نقش شهرهای میانی در توسعه منطقه‌ای (مطالعه موردی شهر یاسوج)

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

دوره 14، شماره 55، آبان 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2022.28776.3964

نویسندگان

حسن احمدی¹؛ امین ربانی اصل²؛ اسماعیل جماند^{* 3}

¹عضو هیئت علمی گروه آموزشی شهرسازی،دانشکده هنر و معماری،دانشگاه گیلان

²دانش آموخته ای کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه سیستان و بلوچستان

³دانش آموخته ای کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری،دانشگاه تهران مرکز

تاریخ دریافت: 31 مرداد 1400،  تاریخ پذیرش: 20 دی 1400 

چکیده

امروزه در ساخت شهرها و تعیین اندام جغرافیایی آنها، به تعادل شهر و ناحیه، روابط متقابل شهر و روستا، توان فضایی و تعادل انسان و محیط می‌اندیشند. ایجاد و رویش قارچ‌گونة شهری با اندام بلند جغرافیایی در نواحی کشور، آنجا که روستاها پراکنده و نافشرده هستند و روابط ارگانیکی بین شهر و روستا وجود ندارد به فروپاشی این تعادل‌ها خواهد انجامید. هدف از این مقاله بررسی و تأثیر شهر میانی یاسوج در توسعه منطقه‌ای استان کهگیلویه و بویراحمد است. با توجه به عناصر مورد بررسی،اهداف تحقیق و ماهیت موضوع، نوع پژوهش«کاربردی» با روش تحلیلی-ارزیابی است.اطلاعات مورد نظر از سرشماری های عمومی نفوس و مسکن ، آمارنامه‌ها و مطالعات کتابخانه‌ای گرداوری شده است. و برای تحلیل داده‌ها ، از روش‌ها و مدل‌های کمی مانند: روش آنتروپی،مدل رتبه_اندازه، ضریب مکانی، تغییر سهم، حوزه نفوذ و ضریب کشش پذیری استفاده شده است. یافته های پژوهش برای رسیدن به تعادل در سطح استان نیازمند به کارگیری راهکارهایی برای تعادل و استقرار امکانات و خدمات در سایر شهرهای استان می‌باشد. استقرار امکانات و خدمات در شهرهای با جمعیت کم علاوه بر جلوگیری از مهاجرت به سه شهر یاسوج،دوگنبدان و دهدشت از فاصله جمعیتی شهر یاسوج با دیگر شهرها خواهد کاست. در بررسی صورت گرفته نتایج نشان می‌دهد که تمرکز جمعیت، امکانات و خدمات اقتصادی- اجتماعی در سه شهر یاسوج، گچساران و دهدشت بیش از دیگر شهرهای استان بوده و عدم تعادل شدیدی در سطح شهرهای استان وجود دارد. همچنین در روند ساختار اقتصادی شهر یاسوج در دوره‌های مختلف با افزایش بخش خدمات و صنعت و کاهش بخش کشاورزی روبرو هستیم ، بنابراین تقویت شهر یاسوج و شهرهای زیر بیست هزارنفر استان که 85 درصد شهرهای استان را شامل می‌شوند می تواند راهکار مناسبی برای رسیدن به ساختار فضایی متعادل در سطح استان باشد.

کلیدواژه‌ها

شهرمیانی؛ شهریاسوج؛ توسعه منطقه ای؛ اقتصاد منطقه‌ای

عنوان مقاله [English]

The role of middle cities in regional development (Case study of Yasuj city)

نویسندگان [English]

Hassan Ahmadi¹؛ Amin Rabani Asl²؛ esmaeil jamand³

¹Faculty Member, Department of Urban Planning, Faculty of Art and Architecture, University of Guilan

²Graduate of Geography and Urban Planning, Sistan and Baluchestan University

³Master of Urban Planning, University of Tehran Markaz

چکیده [English]

Today, in the construction of cities and determining their geographical organs, they think about the balance of the city and the region, the mutual relations between the city and the village, the spatial power and the balance of man and the environment. The creation and growth of fungi in cities with long geographical organs in the regions of the country, where the villages are scattered and dense and there is no organic relationship between the city and the village, will lead to the collapse of these balances. The purpose of this article is to study and influence the central city of Yasuj in the development of Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad provinces. According to the studied elements, research objectives and the nature of the subject, the type of research is "applied" by analytical-evaluation method. The information is collected from general population and housing censuses, statistics and library studies. And for data analysis, quantitative methods and models such as: entropy method, rank-size model, spatial coefficient, share change, sphere of influence and elasticity coefficient have been used. Research findings In order to achieve balance in the province, it is necessary to apply strategies to balance and establish facilities and services in other cities of the province. Establishing facilities and services in cities with low populations, in addition to preventing migration to the three cities of Yasuj, Dogonbadan and Dehdasht, will reduce the population gap between Yasuj and other cities. In the study, the results show that the concentration of population, facilities and socio-economic services in the three cities of Yasuj, Gachsaran and Dehdasht is more than other cities in the province and there is a severe imbalance in the cities of the province. Also, in the process of economic structure of Yasuj city in different periods, we are facing the increase of services and industry and the decrease of agricultural sector, so strengthening Yasuj city and cities with less than twenty thousand people in the province, which include 85% of the province cities, can be a good solution for Achieving a balanced spatial structure in the province.

کلیدواژه‌ها [English]

Middle City, Shahriasuj, Regional Development, Regional Economy

مراجع