ارزیابی پیشران‌های حیاتی موثر بر توسعه شهری بر مبنای دیدگاه نوشهرگرایی در کلانشهرهای ایران (نمونه موردی: کلانشهر تبریز)

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 مهر 1401

نوع مقاله: مقاله های برگرفته از پایان نامه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2022.28566.3948

نویسندگان

معصومه قاسمی¹؛ محمد حسن یزدانی^{* 2}؛ علیرضا محمدی³؛ رسول قربانی⁴

¹دانشگاه تبریز

²دانشگاه محقق اردبیلی

³استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری

⁴دانشیار دانشگاه تبریز

تاریخ دریافت: 03 مرداد 1400،  تاریخ پذیرش: 20 دی 1400 

چکیده

در طول ۲۰ سال گذشته، شهرسازی نوین (نوشهرگرایی) به یکی از برجسته‌ترین جنبش‌های طراحی و طراحی شهری در ایالات‌متحده تبدیل‌شده است . برخی دیگر دریافته‌اند که نوشهرگرایی به‌طور بالقوه تأثیرگذارترین جنبش معماری در ایالات‌متحده در دوران پس از جنگ سرد است. نوشهرگرایی به‌عنوان یک رویکرد جدید طراحی و برنامه‌ریزی شهری در انتقاد به شهرسازی دوران معاصر که دارای الگویی پراکنده، غیرانسانی و ماشینی است شکل‌گرفته است. هدف نوشهرگرایی خلق یک محیط مناسب در مقیاس انسانی است که پاسخگو به تحولات و پیشرفت‌های مدرن شهری و توسعه‌ای در راستای اهداف توسعه‌ی پایدار باشد. رشد سریع شهر تبریز در طی سال‌های اخیر باعث ایجاد نیازهای فراوانی در محلات و بافت‌های شهری و ایجاد بافت‌های جدید ازجمله بافت‌های حاشیه‌ای شده است. وجود بافت‌های فرسوده و حاشیه‌ای شهر و نفوذ تفکرات سنتی و مدرنیستی و تقلیدهای کلیشه‌ای در تهیه طرح‌های توسعه شهری و ایجاد بافت‌های جدید شهری باعث ایجاد مشکلات عدیده در شهر تبریز شده است که این مشکلات را می‌توان به‌عنوان مهم‌ترین دلایل توسعه ناپایدار شهر تبریز دانست. در این راستا با عنایت به اینکه رویکرد نوشهرگرایی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مصادیق بارز توسعه پایدار شهری است سعی شده عوامل مؤثر در توسعه شهری بر مبنای این دیدگاه شناسایی شده و از میان آن‌ها پیشران‌های حیاتی معرفی شود. بدین منظور با یک رویکرد کاربردی-توسعه‌ای با استفاده از روش‌های متداول در آینده‌پژوهی از ‌جمله روش دلفی و روش تحلیل اثرات متقاطع و با استفاده از نرم‌افزار MICMAC از میان ۴۱ عامل مؤثر شناسایی‌شده توسط گروه دلفی ۱۵ عامل به‌عنوان پیشران‌های حیاتی مؤثر بر توسعه شهر تبریز بر مبنای دیدگاه نوشهرگرایی کشف شد.

کلیدواژه‌ها

توسعه شهری؛ پیشران حیاتی؛ کلان‌شهر تبریز؛ نوشهرگرایی

عنوان مقاله [English]

Evaluation of vital drivers affecting urban development based on the view of new urbanism in metropolises of Iran (Case study: Tabriz metropolis)

نویسندگان [English]

massome ghasemi¹؛ mohammad hassan yazdani²؛ Alireza Mohammadi³؛ Rasol Ghorbani⁴

¹Tabriz university

²Geography & urban planning Department, University of Mohaghegh Ardabili

³Ardabil university

⁴Tabriz university

چکیده [English]

Over the past 20 years, new urbanism has become one of the most prominent urban design movements in the United States. Others have found that neo-urbanism is potentially the most influential architectural movement in the United States in the post-Cold War era. New urbanism has emerged as a new approach to urban design and planning in its critique of contemporary urban planning, which has a scattered, inhuman, and mechanistic pattern. The goal of neo-urbanism is to create a suitable environment on a human scale that is responsive to modern urban developments and developments in line with the goals of sustainable development. The rapid growth of the city of Tabriz in recent years has created many needs in neighborhoods and urban textures and the creation of new textures, including marginal textures. Existence of worn-out and suburban textures and the influence of traditional and modernist ideas and stereotyped imitations in preparing urban development plans and creating new urban textures have caused many problems in Tabriz that these problems can be considered as the most important reasons for unsustainable development of Tabriz. In this regard, considering that the new urbanism approach is one of the most important examples of sustainable urban development, we have tried to identify the effective factors in urban development based on this view and introduce vital drivers among them. To this end, with an applied-development approach using common methods in futures studies, including the Delphi method and cross-sectional analysis method, and using MICMAC software, among the 41 effective factors identified by the Delphi group, 15 factors as vital drivers of urban development of Tabriz was discovered based on the view of new urbanism.

کلیدواژه‌ها [English]

urban development, vital drivers, Tabriz metropolis, new urbanism

مراجع