ارائه معیارهای مطلوب برای طراحی محیطی با هدف ارتقای ارتباط بین انسان و محیط مصنوع (مورد مطالعه: شهر یزد)

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 مهر 1401

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jupm.2022.30101.4147

نویسندگان

مریم مهدویه^{* 1}؛ مهناز محمودی زرندی²؛ بهروز منصوری³

¹دکتری معماری، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²دانشیار، گروه معماری، دانشکده فنی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

³استادیار، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت: 09 اسفند 1400،  تاریخ بازنگری: 22 اردیبهشت 1401،  تاریخ پذیرش: 23 اردیبهشت 1401 

چکیده

تجربه حضور در فضاهای مختلف و تأثیرهای گوناگون محیط بر احوال انسان، باعث شده تا تحقیق‌های بسیاری در معماری به بررسی ارتباط بین انسان و محیط بپردازد و نظریات مختلفی دراین‌باره پدید آید. روشن کردن ارتباط معماری با حوزه‌هایی چون؛ طب، حکمت و استخراج معیارها و الگوهای مشترک، کمک به مشخص کردن جایگاه ارتباط انسان و محیط مصنوع در بستر طبیعیات مهم‌ترین مسائلی است که در این پژوهش مطرح می‌شود. هدف پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل پیشران‌های کلیدی معماری طبایع در شهر یزد و تاثیرات متقابل هریک از این مولفه‌ها بریکدیگر است. این پژوهش به‌لحاظ هدف از نوع کاربردی و ماهیت آن بر مبنای روش‌های جدید، تحلیلی- اکتشافی است که در دو ابتدا به شناسایی مولفه‌ها و سپس کشف و تحلیل روابط آن‌ها پرداخته شده است. در مرحله اول 27 مولفه از طریق مصاحبه با صاحبنطران، شناسایی و در قدم بعدی با استفاده از نرم‌افزار Mic Mac به بررسی اثرات متقاطع هریک از مولفه‌ها و شناسایی پیشران‌های کلیدی انجام شده است. نتایج حاصل شده بیانگر آن است که در مجموع 6 عامل کلیدی در معماریِ طبایع شهر یزد تاثیرگذار هستند. که شامل؛ جهت وزش باد، مزاج رنگ‌ها، شدت نور، مزاج اقلیم، پستی‌و‌بلندی‌ها(توپوگرافی زمین) و شدت ارکان است. در مرحله اول 27 مولفه از طریق مصاحبه با صاحبنطران، شناسایی و در قدم بعدی با استفاده از نرم‌افزار Mic Mac به بررسی اثرات متقاطع هریک از مولفه‌ها و شناسایی پیشران‌های کلیدی انجام شده است. نتایج حاصل شده بیانگر آن است که در مجموع 6 عامل کلیدی در معماریِ طبایع شهر یزد تاثیرگذار هستند. که شامل؛ جهت وزش باد، مزاج رنگ‌ها، شدت نور، مزاج اقلیم، پستی‌و‌بلندی‌ها(توپوگرافی زمین) و شدت ارکان است

کلیدواژه‌ها

معماریِ طبایع؛ انسان و محیط مصنوع؛ معماری؛ اقلیم گرم و خشک؛ طبیعیات

عنوان مقاله [English]

Providing desirable criteria for environmental design with the aim of promoting the relationship between humans and the artificial environment (Case study: Yazd)

نویسندگان [English]

Seyedeh Maryam mahdaviyeh¹؛ Mahnaz Mahmoodi Zarandi²؛ Behrooz Mansoori³

¹PhD in Architecture, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

²Associate Prof, Department of Architecture, Faculty of Engineering, North Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

³Assistant Prof, Department of Architecture, Faculty of Art and Architecture, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The study of human-environment transactions has been a popular theme among researchers and academics, and has led to development of numerous theories. This aim of this study is twofold. Firstly, it tries to clarify the connection between design criteria in urban settings in relation to the fields of medicine and traditional wisdom, and also to extract their shared patterns and criteria which can help to further clarify the role of human-environment relationship in the context of natural phenomena; and secondly, it aims to identify and present the proper criteria for environmental design to improve the quality of human-environment transactions in the city of Yazd. Based on its aim, this is an applicable study which uses an analytical-explorative approach. At the first step, the criteria have been identified and then their interrelationships have been explored and analyzed .In the section of Data Analyzes, in the first phase, 27 criteria have been identified through interviews with experts; and in the second phase the mutual effects of these criteria and key factors using Mic Mac software. The results indicate that there are 6 criteria in total to be observed as the most important ones in environmental design in Yazd including: the wind direction, nature of colors, intensity of light, the temperament of climate, site topography and intensity of the basics. The proposed solutions include color verity, northern and eastern openings, proper use of wind, familiarity with the temperament of the place and paying attention to neighboring elements and the location of materials. The proposed solutions include color verity, northern and eastern openings, proper use of wind, familiarity with the temperament of the place and paying attention to neighboring elements and the location of materials.

کلیدواژه‌ها [English]

Architecture of temperaments, Human and built environment, urban space, hot and arid climate

مراجع