پایش دمای روزهنگام و شب‌هنگام سطح زمین در گستره‌ی محدوده‌ی شهری شیراز مبتنی بر برونداد MODIS

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 خرداد 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jupm.2022.30888.4236

نویسندگان

مریم خسرویان^{* 1}؛ یعقوب زنگنه²؛ مختار کرمی³؛ رحمان زندی⁴

¹حکیم سبزواری

²عضو هیات علمی گروه جغرافیای دانشگاه حکیم سبزواری

³دانشگاه حکیم سبزواری

⁴خراسان رضوی دانشگاه حکیم سبزواری

تاریخ دریافت: 02 شهریور 1401،  تاریخ بازنگری: 26 آبان 1401،  تاریخ پذیرش: 27 آبان 1401 

چکیده

گسترش شهرنشینی و افزایش جمعیت در کلان‌شهرها و رشد فعالیت‌های صنعتی در شهرها باعث ایجاد تغییراتی در خرداقلیم مناطق شهری شده است. یکی از نتایج این تغییرات، جزایر گرمایی شهر است. شهر شیراز نیز، طی سال‌های اخیر، رشد شتابناکی داشته است. آگاهی از دمای سطح زمین تغییرات زمانی-مکانی ترازمندی انرژی در سطح زمین را آشکار می-سازد. فراورده‌های LST مادیس به صورت پیوسته و در ردیف‌های منظم ارائه می‌شوند و تغییرات فضایی-زمانی را به شکل محصولات روزانه، هشت روزه و ماهانه به صورت جهانی پردازش می‌کنند. هدف از این پژوهش واکاوی برونداد داده‌های سنجنده مادیس به منظور توزیه دمای شب هنگام و روز هنگام سطح زمین به صورت ماهانه در گستره‌ی شهری شیراز است. به این منظور داده‌های دمای سطح زمین مادیس که با استفاده از خورازمیک روز-شب تولید شدند برای دوره‌ی آماری 2001-2021 میلادی مبتنی بر برونداد فرآورده موسوم به MOD11C3 (V5) استخراج گردید. با استفاده از کدنویسی در سامانه گوگل ارث انجین، دمای سطح زمین به تفکیک برای شب و روز برای 12 ماه سال محاسبه گردید. برای پایش نهایی از روش زمین آمار IDW برای پهنه‌بندی دمای سطح زمین استفاده شد. براساس نتایج، دسامبر با 29/2 کمینه دمای درون سالی شیراز را به خود اختصاص داده است. بجز ماه‌های ژانویه، فوریه و دسامبر بقیه‌ ماه‌های سال دمای بیشینه‌شان بیشتر از 20 درجه سلسیوس است که بیشینه آن نیز 67/47 درجه سلسیوس متعلق به ماه ژوئن است. دمای شب هنگام فقط در ماه ژانویه منفی است. ژانویه با 26/2- کمینه دمای درون سالی شیراز را به خود اختصاص داده است. ماه‌های می، ژوئن، ژولای، آگوست و سپتامبر دمای بیشینه‌شان بیش از 20 درجه سلسیوس است که بیشینه آن نیز 75/26 و متعلق به ماه آگوست است. از نظر مکانی نیز دمای بیشینه دمای سطح زمین در مناطق مرکزی و جنوبی شهر و تمرکز دمای کمینه در نواحی شمال‌غربی محدوده‌ی شهری می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

دمای سطح زمین؛ دمای روزهنگام؛ دمای شب‌هنگام؛ شیراز؛ MODIS

عنوان مقاله [English]

Daytime and nighttime temperature monitoring of the ground surface in Shiraz urban area based on MODIS output

نویسندگان [English]

Maryam Khosravian¹؛ Yaghoub Zanganeh²؛ mokhtar karami³؛ rahman zandi⁴

¹hakim sabzevari uni

²Assistant Professor, Human Geography Department ,Hakim Sabzevari University

³hakim sabzevari uni

⁴hakim sabzevari uni

چکیده [English]

The expansion of urbanization and population growth in metropolises and the growth of industrial activities in cities have caused changes in the microclimate of urban areas. One of the results of these changes is the heat islands of the city. The city of Shiraz has also grown rapidly in recent years. Knowing the temperature of the earth's surface reveals the temporal-spatial changes of the energy balance on the earth's surface. Madis's LST products are presented continuously and in regular rows and globally process spatio-temporal changes in the form of daily, eight-day and monthly products. The purpose of this research is to analyze the data output of the Madis sensor in order to distribute the temperature of the ground at night and during the day on a monthly basis in the urban area of Shiraz. For this purpose, the surface temperature data of Madis, which were produced using day-night chorasmic, were extracted for the statistical period of 2001-2021 based on the output of the product called MOD11C3 (V5). Using coding in the Google Earth Engine system, the surface temperature of the earth was calculated separately for night and day for 12 months of the year. For the final monitoring, the IDW geostatistics method was used for zoning the surface temperature. According to the results, December has the minimum annual temperature of 2.29 in Shiraz. Except for the months of January, February and December, the maximum temperature of the rest of the year is more than 20 degrees Celsius, and the maximum temperature is 47.67 degrees Celsius in June. Night temperature is negative only in January. January has the lowest temperature in Shiraz on 2/26. In the months of May, June, July, August and September, their maximum temperature is more than 20 degrees Celsius, and the maximum temperature is 26.75 in August. In terms of location, the maximum temperature of the earth's surface is in the central and southern areas of the city, and the concentration of the minimum temperature is in the northwestern areas of the urban area.

کلیدواژه‌ها [English]

Earth surface temperature, daytime temperature, nighttime temperature, Shiraz, MODIS

مراجع