تبیین نوع‌شناسی ‌منطقه زاگرس بر اساس الگوی رقابت‌پذیری مارتین

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 خرداد 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2022.30613.4122

نویسندگان

جمال فتح اللهی¹؛ معصومه بارانی بیرانوند^{* 2}

¹استادیار، عضو هیات علمی دانشگاه رازی، گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و کارآفرینی، کرمانشاه، ایران

²دانشگاه رازی

تاریخ دریافت: 28 خرداد 1401،  تاریخ بازنگری: 26 آبان 1401،  تاریخ پذیرش: 27 آبان 1401 

چکیده

(بیان مسئله مهم)رقابت‌پذیری منطقه‌ای از اهمیت فزاینده‌ای برای شتاب بخشیدن به توسعه منطقه‌ای برخوردار است و معیاری کلیدی برای ارزیابی درجه موفقیت مناطق در میدان رقابت‌های سیاسی، اقتصادی و تجاری به حساب می‌آید. هر کشور یا منطقه‌ای که از توان رقابت‌پذیری بالاتری در بازارهای بین‌المللی برخوردار باشد، فرصت کسب درآمد و رفاه بیشتری برای مردم خود فراهم کرده است. سیاست‌های مناسب برای ارتقاء توان رقابت‌پذیری، بستگی به شرایط و سطح توسعه هر منطقه دارد. بدین خاطر رقابت‌پذیری منطقه‌ای به عنوان یکی از مهم‌ترین سیاست‌های توسعه منطقه‌ای به منظور کاهش نابرابری‌ها و عدم تعادل منطقه‌ای مورد تأکید قرار گرفته است. بر این اساس، هدف پژوهش مورد نظر، تعیین موقعیت و شناسایی جایگاه منطقه زاگرس از نظر میزان توسعه‌یافتگی است. بدین منظور مطالعه حاضر، جهت شناخت این منطقه، با بکارگیری نرم‌افزارEviews و براساس الگوی رقابت‌پذیری منطقه‌ای مارتین و داده‌های تابلویی به بررسی نوع‌شناسی استان‌های منتخب منطقه زاگرس طی سال‌های 98-1379 پرداخته شده است. نتایج حاکی از آن است که شاخص‌های مورد تحلیل از جمله؛ شاخص‌های توسعه انسانی به میزان،0.639 درصد، بهره‌وری نیروی‌کار 0.003درصد، تأثیر مثبت و نرخ اشتغال0.006درصد، مهاجرت خالص1.67درصد، سهم صادرات0.0169 درصد، تأثیر منفی بر نوع‌شناسی منطقه زاگرس دارند. شاخص‌ توسعه انسانی تأثیر مثبت و زیادی بر خروج منطقه از شرایط منزوی دارد. شاخص‌های نرخ اشتغال و سهم صادرات اثر کمی بر نوع‌شناسی منطقه دارند و مهاجرت خالص بیشترین اثر را بر تداوم وضعیت منطقه در شرایط منزوی دارد. بنابراین می‌توان با بالابردن کیفیت منابع انسانی و جذب گردشگر نیز زمینه مثبت شدن مهاجرت خالص و تبدیل منطقه به منطقه مهاجرپذیر را فراهم ‌کند و در جهت تغییر وضعیت منطقه زاگرس و قرارگیری در منطقه پویا و افزایش رقابت‌پذیری منطقه حرکت کرد و باعث افزایش سطح رقابت‌پذیری منطقه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

رقابت‌پذیری منطقه‌ای؛ منطقه زاگرس؛ الگوی مارتین نوع شناسی مناطق

عنوان مقاله [English]

Explaining the typology of Zagros region based on Martin's competitiveness model

نویسندگان [English]

Jamal Fatah Allah¹؛ Masoumeh Barani Biyranvand²

¹Assistant Professor, Faculty of Economics, Razi University, Faculty of Economics and Entrepreneurship, Kermanshah, Iran

²Razi University

چکیده [English]

Regional competitiveness is increasingly important to accelerate regional development and is considered a key criterion for evaluating the degree of success of regions in the field of political, economic and commercial competition. Any country or region that has higher competitiveness in international markets has provided the opportunity to earn more income and prosperity for its people. Appropriate policies to improve competitiveness depend on the conditions and level of development of each region. Therefore, regional competitiveness has been emphasized as one of the most important regional development policies in order to reduce inequalities and regional imbalance. Based on this, the purpose of the research is to determine the position and identify the position of the Zagros region in terms of the level of development. For this purpose, in order to know this region, by using Eviews software and based on Martin's regional competitiveness model and panel data, the typology of selected provinces of Zagros region during 1379-1998 has been investigated. The results indicate that the analyzed indicators including; Human development indicators are 0.639%, labor productivity 0.003%, positive effect and employment rate 0.006%, net migration 1.67%, export share 0.0169%, have a negative effect on the typology of Zagros region. The human development index has a positive and great effect on the region's exit from isolated conditions. The indicators of employment rate and export share have little effect on the typology of the region, and net migration has the greatest effect on the continuity of the region's situation in isolated conditions. Therefore, by increasing the quality of human resources and attracting tourists, it is possible to provide the basis for the positive net migration and the transformation of the region into an immigrant-friendly region, and to move in the direction of changing the situation of the Zagros region and placing it in a dynamic region and increasing the competitiveness of the region, increasing the competitiveness of the region.

کلیدواژه‌ها [English]

Regional competitiveness, Zagros region, Martin model of regional typology

مراجع