی می­باشد با تکیه بر طرح­های توسعه شهری و با استفاده از روشهای آماری و مدل­های کاربردی همچون مدل­های ویلیامسون و همچنین تحلیل­های مکانی از طریق بکارگیری نرم­افزار Arc View ، چگونگی و میزان تمرکز فضایی کاربری­های فضای سبز شهری و پارکها مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس نتایج تحلیل­های بافرینگ در محیط  GIS، شهر ارومیه به لحاظ دسترسی به پارکها در برخی سطوح  (محله­ای و شهری) از وضعیت مناسبی برخوردار می­باشد ولی شعاع عملکرد پارکهای کودک و پارک­های شهری حاکی از عدم دسترسی قسمت­های عمده­ای از ساکنین سکونتگاه­های شهری به این خدمات دارد. علاوه بر این، نتایج حاصل از شاخص ویلیامسون، ضریب اختلاف بین مناطق مختلف شهر ارومیه 1.26 می­باشد که بیانگر توزیع ناعادلانه فضاهای سبز شهری در برخی از مناطق شهر است. همچنین بر اساس بررسی­ها و مقایسه استانداردهای فضاهای سبز شهری با نرم­های رایج در کشور  نشان می­دهد که فضای سبز شهر با سرانه­ای در حدود 3.51 متر با استاندارد رایج که  12-7 متر می­باشد؛ فاصله زیادی داشته حاکی از کمبودهایی در زمینه دسترسی به فضاهای سبز شهری در ارومیه است.

کلیدواژه‌ها

پارک‌های شهری؛ استاندارد شهری؛ شاخص ویلیامسون؛ شعاع عملکرد؛ ارومیه