ارزیابی اثرات منفی توسعه ی گردشگری بر روستاهای جاذب گردشگر (نمونه موردی: روستای کندوان- شهرستان اسکو)

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقاله 10، دوره 4، شماره 15، آذر و دی 1393، صفحه 103-118   

نویسندگان

رسول قربانی¹؛ فاطمه زادولی²؛ شاهرخ زادولی خواجه^{* 3}

¹دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

²دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهیدچمران، اهواز، ایران

تاریخ دریافت: 14 آذر 1393،  تاریخ پذیرش: 14 آذر 1393 

چکیده

       گردشگری روستایی فعالیت بسیار پیچیده­ای است که با بخش­های دیگر جامعه، وجوه مشترکی داشته و دارای اثرات و پیامدهای مختلفی است که می­بایست در فرایند برنامه­ریزی، تمامی جوانب آن را مورد ملاحظه قرار داد تا از اثرات منفی آن کاسته شده و تأثیرات مثبت آن در ابعاد اقتصادی، اجتماعی – فرهنگی و زیست محیطی افزایش یابد. این تحقیق با هدف ارزیابی اثرات منفی توسعه گردشگری در روستای کندوان استان آذربایجان شرقی صورت پذیرفته است. برای این منظور از کلیه سرپرستان خانوار در روستای کندوان تعداد 114 نفر به روش نمونه گیری کوکران انتخاب شده است. جمع آوری اطلاعات این تحقیق نیز بصورت پیمایشی با استفاده از پرسشنامه انجام گرفته است. به منظور تجزیه تحلیل داده ها از مدل تحلیل عاملی در محیط نرم افزار SPSS استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که اثرات منفی توسعه­ی گردشگری در روستای کندوان در شش عامل ترکیبی تغییرات منفی در آداب و رسوم سنتی روستا، تغییرات منفی در فعالیت اقتصادی و شکاف درآمدی، فصلی شدن درآمد و افزایش قیمت کالا، تغییرات منفی در شرایط اکولوژیکی، از بین رفتن ابنیه و آثار تاریخی و افزایش آلوگی­های زیست محیطی قرار گرفته­اند که این شش عامل در مجموع 82.660  درصد از واریانس را تبیین می نمایند. همچنین بیشترین اثرات منفی توسعه گردشگری در روستای کندوان را عامل اول شامل می شود که به تنهایی 31.729 درصد واریانس را تبیین می نماید و متغیر تأثیر رفتار و شیوه زندگی گردشگران بر رفتار و شیوه زندگی روستاییان (تغییر در نوع پوشاک، نحوه سخن گفتن و ...) در این عامل با بارعاملی 0.934 بیشترین اثر منفی را در روستای کندوان دارا می­باشد.
 

کلیدواژه‌ها

توسعه گردشگری؛ اثرات گردشگری؛ تحلیل عاملی؛ روستای کندوان