ارائه مدلی برای آمایش مناطق مرزی کشور به منظور حرکت به سمت توسعه (مطالعه موردی: استان های مرزی کشور)

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 خرداد 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2022.30138.4077

نویسندگان

میرنجف موسوی^{* 1}؛ علی باقری کشکولی²

¹استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

²دانشگاه اصفهان

تاریخ دریافت: 15 اسفند 1400،  تاریخ بازنگری: 20 اردیبهشت 1401،  تاریخ پذیرش: 16 مهر 1401 

چکیده

کاهش شکاف توسعه بین مناطق مرزی و مرکزی کشور مهمترین هدف دولت در سال های اخیر بوده است. در این رابطه، تجربه دولت در آمایش مناطق مرزی و مرکزی کشور در چارچوب سند آمایش سرزمین نشان داد که بدون وجود مدل مشخصی از توسعه دستیابی به یکپارچگی سرزمین و کاهش شکاف توسعه میسور نیست. هدف این پژوهش ارائه مدلی برای آمایش مناطق مرزی کشور به منظور حرکت به سمت توسعه در استان های مرزی کشور است. نوع پژوهش کاربری – توسعه ای و روش بررسی توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری مهندسین مشاور تهیه کننده اسناد آمایش سرزمین می باشد. نمونه گیری در بخش مصاحبه با مشاوران تهیه اسناد آمایش سرزمین کشور به صورت خوشه ای چند مرحله ای به روش تصادفی و از روی لیست مشاوران انتخاب شده است. حجم نمونه 25 مدیر پروژه اسناد آمایش سرزمین کشور است و نمونه گیری تا حد اشباع یعنی تا جایی که در جریان مصاحبه هیچ اطلاعات جدیدی به دست نیاید، ادامه پیدا کرده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تاپسیس و جهت ارزیابی اثربخشی مدل نهایی آمایش مناطق مرزی در میزان توسعه یافتگی مناطق مرزی کشور از ضریب همبستگی و رگرسیون بهره گرفته شده است. نتایج سیاست گذاری ها و روندهای توسعه مناطق مرزی بر اساس طرح های آمایش سرزمین و سایر طرح های منطقه ای به وضوح نشان می دهد چشم اندازها و سیاست های تحقق توسعه در مناطق مرزی تحت تاثیر بازیگران سیاسی منجر به تغییر سمت و سوی برنامه های توسعه ای طبق اسناد آمایش سرزمین شده است. علاوه بر این هنوز مدل مشخصی برای توسعه سرزمینی که شکاف ها و نابرابری های توسعه را تعدیل کند، نیست. چرا که هنوز ظرفیت سنجی – نهادسازی و ابزارسازی در چرخه توسعه کشور به ویژه مناطق مرزی مدنظر قرار نگرفته است.

کلیدواژه‌ها

آمایش سرزمین؛ مناطق مرزی؛ شکاف توسعه؛ پایداری؛ مدل پیشنهادی توسعه

عنوان مقاله [English]

Provide a Model for Preparation the Border areas of the Country in order to move Towards Development (Case Study: Border Provinces of the Country)

نویسندگان [English]

mirnajaf mousavi¹؛ ali bagheri kashkouli²

¹Professor in Department of Geography and Urban Planning, Urmia University, Urmia, Iran.

²Graduated in Geography and Urban Planning, University of Isfahan, Isfahan, Iran

چکیده [English]

Reducing the development gap between the border and central regions of the country has been the most important goal of the government in recent years. In this regard, the government's experience in arranging the border and central regions of the country in the framework of the land management document showed that without a specific model of development, land integration and reducing the development gap can not be achieved. This research presents a model for arranging the border areas of the country in order to move towards development in the border provinces of the country. The type of research is applied-developmental and its research method is descriptive-analytical. The statistical community consists of consulting engineers who prepare land management documents. Sampling in the interview with consultants in the preparation of land management documents has been done in a multi-stage cluster at random and from the list of consultants. The sample size includes 25 project managers of the country's land management documents and sampling has continued until saturation, ie until no new information is obtained during the interview.The TOPSIS model has been used to analyze the data and the correlation coefficient and regression have been used to evaluate the effectiveness of the final model of border management in the development of border areas. The results of policies and development trends of border areas based on land management plans and other regional plans clearly show that the prospects and policies for the development of border areas under the influence of political actors have led to a change in the direction of programs. Development according to land use planning documents. In addition, there is still no specific model that moderates development gaps and inequalities. Because capacity assessment - institutionalization and instrumentation in the development cycle of the country, especially in border areas - has not been considered yet.

کلیدواژه‌ها [English]

Land Use Planning, Border Areas, Development Gap, Sustainability, Proposed Development Model

مراجع