تحلیل فضایی شاخص های زیست پذیری در بافت فرسوده و جدید شهر یزد با استفاده از روش نمونه گیری فضایی

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

دوره 15، شماره 59، اسفند 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jupm.2022.29491.4078

نویسندگان

سید عباس رجائی^{* 1}؛ احمد پوراحمد²؛ محمدرضا زرافشان³؛ اسلام قاضی⁴

¹هیئت علمی

²ستاد گروه جغرافیا انسانی دانشگاه تهران

³دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری گرایش نوسازی و بهسازی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران

⁴کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

تاریخ دریافت: 12 آذر 1400،  تاریخ بازنگری: 19 شهریور 1401،  تاریخ پذیرش: 19 مهر 1401 

چکیده

امروزه شهرها با چالش های بسیاری در زمینه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی مواجه شده اند در عین حال افزایش جمعیت به همراه نسبت روزافزون شهر نشینی پیامدهای زیان باری برای شهرها به ارمغان آورده است. تدوام این گونه شهرنشینی با مشکلات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، بحران آفرین و هشداری بر ناپایداری شهرها می باشد. شهرها در روند توسعه خود بافت های جدید را در اطراف بافت های قدیمی می تنند. برخی نیازهای امروزه در کالبدهای تاریخی و فروسوده برآورده نمی شود از این رو تمایل به سمت بافت های جدید افزایش یافته و بافت های قدیمی کمتر مورد توجه قرار می گیرند. در این بررسی با استفاده از روش های تحقیق فضایی و نمونه گیری فضایی(روش پیمایش حلزونی شکل) سعی شد تا شاخص های زیست پذیری در بافت فرسوده (دارای میراث و فاقد میراث) و بافت جدید شهر یزد مقایسه شود. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی با هدف کاربردی می باشد.. نتایج پژوهش نشان می دهد که حس تعلق به مکان، زیبایی و نظافت و امنیت از مهمترین عوامل تأثیرگذار در بافت تاریخی شهر یزد به شمار می روند. حس تعلق و مشارکت، زیبایی، ایمنی و امنیت،قیمت زمین از مهمترین عوامل اثر گذار در زیست پذیری بافت های فرسوده و حس تعلق، فضای سبز و باز، سلامت، ایمنی و امنیت از مهمترین عوامل اثرگذار در بافت جدید می باشند. مقایسه این بافت ها نشان داد تعلق مکانی امنیت و زیبایی مولفه های مشترک در بین این بافت ها می باشد و مولفه های فضای سبز، خدمات و الودگی مولفه های هستند که زیست پذیری را در بافت ها متفاوت جلوه می دهند

کلیدواژه‌ها

زیست پذیری؛ بافت فرسوده؛ بافت تاریخی؛ بافت جدید؛ شهر یزد

عنوان مقاله [English]

spatial analysis of liveability index in yazd old and new texture by spatial sampling

نویسندگان [English]

abbas rajaei¹؛ Ahmad Pour Ahmad²؛ Mohammadreza zarafshan³؛ islam ghazi⁴

¹Univesity of Tehran

²pro

³Graduate Student of Geography and Urban Planning Reflection and Upgrading Faculty of Geography, University of Tehran

⁴Master of Geography and Urban Planning, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Today, cities face many challenges in the economic, social and environmental fields, while the increase in population along with the increasing proportion of urbanization has brought harmful consequences for cities. Continuation of such urbanization with social, economic and environmental problems is a crisis and a warning of the instability of cities. In the meantime, other problems such as various types of pollution, traffic problems and psychological problems, etc., greatly reduce the quality of life and, consequently, livability in cities. Therefore, the necessity and importance of the issue of livability is quite obvious in cities today. Viability is one of the concepts and approaches that ultimately brings a city away from all kinds of pollution, traffic, environmental, economic, social and physical problems for citizens. The term livability refers to the degree to which a society's needs are met based on the needs and capacities of its people. A non-livable society ignores the needs of its people and does not respect their wishes. Sustainability is generally divided into three dimensions: economic, social and environmental, each of which has separate indicators. The purpose of this study is to compare the viability indices in the worn texture (with and without heritage) and the new texture of Yazd. The research method is descriptive-analytical with an applied purpose. The data required for the analysis were collected using a questionnaire. The study sample based on Cochran's formula is 400 people. Data were analyzed using SPSS software, ARCGIS and statistical tests including (factor analysis and multivariate linear regression). The statistical population includes residents of dilapidated (historical and dilapidated) and new areas of Yazd. The results show that livability in all three economic, social and environmental dimensions in the dilapidated fabric of Yazd is not in a good condition and also the historical texture is not in a good condition compared to the new texture. And the best situation in terms of viability indicators is the new texture of Yazd.

کلیدواژه‌ها [English]

Liability, worn texture, historical texture, new texture, Yazd city

مراجع