تحلیل سیاسی امنیتی بحران آب در غرب ایران (مطالعه موردی : منطقه اورامانات استان کرمانشاه)

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 مهر 1402

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2023.31999.4242

نویسنده

مریم شعبانی^*

استادیار علوم سیاسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

تاریخ دریافت: 26 خرداد 1402،  تاریخ بازنگری: 21 مرداد 1402،  تاریخ پذیرش: 21 مرداد 1402 

چکیده

امروزه یکی از مهمترین چالشهای حال و آینده به ویژه در مناطق خشک جهان، مسأله کم آبی و در مواردی بحران کم آبی است. باید پذیرفت که با رشد جمعیت جهان در هزاره سوم، ارتقای سطح زندگی و بهداشت، گسترش شهرنشینی و صنایع و گسترش کشاورزی، تنازع بر سر آب تشدید می یابد. آب مسئله ای چند بعدی است که پرداختن به آن نیازمند توجه به ابعاد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی است. در قالب سیاست آب (هیدروپولیتیک)، تأثیر عوامل انسانی بر وضعیت آب از طریق سیاستگذاری در حوضه آب و واکنشهای دولتی و غیردولتی بررسی می شود. سیاست آب، سیاستی متأثر از دسترسی به آب و منابع آن است که به عنوان یک ضرورت برای همه اشکال زندگی و توسعه بشر شناخته می شود. این پژوهش از نظر ماهیت از نوع تحقیقات بنیادی- کاربردی و به لحاظ داده از نوع تحقیقات کمی و کیفی محسوب می شود که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. از این‌رو، مطالعه حاضر به ارزیابی سیاسی امنیتی بحران آب در منطقه اورامانات استان کرمانشاه پرداخته است. پژوهش حاضر از نوع تحلیلی- پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق، سرپرست خانوارهای پنج منطقه اورامانات استان کرمانشاه می باشند. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان، حدود 384 خانوار تعیین گردید. روش نمونه گیری، خوشه ای است. طبق تحلیل نتایج حاصل از وزن دهی ابعاد امنیت اجتماعی آب توسط متخصصان، برگشت پذیری زیرساختی و ظرفیت مقابله در برابر خشکسالی دارای بالاترین درجه اهمیت در شکل گیری مفهوم امنیت اجتماعی آب می باشند. در مجموع، سطح امنیتی آب در منطقه مورد مطالعه نسبتاً پایین بوده است.

کلیدواژه‌ها

بحران آب؛ امنیت؛ بازتوانی؛ استان کرمانشاه؛ منطقه اورامانات

عنوان مقاله [English]

Political Security Analysis of the Water Crisis (Case study; Oramanat region of Kermanshah province)

نویسندگان [English]

Maryam Shabani

Assistant Professor of Political Science, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Kermanshah, Iran

چکیده [English]

Today, one of the most important challenges of the present and the future, especially in the arid regions of the world, is the issue of water shortage and in some cases the water shortage crisis. It must be acknowledged that the water dispute is intensifying as the world's population grows in the third millennium, living standards and health improve, urbanization and industry expand, and agriculture expands. In terms of nature, this research is a basic-applied research and in terms of data, it is a quantitative and qualitative research that has been done by descriptive-analytical method. Therefore, the present study investigates the political and security crisis of the water crisis in the Oramanat region of Kermanshah province. Water is a multi-dimensional problem that requires attention to economic, social, political and cultural dimensions. In the form of water policy (hydropolitics), the impact of human factors on the water situation is investigated through water basin policies and governmental and non-governmental reactions. Water policy is a policy affected by access to water and its resources, which is recognized as a necessity for all forms of life and human development. The present study of analytical-survey type. The statistical population of the study is the heads of households in five regions of Oramanat, Kermanshah province. The sample size was determined using Morgan table, about 384 households. The sampling method is cluster sampling. According to the analysis of the results of weighting the dimensions of water social security by experts, infrastructure reversibility and drought resistance capacity are of the highest importance in shaping the concept of water social security. Overall, the level of water security in the study area was relatively low.

کلیدواژه‌ها [English]

Water Crisis, Security, Rehabilitation, Reversibility, Oramanat Region