بررسی تاثیر طایفه‌گرایی نخبگان فکری و ابزاری بر ابعاد توسعه نامتوازن در شهرستان‌های استان چهارمحال و بختیاری (1400-1392)

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 مهر 1402

نوع مقاله: مقاله های برگرفته از پایان نامه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2023.31710.4218

نویسندگان

مرتضی صالحی¹؛ مجتبی مقصودی^{* 2}؛ صادق زیبا کلام مفرد³

¹دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی. تهران. ایران

³دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران

تاریخ دریافت: 26 اسفند 1401،  تاریخ بازنگری: 28 تیر 1402،  تاریخ پذیرش: 29 تیر 1402 

چکیده

امروزه توسعه متوازن به‌عنوان یک امر کلیدی و مهم در همه جوامع و نظام های سیاسی که از ساختار فرهنگی و اجتماعی ناهمگن برخوردار هستند مورد تأکید است. در جوامعی که از تنوع و تکثر فرهنگی ـ اجتماعی، قومی ـ قبیله‌ای و ساختار نامتوازن اقتصادی ـ اجتماعی برخوردار هستند، این مسئله به عنوان یک چالش در مسیر توسعه متوازن در ابعاد اقتصادی، فرهنگی و سیاسی مطرح است از این رو اهمیت دارد تا میان ابعاد مختلف توسعه در مرکز و پیرامون یک منطقه تناسب و تعادل وجود داشته باشد. چراکه توسعه نامتوازن می تواند تبعات مختلفی را در پی داشته باشد. رفع این مشکل نیازمند سیاست گذاری صحیح است که این امر به نوع کنش و اقدام صحیح نخبگان فکری و ابزاری وابسته است. استان چهارمحال و بختیاری نیز با وجود داشتن پتانسیل های متنوع برای رسیدن به توسعه با مشکل توسعه نامتوازن در بخش های مختلف آن روبه روست. یکی از موانع توسعه نامتوازن در این استان طایفه گرایی نخبگان فکری و ابزاری است. از این رو هدف این تحقیق تبین این مسئله است که طایفه گرایی نخبگان فکری -ابزاری استان چهارمحال بختیاری چه تاثیری بر ابعاد توسعه در شهرستان های آن دارد. در این تحقیق، برای تبیین، توصیف و تحلیل دادهای تحقیق که به‌صورت اسنادی و پیمایش گردآوری شد، از روش تحقیق ترکیبی با فاز کیفی و کمی استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان می دهد که بین طایفه گرایی نخبگان فکری و ابزاری در عدم توسعه متوازن استان به طور کلی رابطه وجود دارد. در مجموع نتایج حاکی از آن است که نقش مؤلفه‌های طایفه‌گرایی بر ابعاد توسعه استان پررنگ بوده است طبق نتایج در بعد زیست محیطی ضریب تعیین (0.139)، در بعد اقتصادی ضریب تعیین (0.219) در بعد اجتماعی ضریب تعیین (0.458)، در بعد سیاسی ضریب تعیین (0.176) و در نهایت ضریب تعیین بعد فرهنگی (0.244) نشان می دهد که طایفه گرایی نخبگان فکری و ابزاری بر ابعاد مختلف توسعه تاثیر دارند و فرضیه های تحقیق را تایید کرده است.

کلیدواژه‌ها

توسعه نامتوازن؛ طایفه گرایی؛ نخبگان فکری- ابزاری؛ قوم گرایی؛ چهارمحال و بختیاری

عنوان مقاله [English]

Investigating the impact of tribalism of intellectual and instrumental elites on the dimensions of unbalanced development in the cities of Chaharmahal and Bakhtiari province (2013-2021)

نویسندگان [English]

MORTEZA SALEHI¹؛ mojtaba maghsoudi²؛ SADEGH Zibakalam Mofard³

¹Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran

²Associate Professor, Department of Political Science, Islamic Azad University. Central Tehran Branch. Tehran. Iran

³, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran

چکیده [English]

Today, balanced development is emphasized as a key and important issue in all societies and political systems that have a heterogeneous cultural and social structure. In societies that have cultural-social, ethnic-tribal diversity and pluralism and an unbalanced economic-social structure, this issue is raised as a challenge in the path of balanced development in economic, cultural and political dimensions. Different development in the center and around an area of proportion and balance. Because unbalanced development can have different consequences. Solving this problem requires correct policy making, which depends on the correct action of intellectual and instrumental elites. Chaharmahal and Bakhtiari province is also facing the problem of unbalanced development in its different parts despite having diverse potentials for development. One of the obstacles to unbalanced development in this province is the tribalism of intellectual and instrumental elites. Therefore, in this research, we seek to answer the question of what effect does the tribalism of the intellectual-instrumental elites of Chaharmahal Bakhtiari province have on the dimensions of development in its cities. In this research, to explain, describe and analyze the research data that was collected in the form of documents, interviews and surveys, a combined research method was used in two qualitative and quantitative phases. The findings of the research show that there is a relationship between the tribalism of intellectual elites and a tool in the lack of balanced development of the province in general. In total, the results indicate that the role of tribalism components on the development dimensions of the province has been strong, according to the results in the environmental dimension, the coefficient of determination (0.139), in the economic dimension, the coefficient of determination (0.219), in the social dimension, the coefficient of determination (0.458), in the political dimension The coefficient of determination (0.176) and finally the coefficient of determination of the cultural dimension (0.244) show that the tribalism of the intellectual and instrumental elites have an effect on various dimensions of development and has confirmed the research hypotheses

کلیدواژه‌ها [English]

Unbalanced development, Tribalism, Intellectual-instrumental elites, Ethnicism, Chaharmahal and Bakhtiari