راهکارهای شناختی – رفتاری قرآن در مواجهه با اضطراب

فصلنامه علمی روش ها و مدل های روانشناختی

مقاله 4، دوره 14، شماره 53، آبان 1402، صفحه 49-64   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jpmm.2023.25724.3150

نویسندگان

سجاد نیکخو^{* 1}؛ سیده فاطمه موسوی²؛ علی صفری³

¹عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان، شیراز، ایران.

²عضو هیات علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، شیراز، ایران.

³عضو هیأت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبائی

تاریخ دریافت: 24 مرداد 1399،  تاریخ بازنگری: 11 آذر 1402،  تاریخ پذیرش: 01 شهریور 1399 

چکیده

مقدمه: اضطراب به عنوان یک اختلال و مشکل بالینی محسوب می­شود که برای درمان آن از روش­های دارویی، شناختی و شناختی – رفتاری استفاده می­شود.
روش­ شناسی: روش این پژوهش توصیفی-استنباطی است.
یافته ­ها: در این پژوهش با استفاده از نصوص و ظواهر آیات الهی، آموزه‌هایی استنباط شده است که می­توان از آنها راهکارهای کاربردی شناختی – رفتاری را در درمان اضطراب ارائه کرد.
بحث و نتیجه ­گیری: درک محضر الهی، توجه به اسامی آرام بخش خداوند، توجه به امدادها­ی غیبی و جنود الهی در آسمان­ها و زمین، باور قلبی به تأثیرخداوند در سکونت وآرامش، باور به اراده حکیمانه الهی، توجه به مالکیت مطلق عالمانه و حکیمانه حق تعالی بر تمام اسباب و واسطه­ها، نیک گمانی نسبت به خداوند، توجه به استعدادهای بالقوه خدادادی و توانمندی­های فردی نیک اندیشی نسبت به آینده بهره­ مندی بهینه از شب شناخت عامل اضطراب زا آرامش بخشی خانه و اهل خانه و بهره­مندی بهینه از خواب، آموزه­های قرآنی است که از آن­ها راهکارهای کاربردی برای رفع اضطراب ارائه شده است. پیشنهاد این پژوهش، انجام پژوهش­های آزمایشی برای راستی­آزمایی راهکارهای ارائه شده است. 

کلیدواژه‌ها

اضطراب؛ آموزه‌های قرآن؛ شناخت درمانی؛ رفتار درمانی

عنوان مقاله [English]

Cognitive-Behavioral Solutions of Quran in Facing Anxiety

نویسندگان [English]

sajjad nikkhoo¹؛ fateme mosavi²؛ ali safari³

¹Faculty member of Farhangian University, Shiraz, Iran.

²Member of the academic staff of the Department of Islamic Studies, Islamic Azad University, Shiraz Branch, Shiraz, Iran.

³Faculty Member, Department of Quranic Sciences and Hadith, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Introduction: Anxiety is considered as a clinical disorder and problem, which is treated with pharmacological, cognitive and cognitive-behavioral methods. Methods: The research method is descriptive-inferential. Results: In this research, by using the texts and appearances of the divine verses, teachings have been deduced from which practical cognitive-behavioral solutions can be presented in the treatment of anxiety. Conclusion: Understanding the presence of God, paying attention to the soothing names of God, paying attention to the unseen help and divine troops in the heavens and the earth, believing in the influence of God in his residence and peace, believing in the wise will of God, paying attention to the omniscient and wise ownership of the Most High. Over all means and mediators, good faith towards God, attention to God-given potential talents and individual abilities, good thinking towards the future, optimal benefit from the night, knowing the anxiety-causing factor, relaxing the home and its people, and optimal benefit from sleep, there are Quranic teachings, from which practical solutions to relieve anxiety have been presented. The proposal of the current research is to conduct experimental research to verify the presented solutions.

کلیدواژه‌ها [English]

Anxiety, Teachings of the Quran, Cognitive Therapy, Behavioral Therapy

مراجع

1- Kering D. Nil J. Psychopathology, translated by Hamid Shamsipour. Tehran: Arjmand Book (in Persian). 2009; 1:16

2-Shaarinejad A. Culture of Behavioral Sciences, Tehran: Amir Kabir Publishing Institute(in Persian). 1996; 37

3-Jangsma A. Mark P. William P. Adolescent Psychotherapy, translated by Agha Mohammadian H. Kimiaei S. A. Tehran: Roshd Publications(in persian) . 2007;63

4-Kraz J. Mental Illness, Translated by Mahmoud Mansour and Parirokh Dadsetan, Tehran: Roshd Publications. 2002;314

5- Qureshi S.A. Tafsir Ahsan Hadith. Tehran: Baath Foundation, 1998

6-Tayeb S. A. Atyab al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an. Tehran: Islam Publications (in arabic). 1399.

7-Taleghani S. M. Light from the Qur'an. Tehran: Sohami Corporation (in Persian). 1982

8-Makarem Shirazi N. Sample Interpretation, Tehran: Islamic Books House (in persian). 1995; 16: 400

 9-Bostani H. Hoisham, M. Islam and psychology. Mashhad: Astan Quds Razavi, second edition(in Persian). 1996

10-Nejati M. Arab A. Quran and psychology. Mashhad: Islamic Research Foundation(in Persian).1998

11-Khalji Movahed A. Psychotherapy with heavenly words. Hamedan: Shahr Andisheh(in Persian). 2000

12-Hosseini S. A. A study in Islamic psychology. translated by Najafi, N. Mashhad: Astana Quds Razavi Research Foundation(in Persian) . 2014.

13-Noormohammadi M. Rasti Borojni,F. Mardan Pour Shahrekordi, E. Quran and spiritual solutions to ensure the mental health of people. Kitab Qayim. (in Persian)  2013; (1):2: 79-98

14- Hedayati B. methods of dealing with tension from the perspective  of Quran and Hadith. Hosna(in Persian) . 2012; 13: 129-168

15-Tavanayii M. Ishaq Timuri F. anxiety management in psychology and the teachings of the Holy Quran, Quranic Studies(in Persian) . 2013;11: 31-57

16- Heydari M. Shahbazi, S. Investigating the effect of Quranic sound and music without words on the anxiety of endoscopy candidate patients. Danesh and Health(in Persian) . 2013: 2: 67-70

17-Aghajani M. Mirbaqer, N. investigation of the relationship between humanity, Quran and mental health in nursing students. Islam and Health. (in Persian) 2013: (1): 4: 7-13

18-Mostafavi H. Research in the words of the Holy Quran, Tehran: Book Translation and Publishing Company(in arabic). 1981;293

19-Ragheb Esfahani H. Vocabulary in the strange Qur'an. Damascus- Beirut: Al-Dar al-Shamiya (inarabic). 1992; 382

20-Ghoreyshi Banayi A. Quran Dictionary, Tehran: Islamic Bookstore (in arabic). 2007; 694

21- Jafari A. Words Involved in the Quran, Translated by Fereydoun Badraei, Tehran: Tetos Publications (in arabic). 2007;363

22- Dehkhoda A. Dehkhoda Dictionary, Tehran: University of Tehran Press (in persian). 1998; 7: 5-29

23- Moein M. Moein dictionary, Tehran: Amirkabir Publishing (in persian). 2007;55

24- Amid H. Amid dictionary, Tehran: Sepehr (in persian) . 1984;134

25-Tarihi F. majmao Albahrain ,Tehran: (in arabic).1996;2:277

26- Ebne Arabi F. Tafsir Ibn Arabi, Beirut: Dar Al-Ahya Al-Truth Al-Arabi (in arabic). 2002;1 :289

27- Fayumi A. Al-Misbah Al-Munir, Qom, Dar Al-Razi Publications (in arabic). 1994;2 :24

28- Reber A. Culture of Psychology (Descriptive), Translated by Yousef Karami and others, Tehran: Roshd (in persian) . 2011; 842

29- Ghomi A. Tafsir Ghomi, Qom: Dar al-Ketab(in arabic)  . 1988; 2: 30

30- Alusi, S. M. The Spirit of Meanings in the Interpretation of the Great Qur'an, Beirut: Dar al-Kitab al-Alamiya (in arabic). 1995; 13: 246

31- Tabatabai S. M. Balance in the interpretation of the Qur'an, Qom: Islamic Publications Office of Qom Seminary Teachers Association(in arabic) . 1997; 18: 262

32- Tabresi,F. Majmaolbayan in Tafsir al-Qur'an, Tehran: Nasser Khosrow Publishing House (in arabic).  1993; 4: 303

33- Ebne Manzour M. Arabic language, Beirut: Dar Sader (in arabic). 1994; 3: 245

34- Bostani M. Islam and Psychology,Mashhad: Astan Quds Razavi. 1996;310