تبیین الگوی روابط اقتصادی روستا-شهری در شهرستان خرم آباد با تاکید بر کشاورزی

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 9، دوره 13، شماره 49، اردیبهشت 1402، صفحه 135-154   

نوع مقاله: مقاله های برگرفته از پایان نامه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2021.25404.3687

نویسندگان

مریم نادری^{* 1}؛ مریم قاسمی²؛ حمید شایان³؛ حمدالله سجاسی⁴

¹دانشجوی دکترا رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

²استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی ‌روستایی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

³استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

⁴دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

تاریخ دریافت: 22 تیر 1399،  تاریخ بازنگری: 17 تیر 1400،  تاریخ پذیرش: 17 تیر 1400 

چکیده

از جمله جریانات عمده میان سکونتگاه‌های شهری و روستایی روابط اقتصادی در زمینه کشاورزی است که با انتقال محصولات تولید شده به بازار شهری صورت می‌گیرد و بدنبال خود، سایر جریانات موجود(نیروی کاری، افراد،سرمایه و...) را تحت تاثیر قرار می‌دهد. جریان های فضایی بین شهر و روستا در گذر زمان از عوامل کلیدی در تحولات فضایی سکونتگاه‌های روستایی استاین روابط اگر به صورت مکمل باشد به عملکردهای دو سویه منجر می شود و می‌تواند زمینه ساز توسعه روستایی شود. بر این اساس هدف مقاله حاضر تبیین الگوی روابط اقتصادی روستا-شهری در شهرستان خرم‌آباد با تاکید بر کشاورزی است. روش تحقیق توصیفی -تحلیلی و اطلاعات از طریق روش اسنادی و میدانی جمع‌آوری شده است واحد تحلیل کشاورزان روستاهای نمونه شهرستان خرم‌آباد بوده است. در این مطالعه 22 روستا با استفاده از طبقه بندی تخصیص یافته انتخاب و در هر یک از آنها، روابط اقتصادی 383 خانوار کشاورزی روستایی به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه به منظور تبیین الگوی روابط اقتصادی روستا-شهری از 5 مولفه اصلی و 41 گویه استفاده شد. داده‌ها در نرم‌افزار SPSS به کمک آنالیز تحلیل واریانس یک طرفه بررسی شد. یافته های پژوهش نشان داد در اغلب مولفه‌ها روابط اقتصادی روستا-شهری در شهرستان خرم‌آباد عمدتا با شهر خرم‌آباد بوده و الگوی روابط اقتصادی روستا-شهری در زمینه کشاورزی نوع ویژه‌ای از"روابط سلطه" با ماهیت "استثماری" از سوی شهر خرم‌آباد بر نواحی روستایی را نشان می‌دهد. در واقع روابط اقتصادی موجود به پیوندهای مکمل روستا-شهری منجر نشده و در حد انگلی و با سلطه شهر خرم‌آباد و به نفع شهر برقرار است.

کلیدواژه‌ها

روابط روستاشهری؛ پیوندهای اقتصادی؛ خرم آباد؛ تجزیه واریانس یک طرفه؛ پیوندهای کشاورزی

عنوان مقاله [English]

Explaining the pattern of rural-urban economic relations in Khorramabad Town with emphasis on agriculture

نویسندگان [English]

maryam nadery¹؛ maryam GHasemi²؛ hamid shayan³؛ hamdollah sojasi⁴

¹Ph.D. Student of Geography and Rural planning, Ferdowsi University of Mashhad, Iran.

²Assistant Professor, Department of Geography, Ferdowsi University of Mashhad, Iran.

³Professor, Department of Geography, Ferdowsi University of Mashhad, Iran.

⁴Assistant Professor, Department of Geography, Ferdowsi University of Mashhad, Iran.

چکیده [English]

One of the main flows between urban and rural settlements is economic relations in the field of agriculture, which takes place by transferring the products produced to the urban market, followed by other existing flows (labor, people, capital, etc.). It affects. Spatial flows between urban and rural areas over time are key factors in the spatial evolution of rural settlements. These relationships, if complementary, lead to two-way operations and can pave the way for rural development. Accordingly, the purpose of this article is to explain the pattern of rural-urban economic relations in Khorramabad city with emphasis on agriculture. The research method is descriptive-analytical and information has been collected through documentary and field methods. The unit of farmers' analysis was the sample villages of Khorramabad city. In this study, 22 villages were selected using the assigned classification and in each of them, the economic relations of 383 rural agricultural households were examined as a sample. In this study, 5 main components and 41 items were used to explain the pattern of rural-urban economic relations. Data were analyzed in SPSS software using one-way analysis of variance. Findings showed that in most components, rural-urban economic relations in Khorramabad city are mainly with Khorramabad city and the pattern of rural-urban economic relations in the field of agriculture is a special type of "domination relations" with an exploitative nature. "Shows the rural areas from the city of Khorramabad. In fact, the existing economic relations have not led to complementary rural-urban ties and have been established in a parasitic manner with the domination of the city of Khorramabad and in favor of the city.

کلیدواژه‌ها [English]

Keywords: Rural-Urban Relations, Economic linkages, Khorramabad, One-way Variation Analysis, Agricultural Linkages

مراجع

1. Asayesh,H.(1995).Inequality and the gap between urban and rural areas. Jahad Monthly.
2. Andersson Djurfeldt, A.( 2012). Virtuous and vicious cycles in rural–urban linkages: cases from Zimbabwe. Africa Review, 4(2), 138-156.
3. Akkoyunlu, S.(2015). The potential of rural-urban linkages for sustainable development and trade. International Journal of Sustainable Development & World Policy, 4(2),20-40.
4. Bigdeli, M. (2019). Study of rural-urban economic links and its effect on sustainable livelihood of villagers (Case study: Sohrin district of Zanjan). Master of Rural Planning. Zanjan University. Faculty of Humanities.
5. Bosworth,G.(2010).Commercialcounterurbanisation: an emerging force in rural economic development. Environment and Planning A, 42(4),966-981.
6. G.&Somerville.P.(2014.).Interpretingrurality:Multidisciplinary. Routledge.
7. Douglass, M.(2013).Integrated regional planning for sustainable development in Asia: innovations in the governance of metropolitan, rural-urban, and transborder riparian regions. In A background paper on UNCRD expert group meeting on integrated regional development planning.p: 28-30.
8. Douglass,M.(1998).A regional network strategy for reciprocal rural-urban linkages: an agenda for policy research with reference to Indonesia. Third world planning review,20(1),1.
9. Yadollah.(2002). Geography and Urban Planning of Tabriz University.
10. Ghadir Masoom, M, Cheraghi, M, Rezvani, M.(2015). The effects of urban-rural economic relations on food security of rural households Case: Zanjan city. Quarterly Journal of Agricultural Economics and Rural Development, Volume 4, Number 14: 62-85.
11. Gollin, D. (2018). Rural-Urban Linkages and Frictions. Oxford University. World Bank Urbanization Conference.
12. Hughes, D. W. & Litz, V. N.(1996) .Rural-urban economic linkages for agriculture and food processing in the Monroe. Louisiana, functional economic area. Journal of AgricultuKral and Applied Economics,1996, 28(1379-2016-113389).337-355.
13. Kazemi, Hosein. (2011).Analysis and study of economic capital flows in urban-rural relations. Master of Rural Planning, Zanjan University, Department of Geography.
14. Moeidfar,S,Akbari,S .(2007). Rural and urban relations and its development effects, Scientific Research Journal of the Geographical Association of Iran,Year 6, No. 17 and 83: 18-96.
15. Motiei Langroudi, H. Khosravi Mehr, H. Torani.Ali. (2014).The Effects of Economic Relations between Town and Village on the Social and Economic Situation of Rural Settlements Case: Chehel Chai Rural in Minoodasht County. Journal of Space Economics and Rural Development,Volume 3. Number 10.
16. National Statistics Center of Iran. Population and Housing Census Project. Lorestan Province. 2016.
17. Okpala, D.C.(2003). Promoting the positive rural-urban linkages approach to sustainable development and employment creation: The role of UN-HABITAT, In International Federation of Surveyors, 2nd Regional Conference on Urban-Rural Inter-relationship for Sustainable Development, Marrakech, Morocco.
18. Ou.& Bevilacqua. C.( 2018).From Binarism to Polarism: On Rural Knowledge Outflows’ Role in Fostering Rural-Urban Linkages. In International Symposium on New Metropolitan Perspectiv. (pp. 50-57). Springer, Cham.
19. Rahmani,B,ShafieiSabe,.N.Mazarzehi.Y.(2021)The Role of Rural-urban flows in spatial changes of rural Settlements (Case study: rural settlements around Zahedan city. Journal of Regional Planning. Spring 2021, Vol 11, Issue 41.
20. Rodríguez-Pose. A(2010): Economic geographers and the limelight: institutions and policy in the World Development Report 2009. Economic Geography: 86(4).361-370.
21. Rezvani,M.R,Shahcheragh,M(1990).Rural urban links, migration and rural development networks (Dehmala-Semnan), Journal of Rural Development,2010,Volume 3, Number 1.Spring and Summer.
22. Rezvani, M.R(2002). Analysis of patterns of urban and rural relations in rural areas around Tehran, Journal of Geographical Research :No. 43: 94-81.
23. A.(2003).Urban and rural relations and rural-urban links. a perceptual study, Journal of Geography. No. 1. autumn and winter.
24. Saeedi, A,(2013). Rural-urban relations in Iran, Mehr Minoo Publishing.
25. Sharifzadeh, M.(2010). Barriers to the formation of urban-rural linkages in order to develop the region: a case study of the central part of Boroujerd city. Rural Housing Foundation of the Islamic Revolution.
26. Shakoor,A,Shojaeifar,A,Zare,P.(2020). The Role of Rural-Urban Relationship in Regional Planning with Demographic Sustainability Approach through Sustainable Rural Development in Iran, Journal of Regional Planning, Volume 10, Number39.
27. Sajasi Ghaydari, H, Roumani,A, Mansouri, Kh. (2016). Spatial Analysis of Rural-Urban Links Based on the Functioning of Urban Centers Influence Area (Case Stuشdy: Kouhdasht.