تحلیل اولویت سنجی پهنه های ویژه قابل توسعه ی فضای سبز با روش تحلیل سلسله مراتبی فازی(Fuzzy -AHP) مطالعه موردی: 6 منطقه شهرداری اصفهان

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 مهر 1401

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2022.29863.4054

نویسندگان

زهرا سادات زرآبادی¹؛ مینو علیخانی²؛ زانیار عبدی^{* 3}

¹دانشیار، گروه شهرسازی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²مسئول واحد توسعه شهرداری اصفهان

³دانشجوی دکتری تخصصی شهرسازی، دانشکده عمران، هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت: 08 بهمن 1400،  تاریخ بازنگری: 29 شهریور 1401،  تاریخ پذیرش: 02 مهر 1401 

چکیده

گسترش روزافزون جمعیت و بویژه جمعیت شهرنشین، افزایش ارزش اراضی شهری، نداشتن برنامه توسعه صحیح در دستور کار سازمان های اجرایی و متاسفانه نداشتن توجیه اقتصادی فضاهای سبز شهری، منجر به کاهش سهم فضای سبز در کالبد شهرها شده است. این امر بدان حد است که گاهاً فضاهای باز و سبز شهری در حداقل مساحت ممکن ایجاد می شوند تا بتوانند نیازهای بخش سخت شهرها را تامین نماید که به دلیل مکان گزینی نامناسب و عدم تحلیل مناسب در جهت شناسایی نقاط دارای بحران، در اکثر مواقع این امر تحقق نمی یابد. هدف از این پژوهش ارزیابی 6 پهنه مورد نظر در 6 منطقه از مناطق پانزده گانه شهرداری اصفهان به منظور تعیین منطقه دارای اولویت جهت توسعه فضای سبز در شهر اصفهان می باشد. این پژوهش از نقطه نظر عملکردی و بر اساس پروژه اجرایی تصویب شده در سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری اصفهان در سال 2017 می باشد که با استفاده از رویکرد توصیفی- تحلیلی و به صورت پیمایشی و با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی (Fuzzy -AHP)، سعی در شناسایی و اولویت بندی عرصه های پیشنهادیِ شهرداری در 6 منطقه از سطح شهر را جهت آزادسازی و توسعه فضای سبز دارد. برای این منظور معیارهای 6 گانه مورد نظر در این پژوهش مبتنی بر مرور ادبیات موضوع و نیز مطالعات پیمایشی تعیین گردید که عبارتند از معیارِ هزینه آزادسازی، سرانه فضای سبز، وضعیت خاک، توزیع عادلانه، دسترسی و زمان، سپس اولویت بندی بر اساس آنها انجام شده است. در نهایت از بین 6 پهنه پیشنهادی، پهنه ظهرآبادی واقع در منطقه 11 شهرداری اصفهان با وزن نهایی 0.352 به عنوان اولویت اول و پهنه فیزدان واقع در منطقه 6 با وزن نهایی 0.051 در اولویت آخر جهت آزادسازی و توسعه فضای سبز تعیین شده است.

کلیدواژه‌ها

توسعه فضای سبز؛ پارک و فضای سبز؛ عرصه های قابل توسعه؛ تصمیم سازی فازی (Fuzzy Decision Making)؛ تحلیل سلسله مراتبی فازی (Fuzzy -AHP)

عنوان مقاله [English]

Prioritization of Special Areas That Can Be Developed Green Space by Fuzzy Analytic Hierarchy Process (Fuzzy -AHP) Case study: 6 Municipality Areas of Isfahan

نویسندگان [English]

Zahra Sadat Saeideh Zarabadi¹؛ Mino Alikhani²؛ Zanyar Abdi³

¹Associate Professor, Department of Urban Development, Science and Research Branch, Islamic Azad .University, Tehran, Iran

²Responsible for the development unit of Isfahan Municipality

³PhD Researcher of Urbanism, Department of Art and Architecture, Science and Research Branch, Islamic

چکیده [English]

Increasing density and population expansion, especially urban population, increase in the value of urban lands, lack of proper development programs on the agenda of the executive organizations, and lack of economic justification of urban green and open spaces unfortunately lead to reduction of the share of urban green space in cities. This is to the extent that at times, urban open and green spaces are established in as small areas as possible, to meet the needs of urban hard sections. These spaces do not occur for the most part because of improper construction and lack of proper analysis to identify areas with crises. The aim of this study was evaluation of 6 zones in six selected areas of Isfahan municipality in order to determine priority areas for development of green spaces in Isfahan city. This research from the functional point of view and based on an implementation project approved by Isfahan municipality organization of parks and green spaces in 2017. Using a descriptive-analytical approach and survey method, a Fuzzy -AHP technique was used to identify and prioritize the proposed areas of municipality in 6 areas of the city in order to free and develop green space. The six criteria of this study were selected based on review of the subject literature as well as survey studies that included the cost of Liberation, per capita green space, soil condition, fair distribution, accessibility and time, and then prioritization based on these criteria. Finally, among the 6 proposed zones, the zone of Zohrabadi located in district 11 of Isfahan municipality with final weight of 0.352 as the first priority and the zone of Fizdan located in zone 6 with final weight of 0.051 is considered as the last priority for liberation and development of green space.

کلیدواژه‌ها [English]

Green space development, park and green space, extensible areas, Fuzzy Decision Making, Fuzzy Analytical Hierarchy Process (Fuzzy -AHP)

مراجع