تبیین سناریوهای حکمروایی خوب شهری در منطقه آزاد ارس با رویکرد آینده پژوهی

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 خرداد 1402

نوع مقاله: مقاله های برگرفته از پایان نامه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2023.31489.4195

نویسندگان

اکبر اصغری زمانی^{* 1}؛ ایرج تیموری²؛ امیر پورداداش³

¹دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

²استادیار دانشگاه تبریز

³دانشجوی دکترای دانشگاه تبریز

تاریخ دریافت: 02 بهمن 1401،  تاریخ بازنگری: 10 اردیبهشت 1402،  تاریخ پذیرش: 12 اردیبهشت 1402 

چکیده

منطقه آزاد ارس به عنوان دروازه شمال غرب ایران با چالش های فراوانی در حوزه مدیریت منابع روبرو است. بنابراین جهت مرتفع ساختن چالش های پیش روی منطقه، بکارگیری رویکردهای نو با نگاه به آینده در حوزه مدیریت همچون رویکرد حکمروایی خوب شهری ضروری است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی پیشران های حیاتی موثر در وضعیت حکمروایی خوب شهری و ارائه سناریوهای حکمروایی خوب شهری در منطقه آزاد ارس است. تحقیق از نظر هدف جز تحقیقات کاربردی و از نظر روش جز تحقیقات توصیفی-تحلیل و بر مبنای روش های متداول آینده پژوهی من جمله روش دلفی، تحلیل اثرات متقاطع و سناریو نویسی است. نتایج تحقیق نشان می دهد از بین 60 عامل موثر تعداد 21 شاخص به عنوان پیشران حیاتی کشف شدند که با استفاده از این شاخص ها سناریو نویسی انجام شد که در نهایت 7 سناریو با سازگاری بالا به عنوان سناریوهای محتمل پیش رو انتخاب شدند. در بین عوامل کلیدی، شاخص های تامین زیرساخت های توسعه، حضور مستمر نهادهای بازرسی و قضایی و ترسیم چشم انداز با امتیاز 15 بیشترین امتیاز را دارند و این سه شاخص مذکور دارای بیشترین مطلوبیت هستند. در بین شاخص ها بدترین وضعیت بحرانی نیز مربوط به شاخص های اعتماد شهروندان و مسئولان به همدیگر و جلب مشارکت های اجتماعی با امتیاز 17- است. در یک جمع بندی می توان گفت برآیند کلی سناریوها مثبت بوده و تحقق کلی سناریوها 16 درصد می باشد، بدین معنی که سیستم در حال حرکت به سمت پایداری هست ولی فاصله زیادی با مطلوبیت کامل دارد.

کلیدواژه‌ها

حکمروایی خوب شهری؛ منطقه آزاد ارس؛ آینده پژوهی؛ سناریو

عنوان مقاله [English]

Explaining good urban governance scenarios in Aras Free Zone with a future study approach

نویسندگان [English]

akbar Asghari Zamani¹؛ iraj teymuri²؛ amir pourdadash³

¹Associate Professor, Geography and urban planning, Tabriz University, Tabriz, Iran

²Assistant Professor of Tabriz University

³iolfa- Doctoral student of Tabriz University

چکیده [English]

Aras Free Zone, as the gateway to northwestern Iran, faces many challenges in the field of resource management. Therefore, in order to solve the challenges facing the region, it is necessary to use new approaches with a view to the future in the field of management, such as the approach of good urban governance. The main purpose of this research is to identify the vital driving forces in the state of good urban governance and to present scenarios of good urban governance in the free zone of Aras. In terms of purpose, the research is part of applied research, and in terms of method, part of descriptive-analytical research, based on common future research methods, including Delphi method, cross-effects analysis, and scenario writing. The results of the research show that among the 60 effective factors, 21 indicators were discovered as vital drivers, and scenario writing was done using these indicators, and finally, 7 scenarios with high compatibility were selected as possible future scenarios. Among the key factors, indicators of development infrastructure provision, continuous presence of inspection and judicial institutions, and landscape drawing have the highest score with a score of 15, and these three mentioned indicators are the most desirable. Among the indicators, the worst crisis situation is related to the indicators of citizens' and officials' trust in each other and attracting social participation with a score of -17. In a summary, it can be said that the overall outcome of the scenarios is positive and the overall realization of the scenarios is 16%, which means that the system is moving towards stability, but it is far from being fully optimal.

کلیدواژه‌ها [English]

good urban governance, Aras Free Zone, futures study, scenario

مراجع