تحلیل علی توسعه یافتگی و توسعه نیافتگی سکونتگاه های روستایی مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان ارومیه

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 9، دوره 4، شماره 15، آذر و دی 1393، صفحه 85-102   

نویسنده

علی اکبر تقیلو^*

استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

تاریخ دریافت: 14 آذر 1393،  تاریخ پذیرش: 14 آذر 1393 

چکیده

       هدف اصلی برنامه­های توسعه نواحی روستایی دستیابی به الگویی مناسب برای توزیع سکونتگاه­ها، امکانات و فعالیت­ها بر اساس ظرفیت­های سرزمین است. هدف تحقیق حاضر بررسی توسعه یافتگی و توسعه نیافتگی سکونتگاه­های روستایی است. روش تحقیق جهت دستیابی به هدف فوق توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق سکونتگاههای روستایی بخش مرکزی شهرستان ارومیه است. اطلاعات مورد نیاز تحقیق از سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال1390 و واحد آمار جهاد کشاورزی استان بدست آمده است. در این تحقیق جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدلهای تاپسیس برای سطح بندی توسعه روستاها، مدل تحلیل خوشه­ای سلسله­مراتبی برای تعیین خوشه های توسعه یافتگی و از مدل تحلیل رگرسیون جهت تحلیل علی توسعه یافتگی روستاها استفاده شده است. نتایج یافته ها نشان می­دهد که حدود 81 و 82 درصد روستاهای بسیار توسعه یافته و توسعه یافته در محدوده کاربری اراضی زراعی آبی مخلوط زراعت و باغ قرار دارد که از این روستاها به ترتیب حدود 68 و 62 درصد این روستاها در شیب صفر تا 2 درصد قرار گرفته است. همچنین از مجموع روستاهای واقع در 5 کیلومتری شهر و شبکه ارتباطی بین شهری، به ترتیب 24 و 15 درصد روستاها بسیار توسعه یافته و توسعه یافته است. در نهایت مدل رگرسیون نیز نشان می دهد که موقعیت روستاها نسبت به شهرها تنها 3 درصد سطح توسعه یافتگی آنها را تبیین می کند.  

کلیدواژه‌ها

توسعه روستایی؛ منابع اکولوژیک؛ مدل تاپسیس؛ ارومیه