شناسایی و تبیین موانع توسعه کشاورزی از دیدگاه کشاورزان منطقه محروم استان همدان

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 خرداد 1402

نوع مقاله: مقاله های برگرفته از پایان نامه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2023.30459.4106

نویسندگان

هاجر وحدت مودب¹؛ موسی اعظمی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران

²عضو هیات علمی دانشگاه بوعلی سینا

تاریخ دریافت: 26 اردیبهشت 1401،  تاریخ بازنگری: 27 اسفند 1401،  تاریخ پذیرش: 27 اسفند 1401 

چکیده

‌شناخت تنگنا‌های کشاورزی، اولین گام در راستای ‌برنامه‌ ریزی اصولی در راستای حل مشکلات مناطق محروم و توسعه متوازن می‌باشد. لذا تحقیق حاضر با هدف شناسایی موانع توسعه کشاورزی در منطقه محروم استان همدان انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی، ازنظر میزان و درجه کنترل متغیرها میدانی است. جامعه آماری تحقیق شامل کشاورزان منطقه محروم بود که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 288 نفر برآورد و به روش انتساب متناسب انتخاب شدند و سپس با ابزار پرسشنامه محقق ساخته نظرت آنان جمع آوری شد. میزان پایایی پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ 89/0 برآورد گشت که نشان از قابل قبول بودن اعتبار پرسشنامه داشت. پس از جمع آوری داده ها، با استفاده از نرم افزار Spss21، و تکنیک تحلیل عاملی موانع اصلی توسعه کشاورزی در منطقه محروم، شناسایی و دسته بندی شدند، به طوری که 7 عامل اقتصادی (86/39%)، طبیعی (62/16%)، زیرساختی (69/10%)، فنی (61/6%)، فرهنگی-اجتماعی (88/9%)، آموزشی- ترویجی (92/8%)، نهادی (41/7%) به عنوان موانع توسعه کشاورزی در این منطقه تشخیص داده شدند. نتایج نشان داد براساس دیدگاه کشاورزان، عامل اقتصادی مهمترین مانع توسعه کشاورزی منطقه بود. مجموع این عوامل 6/61 درصد از واریانس موانع توسعه کشاورزی منطقه محروم استان همدان را تبیین نمود. با عنایت به یافته های تحقیق می توان گفت که بخش کشاورزی منطقه محروم استان همدان برای تحقق اهداف برنامه‌های توسعه با مشکل اقتصادی و کمبود منابع سرمایه گذاری روبه رو است. جبران این مشکل، نیازمند ارتقای امنیت سرمایه گذاری است. با توجه به نتایج توصیه می‌ شود برنامه آمایش سرزمینی مختص منطقه در بخش کشاورزی تهیه و سپس سیاست ‌های حمایتی منطبق با این برنامه‌ها اصلاح شود به طوری که دولت براساس مزیت‌ های شهرستان اقدام به حمایت از تولیدکنندگان نماید.

کلیدواژه‌ها

توسعه کشاورزی؛ موانع توسعه کشاورزی؛ منطقه محروم؛ استان همدان

عنوان مقاله [English]

Identifying and explaining the obstacles to agricultural development from the perspective of farmers in the deprived area of Hamadan province

نویسندگان [English]

Hajar Vahdat Moadab¹؛

¹PhD Student of Agricultural development, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

چکیده [English]

Knowing the bottlenecks of agriculture is the first step in other fundamental planning in order to solve the problems of deprived areas and balanced development. The purpose of this study is to identify barriers to agricultural development from the perspective of farmers in Kaboudrahang city in Hamadan province. The statistical population of the study was active farmers in 10 villages of Kaboudrahang. Using the Cochran's formula, the sample size was estimated and selected 288 people. The data collection tool was a researcher-made questionnaire, to ensure the validity of the questionnaire from the experts' point of view and to calculate its level and level of reliability, Cronbach's alpha method has been used. The value of 0.89 is obtained, which indicates the validity of the questionnaire. Based on the results obtained in relation to barriers to agricultural development in the study area, 43 variables were summarized in 7 factors (economic, natural, infrastructure, socio-cultural, educational-promotional, institutional and technical) using factor analysis technique. The results showed from the farmers' point of view, the economic factor was the first obstacle to the development of agriculture in the region. The sum of these factors explained 61.6% of the variance of agricultural development barriers in Kaboudrahang city. The results show that the agricultural sector of the deprived region of Hamadan province is facing economic problems and lack of investment resources to fulfill the goals of the development plans. To compensate for this problem, it is necessary to improve investment security. Based on the results, it is recommended to prepare a land use plan specific to the region in the agricultural sector and then modify the support policies in accordance with these plans so that the government based on the advantages of the city to support producers.

کلیدواژه‌ها [English]

Agricultural Development, Barriers to Agricultural Development, Kaboudrahang County

مراجع