تحلیلی آینده پژوهانه بر وضعیت تاب آوری شهری در بافت‌های فرسودۀ مناطق 7 و 15 شهرداری تهران

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 1، دوره 14، شماره 56، اسفند 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2022.29642.4032

نویسندگان

محمدجواد خسروی¹؛ علیرضا استعلاجی^{* 2}؛ سعید پیری³؛ حمیدرضا صباغی⁴

¹دانشجوی دوره دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

²استاد گروه جغرافیای انسانی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³هیات علمی گروه شهرسازی و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

⁴استادیار و عضو هیئت علمی، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

تاریخ دریافت: 04 دی 1400،  تاریخ بازنگری: 03 خرداد 1401،  تاریخ پذیرش: 03 خرداد 1401 

چکیده

از شروع تمدن انسانی، مخاطرات طبیعی تأثیرات شدید و گاهی اوقات فاجعه آمیز بر فعالیت های حیاتی انسان در سراسر جهان داشته است که شهر تهران از این قضیه مستثنی نیست. یکی از این راهکارهای مواجه با این مشکلات، بالابردن تاب‎آوری مناطق است. لذا هدف پژوهش حاضر ارائه تحلیلی آینده‌پژوهانه بر وضعیت تاب‎آوری شهری در بافت‌های فرسودۀ مناطق 7 و 15 شهرداری تهران است. روش تحقیق به‌کار گرفته شده توصیفی-تحلیلی، مبتنی بر مطالعات کتابخانه‎ای- اسنادی، پرسش‌نامه و الگوهای پیمایشی و نرم افزاری است. در چارچوب رویکرد نرم‌افزاری، داده‌های بدست آمده در دو سطح سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و الگوی مطالعات راهبردی میک‌مک (Mic Mac)، مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر عبارت بود از مجموع افراد، نخبگان و کارشناسانی که پیرامون موضوع مورد مطالعه از دانش، تجربه و تخصص مورد نیاز برخوردار می‌باشند که با استفاده از الگوی غیرتصادفی هدفمند در قالب شیوۀ تحلیل آراء دلفی، تعداد 40 نفر به عنوان نمونۀ آماری انتخاب گردید. از مجموع ۹۲۹ رابطه قابل ارزیابی در این ماتریس، ۳۲ عددشان صفر بوده است و به معنی این است که عوامل برهم دیگر تأثیر نگذاشته یا از همدیگر تأثیر نپذیرفته‌اند. ۹۰ رابطه، عدد یک را نشان می‌دهند که به این معنی می‌‎باشد که تأثیر خیلی کمی نسبت به هم داشته‌اند، ۳۰۳ رابطه عددشان دو بوده است که نشان از نابسامانی گسترده‌تر وضعیت تاب‌آوری بافت‎های فرسودۀ شهری منطقۀ 7 نسبت به منطقۀ 15 می‌‎باشد. به نحوی که در منطقۀ 7 پارامترهای زیرساختی و مدیریتی (0.96) در قیاس با منطقۀ 15، از اثرگذاری بالاتری نسبت به سایر عوامل برخوردار بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها

تاب‌آوری شهری؛ کلانشهر تهران؛ بافت فرسوده؛ تحلیل راهبردی

عنوان مقاله [English]

A futuristic analysis of the situation of urban resilience in the Deteriorated Fabrics of districts 7 and 15 of Tehran Municipality

نویسندگان [English]

Mohammad Javad Khosravi¹؛ Alireza Estelaji²؛ Saeid Piri³؛ Hamidreza Sabbaghi⁴

¹PhD Student in Urban Planning, Islamic Azad University, North Tehran Branch, Tehran, Iran

²Professor Yadegar -e- Imam Khomeini (RAH) Branch, Islamic Azad University

³Faculty of Urban Planning and Architecture, Islamic Azad University, Hamadan Branch

⁴Assistant Professor Islamic Azad University, North Tehran Branch

چکیده [English]

Since the beginning of human civilization, natural hazards have had severe and sometimes catastrophic effects on vital human activities around the world, of which the city of Tehran is no exception. One of the solutions to these problems is to increase the resilience of the regions. Therefore, the aim of this study is to provide a futuristic research on the status of urban resilience in the worn-out areas of districts 7 and 15 of Tehran Municipality. The research method used is descriptive-analytical, based on library-documentary studies, questionnaires and survey and software models. In the framework of the software approach, the data obtained at the two levels of the Geographic Information System (GIS) and the Mic Macm Strategic Studies model were examined. The statistical population of the present study consisted of a total of individuals, elites and experts who have the required knowledge, experience and expertise about the subject under study. Statistically selected. The results of the present study showed that Out of a total of 929 measurable relationships in this matrix, 32 were zero, meaning that they were no longer influenced by each other or influenced by each other. 90 relations show the number one, which means that they had very little effect on each other, 303 relations have the number two, which indicates a wider disorder of the resilience of worn-out urban tissues. Area 7 is relative to Area 15. So that in region 7, infrastructure and management parameters (0.96) compared to region 15, had a higher impact than other factors.

کلیدواژه‌ها [English]

Urban resilience, Tehran metropolis, Deteriorated Fabrics, strategic analysis

مراجع