شناسایی معنای کیفیت محیط زندگی موثر بر سلامت اجتماعی بر اساس تجربه زیسته ساکنان شهر مشهد با رویکرد تحلیل تماتیک

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 خرداد 1402

نوع مقاله: مقاله های برگرفته از پایان نامه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2023.30902.4148

نویسندگان

یلدا پسندیده¹؛ ساسان ودیعه^{* 2}؛ ایرج ساعی ارسی³

¹گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران

²گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران، نویسنده مسئول

³گروه جامعه شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت: 06 شهریور 1401،  تاریخ بازنگری: 08 بهمن 1401،  تاریخ پذیرش: 11 بهمن 1401 

چکیده

سلامت تابعی از شرایط اقتصادی، اجتماعی و جغرافیایی است. در این میان کیفیت محیط سکونت افراد چه از بعد اجتماعی و چه از بعد فیزیکی از تعیین کننده های مهم سلامت محسوب میشود. شهرهای امروزی به دلیل افزایش جمعیتی روزافزون و گسترش وسعت شهری ، به صورت مداوم در حال تغییر و بازسازی کالبد فیزیکی و اجتماعی شان هستند و در جستجوی هویت جدید، روابط ، هنجارها و تعاملات اجتماعی را نادیده میگیرند. انسان شهری امروز، ارتباطش با مولفه‌های کالبدی و فیزیکی محلات شهر کمرنگ شده و افراد از تعاملات اجتماعی محروم شده‌اند و این محرومیت، سلامت اجتماعی شهروندان را به عنوان بخشی از سلامت کلی تهدید می‌کند. بر این اساس، این مقاله با رویکردی تفسیری- برساختی، به جستجوی شناسایی ادراکات و معنای تجربه شده پاسخگویان ساکن در محلات شهر مشهد از کیفیت محیط زندگی شان و اثر آن بر چگونگی سلامت اجتماعی آنها پرداخته است. در واقع سوال این بود، ساکنان شهر مشهد با چه مضامینی، کیفیت محیط زندگی خود را معنا میکنند؟ و این تصویرذهنی چگونه الگوها و مولفه های سلامت اجتماعی شان را نوسان میدهد؟ در این راستا، جهت تحلیل داده ها از روش تحلیل تماتیک یا تحلیل مضمون (TA) بر اساس دیدگاه 6 مرحله ای براون و کلارک(2006) استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان داد، مهمترین مضامین و تم هایی که مصاحبه شوندگان در خصوص معنای کیفیت محیط مرتبط با سلامت اجتماعی شان بیان کرده اند، 7 تم شامل: ویژگیهای فضایی خانه، ویژگیهای کالبدی- فضایی محله، ایمنی ساختمان، احساس امنیت، خوانایی محله، احساس تعلق به مکان و کیفیت روابط همسایگی بود. مشارکت اجتماعی، انسجام و پذیرش اجتماعی، مولفه هایی از سلامت اجتماعی بودند که با حضور حس مطلوبیت محیطی توسط پاسخگویان، افزایش می یافت.

کلیدواژه‌ها

"کیفیت محیط زندگی؛ سلامت اجتماعی؛ روش تحلیل تماتیک؛ رویکرد تفسیرگرایانه؛ شهروندان شهر مشهد"

عنوان مقاله [English]

Identifying the meaning of the quality of living environment affecting social health based on the lived experience of residents of Mashhad city with thematic analysis approach

نویسندگان [English]

Yalda pasandideh¹؛ Sasan Vadiea²؛ Iraj saiearasi³

¹Department of Sociology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

²Department of Sociology , Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

³Department of Sociology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Health is a function of economic, social and geographical conditions. Meanwhile, the quality of people's living environment, both from the social and dimensions, is considered one important cause of health. Today's cities are constantly changing and rebuilding their physical and social bodies due to the ever-increasing population and the expansion of the urban area, and in search of a new identity, they ignore relationships, norms and social interactions. Today's urban man, his relationship with the physical and physical components of the city has weakened and people are deprived of social interactions, and this deprivation threatens the social health of the citizens. Basing on this, the article, with an interpretive-constructive approach, has sought to identify the perceptions and the experienced meaning of the respondents living in the neighborhoods of Mashhad city about the quality of their living environment and its affect on their social health. In fact, the question was, with what themes do the residents of Mashhad mean the quality of their living environment? And how does this mental picture fluctuate their patterns and components of social health? In this regard, thematic analysis or theme analysis (TA) based on the 6-step perspective of Brown and Clark (2006) was used to analyze the data. The findings of the research showed that the most important topics and themes that the interviewees expressed regarding the meaning of the quality of the environment related to their social health are 7 themes including: spatial features of the house, physical-spatial features of the neighborhood, building safety, sense of security, legibility of the neighborhood, It was the feeling of belong with the place and the quality of neighborhood relations. Social participation, cohesion and social acceptance were components of social health that increased with the presence of the respondents' sense of environmental desirability.' sense of environmental desirability

کلیدواژه‌ها [English]

"Quality of living environment,, social health, thematic analysis method, interpretive approach, citizens of Mashhad"

مراجع