ارزیابی توابع تولید درجه 3، لگاریتمی و تابع نمایی در رژیم‌های مختلف آبی برای گندم زمستانه و جو

فصلنامه علمی مهندسی منابع آب

دوره 15، شماره 55، بهمن 1401، صفحه 75-90   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/wej.2023.28053.2316

نویسندگان

امیر مهیار خوش سیرت^{* 1}؛ محسن نجارچی^{* 2}؛ رضا جعفری نیا^{* 3}؛ شهرو مختاری^{* 4}

¹دانشجوی دکتری تخصصی رشته علوم و مهندسی آب – آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران.

²دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران.

³استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران

⁴استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران.

تاریخ دریافت: 28 اردیبهشت 1400،  تاریخ بازنگری: 23 آبان 1401،  تاریخ پذیرش: 30 بهمن 1401 

چکیده

چکیده
مقدمه: توابع تولید نسبت به آب نشان­دهنده افزایش یا کاهش مقدار محصول به ازاء آب مصرفی (تبخیر-تعرق) گیاه می­باشد. برای ارزیابی توابع تولید گندم و جو، روش­های خطی و درجه 2 در تحقیق­های بسیاری استفاده شده است. از طرفی با توجه به اینکه در بعضی از محصولات کشاورزی ممکن است روابط ذکر شده از همبستگی قابل قبولی برخوردار نباشند لذا در سناریوهای مختلف آبیاری 50، 60، 70، 80 و 90 درصد کم­آبیاری، از روش­های درجه 3، لگاریتمی و نمایی استفاده شده است.
روش­: در این تحقیق داده­های مزرعه­ای با داده­های حاصل از معادلات مورد بحث، مورد ارزیابی و اعتبارسنجی قرار گرفتند. به منظور ارزیابی توابع پیشنهادی، با استفاده از داده­های اندازه­گیری در تمام سناریوهای فوق از نمایه­های آماری ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE)، مجذور میانگین مربعات خطای نرمال شده (NRMES)، میانگین خطای مطلق (MAE) و شاخص ویلموت (d) و همچنین آزمون F در تمام سناریوهای آبیاری استفاده گردید.
 یافته­ ها: یافته­های پژوهش نشان داد مقادیر تمامی آماره­های ارزیابی برای هر دو محصول گندم زمستانه و جو در محدوده مجاز بوده که نشان از مناسب بودن و قابل قبول بودن معادلات می­باشند. تمامی توابع برای هر دو محصول با سطح معنی­دار 5 درصد قابل قبول و معنی­دار بودند.
نتیجه ­گیری: با توجه به نتایج این تحقیق در پیش­بینی عمق آب آبیاری نسبت به عملکرد گندم زمستانه و جو، می­توان گفت توابع درجه 3 پیش­بینی دقیق­تری نسبت به توابع لگاریتمی و نمایی در هر دو محصول گندم زمستانه و جو در منطقه نمونه مورد مطالعه دارد و در نهایت تابع درجه 3 نسبت به سایر توابع در اولویت پیشنهاد قرار می­گیرد.
 

کلیدواژه‌ها

آزمونF؛ آماره‌های ارزیابی؛ تابع تولید آب؛ کم آبیاری

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Grade 3, Logarithmic and Exponential Production Functions in Different Irrigation Scenarios for Winter Wheat and Barley

نویسندگان [English]

Amir Mahyar Khoshsirat¹؛ Mohsen Najarchi²؛ Reza Jafarinia³؛ Shahroo Mokhtari⁴

¹Ph.D. Student, Department of Water Science Engineering, Islamic Azad University of Arak Branch, Arak, Iran.

²Associate Prof., Department of Water Science Engineering, Islamic Azad University of Arak Branch, Arak, Iran.

³Assistant Prof., Department of Water Science Engineering, Islamic Azad University of Arak Branch, Arak, Iran.

⁴Assistant Prof., Department of Water Science Engineering, Islamic Azad University of Arak Branch, Arak, Iran.

چکیده [English]

Abstract
Introduction: Water-crop production functions indicate an increase or a decrease in harvest for the plant’s consumed water (evaporation-respiration). To assess production functions of wheat and barley products, linear and second-order methods are used in numerous researches. On the other hand, since the mentioned relationships for some products may not have an acceptable correlation, third-order, logarithmic, and polynomial functions are used in various deficit irrigation treatments of 50, 60, 70, 80, and 90 percent.
Methods: Farm data were evaluated and validated with resulted data from discussed equations. In order to study the proposed functions, statistical indices such as root mean square error (RMSE), normalized root mean square error (NRMSE), mean absolute error (MAE), Wilmott index (d), and F-test were used via measurement data in every scenario.
Findings: All statistic values of both winter wheat and barley were in permissible range, indicating properness and acceptance of the equations. All functions were acceptable at a significance level of 5 percent for both products. According to the results of studying irrigation depth in terms of winter wheat and barley yield, it can be argued that third-order functions provide more accurate prediction in comparison with logarithmic and polynomial functions in both winter wheat and barley crops, and therefore, third-order function is prioritized over other functions

کلیدواژه‌ها [English]

Evaluation statistics, F-test, Deficit Irrigation, Production function equations

مراجع

1.       Alizadeh, A. Irrigation System Design (Surface Irrigation System Design). Vol. 1. Iran: Imam Reza University: 2007. pp: 35-64

2.       Kiani, A. R., Mirlatifi, M., Homaee, M., Cheraghi, A. M. 2006. Determination of the Best Water-Salinity Function for wheat Production in North of Gorgan. Journal of Agricultural Engineering Research. 6(25).

3.       Nakhjavani Moghaddam, M. M., Ghahraman, B. 2005. Comparison of Water Production Functions for Winter Wheat in Mashhad Region. Journal of Hydrology and Soil Science. 9(3): 27-39.

4.       Haghverdi, A. 2013. Application of Phase I Response Surface Methodology in Agricultural Studies: Optimization of Water and Salinity Stresses for Spring Wheat. Journal of Water and Soil. 26(6): 1384-1394

5.       Trout, T.J. 2012. Water production functions for central plains crops. Proceedings of the 24th Annual Central Plains Irrigation Conference. Colby, Kansas: Kansas State University. [http://dx.doi.org/10.13031/2013.35820]

6.       Arabzadeh Kaffash, P., Maryamnejad, V. 2013. Calculating the productivity of wheat production factors using the Cobb-Douglas production function. The 8th National Congress on Agr. Machinery Eng. (Biosystem) & Mechanization of Iran.

7.       Tafteh, A., Babazadeh, H., EbrahimiPak N.A., Kaveh, F. 2013. Evaluation and Improvement of Crop Production Functions for Simulation Winter Wheat Yields with Two Types of Yield Response Factors. Journal of Agricultural Science. 5(3): 111-122. [doi:10.5539/jas.v5n3p111]

8.       Ghabaei Sough, M., Zare Abyaneh, H., Mosaedi, A. 2017. Determination of rainfed Wheat and Barley Yield Functions With the
Agricultural Refrence Index for Drought (ARID) in Golestan Province. Iranian Journal of Irrigation and Drainage. 11(1): 21-34

9.       Pishbahar, E., Kohnepooshi, S. E., Hosseinzad, J. 2016.  Estimation of Indirect Production Function and Investigation of Budget Restriction Existence in the Production of Irrigated and Dry-Land Wheat in Kurdistan Province. Journal of Agricultural Economics Research. 8(31): 37-56

10.   Piri, H., Ansari, H., Parsa, M. 2017. Evaluation of Forage Sorghum Yield Quality and Quantity at Different Levels of Salinity and Irrigation Water under Subsurface Drip Irrigation System. Journal of Water Research in Agriculture. 30(4): 467-482

11.   Xin, H., Peiling, Y, Shumei, R. 2016. Quantitative response of oil sunflower yield to evapotranspiration and soil salinity with saline water irrigation. International Journal of Agricultural and Biological Engineering. 9(2): 63-73.

12.   Mahmoudzadeh Vaziri M. 2016. Crop Water Production Functions—A Review of Available Mathematical Method. Journal of Agricultural Science. 8(4). [doi:10.5539/jas.v8n4p76]

13.   Valinejhad, F. 2019. Determining the Best Water-Fertilizer Production Function and water use Efficiency of two Cotton Cultivars in Gorgan. Iranian Water Research Journal. 13(1): 1-8  

14.   Farahbakhsh, M., Sarai Tabrizi, M., Babazadeh, H. 2019. Investigating the Basil Production Functions under Simultaneous Water and Salinity Stress Condition. Journal of Water and Soil Resources Conservation. 8(4): 103-117

15.   Geneille, E. 2017. Yield response, water productivity, and seasonal water production functions for maize under deficit irrigation water management in southern Taiwan. Plant Production Science. 20(4): 353-365. [https://doi.org/10.1080/1343943X.2017.136561]

16.   Joseph, T.M., Robert, M.A., Xiaomao, L. 2017. Crop Water Production Functions of Grain Sorghum and Winter Wheat in Kansas and Texas. Journal of Contemporary Water Research & Education. 162(1): 42-60. [https://doi.org/10.1111/j.1936-704X. 2017.03259.x]

17.   Tarkalson, D., King, B., Bjorneberg, D.  2018. Yield production functions of irrigated sugar beets in an arid climate. Agricultural Water Management. 200: 1-9. [https://doi.org/10.1016/j.agwat. 2018.01.003]

18.   Dehghan, H., Mokari, M., Abedinpour, M. 2020. Determination of Water-Salinity-Yield Production Function for Spinach Plant. Journal of Water Research in Agriculture (Soil and Water Sci.). 34(1): 80-91

19.   Torres, R.R., Robaina, A.D., Peiter, M.X. 2019. Water productivity and production function in irrigated millet crop. AGRONOMY. 40(6): 2837-2850. [DOI:10.5433/1679-0359.2019v40n6 Supl2p2837

20.   Abedinpour, M. Agricultural Water Management. 1^st ed. Iran. Isfahan University Jahad Publication. 2019. pp: 81-86