اولویت‌بندی پژوهش‌های به‌نژادی در شرایط ریسک در پهنه دشت ساحلی خزری (مطالعه موردی استان گلستان)

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقاله 11، دوره 14، شماره 2، مرداد 1401، صفحه 176-164   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jae.2022.23549.2103

نویسندگان

نورمحمد آبیار^{* 1}؛ صفدر حسینی²

¹استادیار و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی(تات)- گرگان- ایران.

²استاد گروه اقتصاد کشاورزی دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران- تهران- ایران.

تاریخ دریافت: 24 آذر 1398،  تاریخ بازنگری: 22 آذر 1399،  تاریخ پذیرش: 21 آبان 1401 

چکیده

مقدمه و هدف
    نظام‌های ملی تحقیقات کشاورزی کشورهای رو به توسعه در دهه‌های اخیر با محدودیت منابع‌ رویارو بوده و قادر به تامین مالی همه نیازهای پژوهشی بخش کشاورزی نمی‌باشند. در چنین فضایی ضرورت مصرف بهینه منابع مالی محدود از راه اولویت‌بندی نیازهای پژوهشی به عنوان مهم‌ترین راهکار مواجه با چالش محدودیت منابع‌ مالی ‌‌مطرح می‌شود. لذا، این پژوهش بمنظور اولویت‌بندی پژوهش‌های به‌نژادی زراعی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان واقع در پهنه کشاورزی- اقلیمی دشت ساحلی خزری انجام شده است.
مواد و روش‌ها: برای انجام این تحقیق از رهیافت ترکیبی تحلیل مازاد اقتصادی، الگوی برنامه­ریزی کارای مطلوبیت و شبیه‌سازی عددی استفاده شد.
یافته‌ها: بر اساس نتایج، تحقیقات به‌نژادی گندم­ آبی، پنبه، گندم­ دیم، سویا، جو آبی، برنج، کلزای آبی، جو دیم، سیب‌زمینی، کلزای دیم، نخود دیم، ذرت، گندم دوروم و آفتابگردان از نظر اولویت تخصیص بودجه و شایستگی اجرا به ترتیب در رتبه‌های نخست تا چهاردهم قرار دارند. نتایج تحلیل حساسیت نشان داد که با اعمال سناریوهای سیاستی گوناگون می­توان ترکیبات متفاوتی از تخصیص بودجه بین پژوهش‌های به‌نژادی استان گلستان ارائه نمود که نسبت به سبد بهینه اولیه تحقیقات از منافع بیش‌تری برخوردار باشند.
بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش پیشنهاد شد که اولویت‌بندی در بررسی و تصویب پروژه‌های پژوهشی کشاورزی بویژه پژوهش‌های به‌نژادی مدنظر قرار گیرد و با توجه به تغییرات ترجیحات نظام ملی تحقیقات کشاورزی در گستره زمان، اولویت‌بندی در مقاطع زمانی پنج ساله انجام شود تا در تخصیص منابع محدود میان ­گزینه­های پژوهشی بازنگری شود.

کلیدواژه‌ها

برنامه‌ریزی کارای مطلوبیت؛ تحلیل مازاد اقتصادی؛ شبیه‌سازی؛ پژوهش‌های به‌نژادی؛ استان گلستان

عنوان مقاله [English]

Priority Setting of Breeding Research Under Risk Conditions in the Caspian Coastal Plain (Case Study of Golestan Province)

نویسندگان [English]

Noormohammad Abyar¹؛ safdar hosseini²

¹Assistant Professor and Faculty Member of Agriculture and Natural Resources Research and Education Center of Golestan province, Agricultural Research, Education and Extension Organization. Gorgan – Iran.

²Professor and Faculty Member of Agricultural Economics department. Tehran university. Tehran, Iran.

چکیده [English]

Introduction: The national agricultural research systems of developing countries have faced limited resources in recent decades and are not able to finance all the research needs of the agricultural sector. In such an environment, the necessity of optimal use of limited financial resources through prioritization is proposed as the most important solution to face the challenge of limited financial resources. Therefore This study was conducted to prioritize crop breeding research Agricultural and Natural Resources Research and Education Center of Golestan Province.
Materials and Methods: This study was conducted by using the economic surplus analysis, efficient utility programming and simulation method.
Findings: Based on the results, breeding research on irrigated wheat, cotton, rain-fed wheat, soybeans, irrigated barley, rice, irrigated rapeseed, rain-fed barley, potatoes, rain-fed rapeseed, rain-fed chickpeas, corn, durum wheat and sunflower are in the first to fourteenth priorities of Budget allocations respectively. The results of sensitivity analysis showed that different combinations of budget allocation can be presented between breeding research that have more benefits than the initial optimal research portfolio.
Conclusion: It was suggested that priority setting be considered in checking and approval research projects, and according to the changes in the preferences of the National Agricultural Research System over time, priority setting should be done in five-year time periods to be revised the limited resources allocation among research alternatives.

کلیدواژه‌ها [English]

Utility Efficient Programming, Simulation, Economic Surplus Analysis, Crop Breeding Research, Golestan Province

مراجع

1. Beintema N M, Stads G J, Keith F, Paul Heisey P. ASTI Global ASSESSMENT of Agricultural and Spending: Developing Countries Accelerate Investment. International Food Policy Research Institute Washington, DC. 2012.
2. Norton GW, Pardey P G, Alston J M. Economic Issues in Agricultural Research Priority Setting, American Journal of Agricultural Economics, 1992, (74) 5: 1089-1094.
3. Byerlee Targeting Poverty Alleviation in Priority Setting for Agricultural Research, Rural Development Department, World Bank, Washington, DC, food Policy 2000, 25: 429–445.
4. MacKenzie Principles of Agricultural Research Management. Lanham: University Press of America. 1996.
5. Nagya J N, Quddus MA. National agricultural commodity research priorities for Pakistan, agricultural Economics, 1998, (19): 327-340.
6. Birthal PS, Joshi PK, Kumar A. Assessment of Research Priorities for Livestock Sector in India, Policy Paper, NO 15, National Centre for Agricultural Economics and Policy Research (ICAR), INDIA .
7. Arega DA, Manyong VM, Eric FT, Abele S. Targeting Agricultural Research Based on Potential Impacts on Poverty Reduction: Strategic Program Priorities by Agro-ecological zone in Nigeria, Food Policy. 2006.
8. Das NC, Khunt KA. Setting Research Priority for Livestock Sector in Gujarat, Agricultural Economics Research Review. 2008, (21): 73-81.
9. Duncan Setting Agricultural Research Priorities in Fiji, Deaken University Australia, School of Accounting, Economics and Finance, Working Paper, SWP 2010/06.
10. Sharifzadeh A, Abdullahzadeh GH. Identifying the current and desirable position of various stakeholders in the country's agricultural research system, Science and Technology Policy Research Quarterly, 2018, (2),1.
11. Agricultural Research and Education Organization, Office of Review and Coordination of Research Plans comprehensive scientific map of the agricultural sector, strategic products approved by the Strategic Council of Agriculture. 2008.
12. -Agricultural Research, Education and Extension Organization instructions on how to propose, review, approve and communicate research plans and projects and how to compile, approve and publish the final report, Agricultural Information and Scientific Documents Center.2009.
13. Farsi M, Bagheri A. Principles of Plant Breeding, University Jihad Publications of Ferdowsi University of Mashhad. 2005.
14. Braunschweig T, Janssen W, Rieder BP. Identifying Criteria for Public Agricultural Research Decisions, Research Policy 2001, (30): 725–734.
15. Saaty A Scaling Method for Priorities in Hierarchical Structures. Journal of Mathematical Psychology 1977, 15(3): 234-81.
16. Masters W A, Coulibaly B, Sanogo D, Sidibé M, Williams A. the Economic Impact of Agricultural Research: A Practical Guide. Department of Agricultural Economics, Purdue University, West Lafayette, IN.
17. Alston JM, Norton GW, Pardey PG. Science under Scarcity: Principles and Practice for Agricultural Research Evaluation and Priority Setting, Cornell University Press. 1995.
18. Mutangadura G, Norton GW. Agricultural research priority setting under multiple objectives: an example from Zimbabwe Agricultural Economics, 1998, (20): 277 -286.
19. Gierend Integration of Risk and Multiple Objectives in Priority Setting for Agricultural Research: The Case of the National Dairy Research Program in Kenya, PhD, University of Berlin. 1999.
20. Patten L H, Hardaker J B, Pannel D J. Utility-efficient Programming for Whole-farm Planning. Australian Journal of Agricultural Economics, 1988, 32:88-97.