ارزیابی پتانسیل ژئوتوریسم منطقه طالقان با استفاده از روش کوبالیکوا

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 2، دوره 12، شماره 46، مرداد 1401، صفحه 17-32   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2022.5370

نویسندگان

امیر کرم¹؛ انسیه میهن پرست^{* 2}

¹دانشیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

²کارشناسی ارشد سنجش از دور وسیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران ،ایران

تاریخ دریافت: 29 بهمن 1398،  تاریخ بازنگری: 11 شهریور 1399،  تاریخ پذیرش: 11 شهریور 1399 

چکیده

ژئوتوریسم پدیده نوپایی است که اخیرا در ادبیات گردشگری وارد شده و مقبولیت جهانی پیدا نموده است. همچنین توریسم پدیده ای اجتماعی، فرهنگی، تجاری بوده، که مستلزم جابجایی مردم به مکانی غیر از محل سکونت و کار خود است. گردشگری در حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اصلی توسعه اقتصادی است. بسیاری از سیاست‌گذاران توسعه نیز از صنعت گردشگری به عنوان رکن اصلی توسعه پایدار یاد می‌کنند. با توجه به همین نقش و جایگاه، گردشگری یک مکان نه تنها می‌تواند در توسعه آن مکان موثر باشد بلکه روند توسعه برخی شاخص ها در محیط پیرامون خود را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. .بدیهی است گسترش فعالیت های ژئوتوریسمی می تواند به درآمدزایی و اشتغال ساکنان مناطق دارای این جاذبه ها بیانجامد. گستره طالقان در میان دره ای در بخش جنوبی البرز مرکزی واقع شده‌، این منطقه با توجه به خصوصیات زمین شناسی و اقلیمی، چشم اندازها و سایت های ژئومورفولوژیک و زمین شناختی ، کانونی جاذب برای گردشگران استان های البرز وتهران محسوب می شود. در این پژوهش پس از مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و بررسی های میدانی و مطالعات طبیعی، جاذبه ها و ژئوسایت های منطقه شناسایی و به نقشه درآمده اند. سپس با استفاده از روش کوبالیکوا(2013)،پتانسیل ژئوتوریسم در 18سایت منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت.این جاذبه ها و سایت ها شامل غارها، آبشارها،دریاچه ها و روستاها با چشم اندازهای ویژه و هدف گردشگری هستند.نتایج نشان داد که حداقل 6 ژئوسایت دارای ارزش بالایی هستند و مابقی سایت ها نیز ارزش متوسطی دارند. سایت های دریاچه سد طالقان ،روستای اورازان، آبشار کرکبود، آبشار اورازان، روستای دیزان و دریاچه غمیش دارای بالاترین پتانسیل های ژئوتوریسمی هستند. در حال حاضر سایت های مورد بررسی دارای ارزش علمی – ذاتی و آموزشی بیشتری هستند، لیکن با برنامه ریزی و مدیریت صحیح و سرمایه گذاری می توان از ارزش های اقتصادی و اکتسابی پتانسیل این ژئوسایت ها حداکثر استفاده را به عمل آورد. از این رو برنامه ریزی مناسب خدمات و زیر ساخت ها دراین زمینه، می تواند به اقتصاد محلی ومنطقه ای کمک نماید.

کلیدواژه‌ها

ژئوتوریسم؛ ژئومورفولوژی؛ جاذبه های گردشگری؛ روش کوبالیکوا؛ طالقان

عنوان مقاله [English]

Geotourism potential propagation of Taleghan region using Kubalikova method

نویسندگان [English]

amir karam¹؛ ensiyeh mihanparast²

¹Associate Professor, Department of Natural Geography, Faculty of Geographical Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran.

²Master's degree in Remote Sensing and Geographical Information System, Kharazmi University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Geotourism is a nascent phenomenon that has recently entered the tourism literature and gained global acceptance. Tourism is also a social, cultural, and commercial phenomenon, which requires people to move to a place other than their place of residence and work. Tourism is becoming one of the main pillars of economic development. Many development policymakers also cite the tourism industry as a key element of sustainable development. Given this role and position, tourism in a place can not only be effective in the development of that place, but also affect the development of some indicators in the environment. Obviously, the expansion of geotourism activities can generate income and employment for residents of areas with these attractions. Taleghan area is located in the middle of a valley in the southern part of central Alborz. Due to its geological and climatic characteristics, landscapes and geomorphological and geological sites, this area is an attractive center for tourists in Alborz and Tehran provinces. In this research, after library and documentary studies and field studies and natural studies, the attractions and geosites of the region have been identified and mapped. Then, using Kubalikova method, the potential of geotourism was evaluated in 18 sites of the region. These attractions and sites include caves, waterfalls, lakes and villages with special landscapes and tourism destinations. The results showed that at least 6 geosites are valuable. They are high and the rest of the sites are of moderate value. The sites of Taleghan Dam Lake, Orazan village, Kirkboud waterfall, Orazan waterfall, Dizan village and Ghamish lake have the highest geotourism potentials. At present, the studied sites have more scientific-intrinsic and educational value, but with proper planning, management and investment, the economic and acquired potential values of these geosites can be used to the maximum. Therefore, proper planning of services and infrastructure in this field can help the local and regional economy

کلیدواژه‌ها [English]

Geotourism, Geomorphology, Tourism Attractions, Kubalikova method, Taleghan

مراجع

Arooji, H. (2012). Location of optimal tourism geomorphosites with network analysis process (ANP) and their evaluation through geomorphotouristic models (Case study: Tabas city). Master Thesis in Geography and Tourism Planning, University of Tehran.

Bayati Khatibi, M. (2010). Geotourism A New Approach in Utilizing Geomorphological Attractions A Case Study of Kerfto Cave in Kurdistan Province. Journal of Geographical Space, 27-50.

Bruno D.E And perrotta.P. (2010). A Geo touristic proposal for amendolare territory. international academic geotourism, 139-151.

cartner.W. (2002). tourism development. VNB, 13-18.

Comanescu. L, A. Nedelea, R. Dobre. (2011). Evaluation of Geomorphosites in Vistea Valley (Fagaras Mountains-Carpathians,Romania). International Journal of the Physical Sciences, 161-168.

Comanescu. Nedela and dober.R. (2011). Evaluation of geomorphosites in vistea valley. international journal of the physical sciences, 1161-1168.

fennel, D. (1998). ecotourism in canada. annals of tourism reaserch, 231-234.

Good behavior, R. (2016). Geoparks: Earth Sciences and Economic Growth. Proceedings of Qeshm Geopark Conference, 8-18.

Karam Amir, S. A. (2016). Evaluation of geotourism potentials using Rocha and Comansco models Case study: Alamut Valley. Geography Quarterly; Fourteenth year, No. 50, 42-61.

lobo,H.,A,S,etal. (2007). Geotourism potential of the Karstic Landscape. International geogeraphic, 18-29.

Maghsoudi, M., & Shamsipour, A. A. (2011). Potential assessment of optimal geomorphotourism development areas,Case study: Maranjab area in the south of Salt Lake. Natural Geography Research, 1-19.

Mokhtari, D.  (2011,151-172).        The Importance of Earthquake Maps in the Management of Geomorphic Sites in Iran (Case Study: Payam Pass). Journal of Geography and Planning (University of Tabriz).

Nabavi, M. H. (2008). Geological Tourism. The Growth of Geological Education, Volume 13, 53: 74.

parters, V. a. (2011). preliminary geosites assesment model(GAM)and its application on fruska geoa mountain،potential geotourism detinarion of sebia. acta geographia slovcnica, 361-377.

2. Jp. (2005). A method for assessing the tourist potential and use of geomorphological. sites Geomorph Relife Proe Eviron196, 196-207.
3. E. (2008). Scientific research and tourist promotion of geomorphological heritage. tourism research, 225-230.
4. Saffari, A., Qanawati, E., & Samimipour, K. (2012). Identification of areas prone to ecotourism development in Kazerun city. Journal of Applied Research in Geographical Sciences; Twelfth Year, 28-42.
5. Shayan, S. (2010). Evaluation of geomorphotouristic potential of landforms based on Pralong method (Case study: Darab city). Geographical Studies of Arid Areas, 73-91.
6. Taghiloo, S. A. (2015). Comparative assessment of regional tourism potential with emphasis on geotourism Case study of Haft Cheshmeh Naghadeh, Ghasemloo Valley. Quarterly Journal of Regional Planning No. 5 No. 17, 163-178.
7. Yamani, M., & Guard, S. (2018). Geomorphotourism and comparison of evaluation methods of geomorphosites in tourism development (Case study: Hormozgan province). Journal of Tourism Planning .