تحلیل عوامل علّی موثر بر مدیریت تاب اوری در دوران پساکرونا و راهبردهای آن: مورد کلانشهر تهران

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 مهر 1402

نوع مقاله: مقاله برگرفته از پایان نامه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jupm.2023.31716.4323

نویسندگان

ابراهیم خوشحال سوستانی^{* 1}؛ رضا ولی زاده²؛ علی پناهی³

¹جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران

²گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ازاد اسلامی، تبریز، ایران

³استادیارگروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

تاریخ دریافت: 28 اسفند 1401،  تاریخ بازنگری: 27 خرداد 1402،  تاریخ پذیرش: 28 خرداد 1402 

چکیده

چکیده

افزایش تاب‌آوری شهری برای مقابله با مخاطرات و اپیدمی‌ها از اهمیت بسزایی برخوردار است و مسیر جدیدی برای توسعه پایدار شهرها در آینده توسعه شهری محسوب می‌گردد. تجربه کرونا و تاثیر آن بر ابعاد و ساختارهای مختلف شهرها ضرورت پرداختن بر عوامل علی موثر بر تاب آوری شهرها را پس از مهار این بحران انسانساخت آشکارتر ساخت. هدف اصلی از این پژوهش، تحلیل عوامل علّی مؤثر بر مدیریت تاب‌آوری در دوران پساکرونا و راهبردهای آن در کلان‌شهر تهران است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی-تحلیلی می‌باشد. جهت تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از تکنیک SOWT-FDEMATEL بهره گرفته شد. مهم‌ترین عوامل داخلی و خارجی (ضعف؛ قوت، فرصت و تهدیدات) پیشروی مدیریت تاب‌آوری در دوران پساکرونا در کلان‌شهر تهران با استفاده از نظرات کارشناسی استخراج گردید. نتایج حاصل از روش ادغامی مذکور نشان می‌دهد که رابطه دوسویه میان متغیرهای اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و مدیریتی در تاب‌آوری مدیریت پساکرونا در کلان‌شهر تهران وجود دارد به طوری که بر اساس مقدار (Di-Ri) مولفه های مرتبط با عوامل مدیریتی و اجتماعی به ترتیب جز اثرگذارترین و اثرپذیرترین متغیر در شبکه ارتباطی عوامل علّی موثر بر مدیریت تاب اوری در دوران پساکرونا و راهبردهای آن در کلانشهر تهران می‌باشند. به عبارتی دیگر، متغیرهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی تحت تأثیر متغیر کالبدی قرار دارند و هر نوع برنامه‌ریزی جهت افزایش انعطاف‌پذیری و برنامه‌ریزی در مقوله مدیریت و نوع سیاست‌گذاری برای آن می‌تواند حداقل خسارت اقتصادی، کالبدی و اجتماعی در ابعاد فضایی کلان‌شهر تهران به بار آورد. همچنین مولفه های مذکور به عنوان عوامل علی در تاب آوری کلانشهر تهران در دوره پساکرونا مطرح می باشند.



واژه‌های کلیدی:

تاب آوری، مدیریت بحران، کرونا، تهران

کلیدواژه‌ها

تاب آوری؛ مدیریت بحران؛ کرونا؛ تهران

عنوان مقاله [English]

Analysis of causal factors affecting resilience management in the post-corona era and its strategies: the case of Tehran metropolis

نویسندگان [English]

ebrahim khoshhal soostani¹؛ Reza Valizadeh²؛ Ali Panahi³

¹Geography and Urban Planning, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Tabriz Branch, Tabriz, Iran

²Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Tabriz, Iran

³Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Abstract

Increasing urban resilience to deal with risks and epidemics is very important and is considered a new path for the sustainable development of cities in the future of urban development. The experience of Corona and its impact on different dimensions and structures of cities made it more obvious the need to address the causal factors affecting the resilience of cities after curbing this man-made crisis. The main goal of this research is to analyze the causal factors affecting resilience management in the post-corona era and its strategies in Tehran metropolis. This research is applied in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of nature. SOWT-FDEMATEL technique was used to analyze the data. The most important internal and external factors (weakness, strength, opportunity and threats) of advancing resilience management in the post-coronavirus era in Tehran metropolis were extracted using expert opinions. The results of the mentioned integration method show that there is a two-way relationship between social, economic, physical and managerial variables in post-coronavirus management resilience in Tehran metropolis, so that according to the value (Di-Ri) managerial and social discussion are among the most effective respectively. And they are the most effective variables in this communication network. In other words, social, economic and physical variables are influenced by physical variables and any type of planning to increase flexibility and planning in the category of management and the type of policy for it can cause minimal economic, physical and social damage in the spatial dimensions of Tehran metropolis.Also, the mentioned components are considered as causal factors in the resilience of Tehran metropolis in the post-corona period.

کلیدواژه‌ها [English]

Resilience, Crisis Management, Corona, Tehran