ضرورت ها و دلایل تقسیمات استانی در ایران با رویکرد منطقه‌ای (مطالعه موردی: استان فارس)

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 3، دوره 4، شماره 15، آذر و دی 1393، صفحه 1-12   

نویسندگان

علی شکور¹؛ علی زنگی آبادی²؛ فضل اله کریمی قطب آبادی^{* 3}

¹دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، مرودشت، ایران

²دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

³کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد

تاریخ دریافت: 14 آذر 1393،  تاریخ پذیرش: 14 آذر 1393 

چکیده

    حکومت­ها برای اداره قلمرو سرزمین خود ناگزیرند که کشور را به واحدهای اداری کوچک­تر تقسیم کنند، تا بتوانند در زمینه اعمال حاکمیت، ارائه خدمات و ایجاد سرمایه اجتماعی مؤثر، به ایفای نقش بپردازند. هرچند تقسیمات کشوری به منظور تمرکززدایی، ضرورتی انکارناپذیر برای بیشتر کشورها است، اما هدف­گذاری منطقی برای تقسیمات کشوری مهم­تر از هر مسئله­ی دیگر است؛ زیرا هر نوع تقسیم سیاسی سرزمین باید با هدف پایدار، غیرقابل دگرگون و دائمی دولت- کشور که بقای ملی است، سازگاری داشته باشد. بقای ملی خود در گرو امنیت ملی است که به واسطه دسترسی مناسب ساکنان به خدمات و امکانات امکان پذیر می­شود. از این­رو نظام تقسیمات کشوری باید به گونه­ای کارآمد عمل نماید که کمترین تنش و بیشترین هماهنگی و همکاری متقابل را در درون مناطق و بین مناطق همجوار به وجود آورد. هدف از این مقاله بررسی و تحلیل دلایل و ضرورت­های تقسیم استان فارس می­باشد. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی با رویکردی توسعه­ای می­باشد. اطلاعات مورد نیاز به روش اسنادی گردآوری شده است. در این مقاله ابتدا ضمن معرفی وضعیت موجود تقسیمات سیاسی در استان فارس، به ذکر مشکلاتی که امروزه استان فارس در بخش­های مختلف با آن روبرو می­باشند، پرداخته خواهد شد و سپس به معرفی مدل تقسیم استان فارس و مراحل اجرای آن اشاره خواهد شد. از نتایج این تحقیق می­توان به مسائل و مشکلاتی مانند وسعت زیاد استان فارس، گسترش افقی استان فارس، نامناسب بودن شاخص­های توسعه در سطح شهرستان­های استان فارس، تعداد زیاد شهرستان، نامناسب بودن وضعیت راه­های ارتباطی و ... اشاره نمود که این مسائل زمینه تقسیم استان فارس را ضروری نموده است. لذا با انتخاب شهر جهرم به دلیل دارا بودن شرایط مناسب به عنوان مرکزیت سیاسی- اداری دوم در این استان، زمینه انجام تقسیم استان فارس هموارتر خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

تقسیمات کشوری؛ سازماندهی سیاسی فضا؛ مرکزیت سیاسی – اداری؛ شاخص مرکزیت؛ فارس