انتخاب بهترین روش توسعه فضای سبزآبی با رویکرد احیاء و توسعه رودخانه های شهری براساس روش AHP

فصلنامه علمی مهندسی منابع آب

مقاله 8، دوره 14، شماره 50، آبان 1400، صفحه 103-116   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/wej.2021.26966.2289

نویسندگان

هادی رجبی^{* 1}؛ محمد علی فیروزی²؛ سعید امان پور³؛ نعمت حسنی⁴

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

²استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده ادبیات، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

³دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده ادبیات، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

⁴استادیار دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

تاریخ دریافت: 21 دی 1399،  تاریخ بازنگری: 18 اسفند 1399،  تاریخ پذیرش: 04 آبان 1400 

چکیده

مقدمه: رویکرد برنامه­ریزی و مدیریت شهری در شهر سبز، به عنوان یک بخش ضروری و جامع­نگر از استراتژی­های شهری برمبنای مدیریت اکولوژیکی و با تطبیق شاخص­های زیست محیطی، به دنبال پایداری اکولوژیکی و به تبع آن پایداری شهری است.
روش­: در این مقاله روش­های مختلف توسعه زیرساخت سبزآبی با رویکرد احیاء و توسعه رودخانه­های شهری، با یک سیستم پشتیبانی تصمیم­گیری چند معیاره (MCDM) با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ارایه شده است.
یافته­ها: با توجه به تعیین معیارهای شش­گانه و گزینه­های ارائه شده، معیار " افزایش سطح بصری سبز­آبی­ رودخانه­های شهری" دارای اهمیت بیشتری بوده و همچنین "چشم­اندازهای رودخانه دینامیک" بهترین گزینه برای توسعه فضای سبز­آبی تعیین گردید.
نتیجه­گیری: نتایج خروجی نرم‌افزار EC بر اساس محاسبات صورت گرفته با ارائه نمودارهای شاخص تأثیرگذار در انتخاب توسعه فضای سبزآبی با رویکرد احیاء رودخانه­های شهری ارائه می گردد. این نتایج برآیند نظر پرسش‌شوندگان بوده و اهمیت هر یک از شاخص‌های شش­گانه را بیان می‌کند. نتیجه نهائی برای انتخاب بهترین شاخص، گویای این است که از دیدگاه پرسش‌شوندگان " افزایش سطح بصری سبزآبی رودخانه های شهری" دارای بیشترین اهمیت نسبی برای توسعه فضای سبزآبی با رویکرد احیاء رودخانه­های شهری است. از جمله دلایل علاقمندی پرسش‌شوندگان به این موضوع می‌توان به مزایای مد نظر ایشان در خصوص این معیار اشاره نمود. عموماً چشم انداز طبیعی و زیبا از مهم­ترین خواسته­های هر شخص برای استفاده از فضای شهری می­باشد. به طور خاص " مشاهده طبیعت " اولین و مهم ترین خواسته بینندگان و استفاده کنندگان از محیط­های مفرح شهری است به شرطی که مانعی مصنوعی،     چشم انداز رودخانه را از بین نبرده و از فضاهای منظر مختلف اطراف و حاشیه آن بتوان استفاده کرد

کلیدواژه‌ها

توسعه فضای سبزآبی؛ احیاء رودخانه های شهری؛ رودخانه کن؛ فرآیند تحلیل سلسله مراتبی.AHP

عنوان مقاله [English]

Selecting the best way to develop green water space with the approach of rehabilitation and development of urban rivers Based on AHP method

نویسندگان [English]

Hadi Rajabi¹؛ Mohammad Ali Firoozi²؛ Saeed Amanpur³؛ Neenat Hasani⁴

¹Ph.D. student in Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

²Professor, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Literature, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

³Associate Professor, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Literature, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran

⁴. Assistant Professor, Faculty of Civil Engineering, Water and Environment, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

The urban planning and management approach in the green city, as an essential and comprehensive part of urban strategies based on ecological management, seeks ecological sustainability and consequently urban sustainability by adapting environmental indicators. In recent decades, the metropolis of Tehran, due to its centrality and consequently the increase in population, has caused the community to enter the ecological area of nature, and especially urban rivers, the natural space of rivers has undergone extensive artificial changes. One of the priorities for the development of blue green space is the rehabilitation and reorganization of urban rivers, which is developing rapidly in the world. This issue has been considered in urban rivers of Iran, including Tehran, during the last two decades. In this article, in particular, the spatial development of Kan River, which is one of the natural and recreational spaces of Tehran, with the approach of revitalization and development of urban rivers and blue green space development options, is presented with a multi-criteria decision support system (MCDM). And the use of the Analytic Hierarchy Process (AHP) has been investigated. In accordance with the natural conditions of the river and the existing artificial spaces affected by urban development, considering the six criteria and the options presented in this research, the criterion of "increasing the visual blue green area of urban rivers" is more important and In addition, among the options offered, the option "Dynamic River Landscapes" was selected as the best option for the development of blue green space.

کلیدواژه‌ها [English]

Blue Green Space Development, Urban River Rehabilitation, Kan River, Hierarchical Analysis Process (AHP)

مراجع

1. Brears, R Ch. 2018.  Blue and green cities: The role of blue-green infrastructure in managing urban water resources. 1-127
2.  Sadeghi Komijani N, Chavoshian S, Dehghanian N, Mehrazar A and Pouradbi, 1397. International experiences of river rehabilitation. The first conference to review the challenges and present new solutions for urban management(in persian).
3. Hosseiniyoon S, 1390. Rivers and urban valleys, flowing capital or water drainage issues. Municipalities. 46-41(in persian).
4. Eftekhari M, 1390. Comprehensive flood management, case study: Kan river catchment area (potential for increasing flood productivity). Water Research Institute, Research Institute for Water Resources Studies and Research(in persian).
5. Eftekhari M, 1390. Comprehensive flood management, case study: Kan river catchment (basic studies: meteorology and hydrology). Water Research Institute, Research Institute for Water Resources Studies and Research(in persian).
6. Ishaqi R, 1392. Introduction of parameters and methods of river rehabilitation (Case study: Kan River). 7th National Congress of Civil Engineering, Shahid Nikbakht School of Engineering, Zahedan(in persian).
7. Fazeli M, Safari M. 2014. Performance comparison of polymeric and inorganic coagulation and floculation. BIOSCIENCES BIOTECHNOLOGY RESEARCH ASIA.11(3):224-232(in persian).
8. Masnavi M,R, Tasa H. 2016. Restoration and Reclamation of the River Valleys’ Landscape Structure for Urban Sustainability using FAHP Process, the Case of Northern Tehran- Iran(in persian).
9. Addy S, Cooksely S, Dodd N. 2014. Performance comparison of polymeric and inorganic coagulation and floculation. River Restoration and Biodiversity Nature-Based Solutions for Restoring the Rivers of the UK and Republic of Ireland:1-10.
10. Shinkawa Ch. 2012.    Reference Guideline for Restoration by Eco-Compatible Approach   in River Basin of Asia ASIA, ver2.
11. Graeme B. 2016. WaterPortal Compare and Contrast: "Study says $33 per person  yearly could save 40 r11
12. Speed R  ,Li  2016.    River Restoration A strategic approach to planning and management. 37-135
13. Shinkawa Ch. 2011. Reference Guideline for Restoration by Eco-Compatible Approach   in River Basin of Asia ASIA, ver1.
14. Ghodsipour H, 1398. Analytic Hierarchy Process (AHP), 38-115(in persian).
15. Prominski, M. Stokman, A. Stimberg, V, Hinnerk Z, Susanne B. 2017.  Space.Design.
16. Perini, K. Sabbion, P. 2016.  Urban sustainability and river restoration: Green and blue infrastructure.
17. Bozovic, R. Maksimovic, C M. Ana Smith, K M. et.al. 2017. Blue Green Solutions. A Systems Approach to Sustainable, Resilient and Cost-Efficient Urban Development. Technical Report. Imperial College london.