بررسی اثر آبگیری انتخابی و کاهش شوری ورودی بر نمودارهای توزیع شوری در مخزن سد پانزده خرداد

فصلنامه علمی مهندسی منابع آب

مقاله 7، دوره 7، شماره 22، آذر و دی 1393، صفحه 75-84   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد ابراهیم خواجه‌پور¹؛ افشین اقبالزاده^{* 2}؛ مرتضی افتخاری²؛ میترا جوان²

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد عمران-آب، دانشکاه رازی کرمانشاه

²استادیار گروه مهندسی عمران دانشگاه رازی کرمانشاه

تاریخ دریافت: 09 مهر 1393،  تاریخ پذیرش: 09 مهر 1393 

چکیده

سد 15 خرداد نخستین آبگیری که آبی لب‌شور را در ایران انبار می‌کند به‌وجود آورده است. این مخزن با حجم کل 200 میلیون مترمکعب در سال 1373 به پایان رسید. در آغاز بهره‌برداری، اندازه‌ی کل مواد جامد محلول در مخزن 600 میلی گرم بر لیتر بود؛ پس از گذشت 5 سال این مقدار به 2500 میلی‌گرم بر لیتر رسید. در این مقاله برای واسنجی دما و شوری در مخزن سد پانزده خرداد از شبیه دو بعدی متوسط‌گیری شده در عرض آبگیر با کاربرد CE-QUAL-W2 استفاده شد. پس از واسنجی شبیه، تأثیر محل برداشت آب بر کاهش شوری در مخزن مورد بررسی قرار گرفت. سپس با کاربرد شبیه واسنجی شده شده، تأثیر محل برداشت آب بر کاهش شوری در مخزن مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که تأثیر آن بر کاهش شوری در مخزن ناچیز بود. در ادامه، تأثیر کاهش شوری ورودی به مخزن بر اثر اعمال روشهای مدیریت در حوضه‌ی آبریز بررسی شد. نتایج نشان دادند که با کاهش 25 درصد شوری ورودی، افزایش شوری در آب مخزن رشد کمتری داشته و با کاستن 50 درصدی، می‌توان میزان شوری آب داخل مخزن را کاهش داد.

کلیدواژه‌ها

مخزن سد پانزده‌ی خرداد؛ کل مواد جامد محلول؛ CE-QUAL-W2؛ کاهش شوری ورودی

عنوان مقاله [English]

Investigation of Withdrawal Location on the Salinity of the 15thKhordad Reservoir’s Water

نویسندگان [English]

M.E KH¹؛ A. A²؛ M. E²؛ M. J²

چکیده [English]

The 15^th khordad Dam reservoir with a total volume of 200 million cubic meters is the first dam which was built over a brackish river in Iran. The reservoir was put into service in 1994. In the beginning, the total amount of total dissolved solid of the reservoir’s water was 600 mg/lit; it increased to 2500 mg/lit 5 years later.To simulate the temperature and salinity distribution in the reservoir, a two-dimensional width averaged model (CE-QUAL-W2) was used. By using the calibrated model, the effect of water withdrawal location and also the reduction of the entering salinity in the reservoir on the salinity profiles were studied. The result revealed that the location of water withdrawal (1408 and 1430 m above the mean sea level) did not affect the salinity profiles; hence, this option could not prevent the salinity increase of the reservoir. However, identification of the salinity sources, and prevention of the saline water entry into the Dam Rude may somewhat mitigate the salinity of the pounded water in the reservoir.  Results show that with a reduction of 25% in the entering salinity, the rate of increase in the reservoir salinity was small, but with a 50 percent reduction in the entering salinity, there is a possibility of reduction in salinity of the reservoir.

کلیدواژه‌ها [English]

15th Khordad Reservoir, total dissolved solid, CE-QUAL-W2, reduction of salinity input