واکاوی عوامل اقتصادی- اجتماعی مؤثر بر پذیرش استفاده از زنبور براکون جهت مبارزه بیولوژیک با کرم پیله‏خوار لوبیا در بین لوبیاکاران شهرستان بویراحمد

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقاله 3، دوره 16، شماره 2، مرداد 1403، صفحه 30-46   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jae.2024.30751.2350

نویسندگان

آیت اله کرمی^{* 1}؛ مریم شریف زاده²؛ اعظم قربانی³

¹استاد اقتصاد کشاورزی، گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

²دانشیار ترویج و آموزش کشاورزی، گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

³دانش‌آموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی پایدار، گروه مدیریت توسعه روستایی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

تاریخ دریافت: 01 مرداد 1401،  تاریخ بازنگری: 22 آبان 1401،  تاریخ پذیرش: 07 اسفند 1402 

چکیده

مقدمه و هدف: امروزه مساًله تأمین غذای مورد نیاز جمعیت جهان، توجه بیشتر به تولیدات کشاورزی و حفظ امنیت غذایی را موجب گردیده است. تولید محصولات کشاورزی زمان و هزینه­بر بوده، کشاورزان به منظور کنترل آفات از روشهای مختلفی استفاده می­کنند. یکی از رایج­ترین روشها، استفاده از سموم شیمیایی بوده و زیاده­­روی در مصرف آن پیامدهایی را در پی داشته است که در این راستا کنترل بیولوژیکی می­تواند منجر به کاهش پیامدهای ناشی از مصرف سموم شیمیایی گردد. هدف مطالعة حاضر واکاوی عوامل مؤثر بر پذیرش استفاده از زنبور براکون جهت مبارزه بیولوژیک با کرم پیله­خوار لوبیا در بین لوبیا­کاران شهرستان بویراحمد می­باشد.
مواد و روش­ها: ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه­ای محقق ساخته می‌باشد که بر مبنای علمی و نظری استوار است. روایی صوری پرسشنامه توسط صاحب­نظران مورد بررسی قرار گرفت و جهت سنجش پایایی از محاسبه آلفای کرونباخ استفاده گردید. جمعیت مورد مطالعه 209 نفر بهره­بردار از شهرستان بویراحمد و حداقل حجم نمونه براساس جدول بارتلت 110 نفر انتخاب شد. برای تحلیل داده­ها از  نرم افزار spss ستفاده گردید.
یافته­ ها: نتایج حاصل از برآورد مدل پروبیت نشان داد که سطح پایین تحصیلات، اطلاع­رسانی و آموزش، ارتباط ضعیف کشاورزان با مروجین جهاد کشاورزی، عدم اطمینان نسبت به حصول نتیجه مطلوب، عدم حمایت کشاورزان از سوی جامعه، اعضای خانواده و همسایگان، میزان درآمد سالیانه کشاورزان، عدم سهولت در دسترسی به زنبور براکون و ریسک بالای بخش کشاورزی، از موانع اصلی پذیرش روش کنترل بیولوژیک آفت هلیوتیس در مزارع لوبیا بود.
بحث و نتیجه­ گیری: بهبود و تقویت برنامه­های آموزشی و ترویجی، ارائه اطلاعات مفیدو سودمند درخصوص ارتقاء سطح آگاهی کشاورزان پیرامون مزیت­ها، هزینه­ها و میزان اثرگذاری این فناوری در مقایسه با سموم شیمیایی، می­تواند به پذیرش این فناوری کمک کند.

کلیدواژه‌ها

: تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده؛ مدل پروبیت؛ زنبور براکون؛ مبارزه بیولوژیک؛ شهرستان بویراحمد

عنوان مقاله [English]

Analysis of factors affecting the acceptance of using Bracon bee for biological control of bean cocoon worm among bean farmers in Boyer-Ahmad county

نویسندگان [English]

Ayatollah Karami¹؛ Maryam Sharifzadeh²؛ Aazam Ghorbani³

¹Professor of Agricultural Economics, Department of Rural Development Management, Yasouj University, Yasouj, Iran.

²Associate Professor of Agricultural Extension & Rural Development, Department of Rural Development Management, Yasouj University, Yasouj, Iran.

³Master's student in sustainable agriculture promotion and education, Department of Rural Development Management, Yasouj University, Yasouj, Iran.

چکیده [English]

The aim of this study was to investigate the factors affecting the acceptance of the use of Bracon bees for biological control of bean cocoon worm among bean growers in Boyer-Ahmad county. The data collection tool is a researcher-made questionnaire that is based on science and theory. Findings indicate that there is a causal relationship between behavioral intention and acceptance factor among respondents, which indicates that the intention of users to accept this technology is negative. The variable of perception of control over behavior has a significant negative direct effect on the acceptance behavior of Bracon bees among respondents and shows that the perception of control over behavior among bean growers in this study compared to acceptance of biological control behavior against bean cocoon worm pest. So in terms of behavior and intent, it is likely that bean growers who have not had a biological struggle in previous years. Seeing the results of using this technology around them, its difficulty has collapsed for them and they have felt more control over the situation.

کلیدواژه‌ها [English]

Planned Behavior, Probit Model, Bracon Bee, Biological Control

مراجع

1. Abbasi E, Akbari M. An Investigation of the Willingness Intention of Clergymen towards Participation in Agriculture and Natural Resources Extension and Education Programs. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research. 2012; 42-2(3): 467-79. (In Persian).

2. Abdollahzadeh GH, Sharifzadeh MS, Ahmadi Gorji H, Namjoyan Shirazi Z, Dehghanpour M. Barriers to Use of Biological Control in Rice Farms of Sari County (Case of Trichogramma spp to Control Stem Borer). Iranian Agricultural Extension and Education Journal. 2015; 11(1): 211-27. (In Persian).

3. Adebayo S, Oladele OI. A review of selected theories and their applications to information seeking behavior and adoption of organic agricultural practices by farmers. Life Science Journal. 2012; 9(3): 20-35.

4. Adeli-Sardooei M, Hayati B, Sharifi H. Analysis of Adoption of Biological Control practices in Tomato Farms of Jiroft County Using Duration Analysis. Journal of Rural Development Strategies. 2015; 2(3): 351-65. (In Persian).

5. Ahmed SK, Majeed M, Haidary A, Haider N. Integrated pest management tactics and predatory coccinellids: A review. Journal of Entomology and Zoology Studies. 2016; 4(1): 591-600.

6. Ajzen I, and Fishbein M. Understanding attitudes and predicting social behavior. Englewood Cliffs, N J: prentice Hall. 1980.

7. Ajzen I. Perceived behavioral control, self- efficacy, locus of control, and the theory of planned behavioral. Journal of Applied Social Psychology. 2002; 32(4): 665-83.

8. Ajzen I. Theory of planned behavior. Organizational Behavior and Human Decision processes. 1991; 50(2): 179-211.

10. Allahyari MS, Damalas CA, Ebadattalab M. Farmers’ Technical Knowledge about Integrated Pest Management (IPM) in Olive Production. Journal of Agriculture. 2017; 7(12): 1-9.

11. Amirnejad H, Salari Bardsiri M. Environmental Degradation Measurement Using Principal Component Analysis Technique in Iranian Metropolises. Agricultural Economics. 2014; 8(Special Issue): 137-55.

12. Bhandari G, Atreya K, Yang X, Fane L, Geissena V. Factors affecting pesticide safety behaviour: The perceptions of Nepalese farmers and retailers. Journal of Science of the Total Environment. 2017; 631-632: 1560-71.

13. Borhani P, Golparvar P. Integrated management of pests and diseases in farms. Jihad-e- Agriculture Organization of the East Azerbaijan Province. 2009: (In Persian).

14. Etehadi M, Roosta K, Qolinia J, M. . Investigating The Effectiveness of Farmer Field School approach in the farmers farm in expanding integrated pest management from the farmers perspectives. The case of: Sistan and Baluchestan Province. Iranian Agricultural Extension and Education Journal. 2011; 7(1): 27-40. (In Persian).

15. Fakhri A, Morshedi H, Mohammadi Zeidi I. Effect of an educational intervention based on the theory of planned behavior on the use of hearing protection devices. Scientific Journal of Kurdistan University of Medical Sciences. 2017; 22(2): 80-95. (In Persian).

16. Green A. The intuition of the negative in playing and reality. International journal of psycho -analysis. 1997; 78: 1071 - 84.

17. Hallett SG. Where are the bio her bicide? . Weed Science. 2005; 53: 404-15.

18. Haneman WM. Valuing environment through contingent valuation. Journal of Economic Perspectives. 1994; 8(4): 19-43.

19. Judge TA, Locke EA, Durham CC, Kluger AN. Dispositional effects on job and life satisfaction: the role of core evaluations. Journal of Applied Psychology. 1998; 83(1): 17-34.

20. Maddala GS. Introduction to econometrics. 2nd edition, editor. Macmillan, New York1991.

21. Mahmoodi A, Pirmoradi A. Study of Factors Affecting Insurance Acceptance by Paddy Farmers in Mazandaran Province (A Case Study in Babol County). Agricultural Economics and Development. 2014; 22(2): 31-48.

22. Naeimi A, Rezaei R, Mousapour SK. Agricultural Heritage: A Strategy for Achieving Environmental Sustainability in Rural Tourism Areas (Case Study: Central Rural Areas of Baghmalek and Izeh, Khuzestan Province). Environmental Education and Sustainable Development. 2018; 6(3): 9-22 (In Persian).

23. Najafi H. Non-chemical methods of weed management. Konkash Danesh Publications (In Persian). 2007.

24. Navidbakhsh M, Moghaddasi R, Moradi M. Factors Influencing Adoption of Rural Livestock Insurance in Shoushtar County. Agricultural Economics and Development. 2013; 21(2): 113-29.

25. Salami HA, Khaledi M. Impact of biiological technology of Chilo suppressalis control on pesticides use: Case study in Mazandaran Province Journal of Agricultural Economics and Development 2001; 9(33): 247-70.

26. Saymohammadi S, Alibeigi AH, Ghorbani Piralidehi F. Investigating of Factor Affecting the Gardeners Inclination of Dalahu County Toward Biological control. Journal of Space Economy and Rural Development. 2018; 7(1): 57-74. (In Persian).

27. Seyyed Mahmoud M. Biological control. Expert of Khorasan Razavi Agricultural Jihad. 2001 (In Persian).

28. Seyyedi-Sahebari F. Comparing efficiency of some insecticides in controlling chickpea pod borer, Heliothis viriplaca (Lep.: Noctuidae). Journal of Novel Researches on Plant Protection. 2010; 2(2): 109-99. (In Persian).

29. Shih YY. The study of customer attitude to‌wards internet banking based on the theory of planned behavior. 2007: Available online at: www. Ibacnet. Org/bai.

30. Sommer L. The Theory of Planned Behavior
and the Impact of Past behavior. International Business & Economics Research Journal. 2011; 10(1): 91-9.

31. Timprasert S, Datta A, Ranamukhaarachchi SL. Factors determining adoption of integrated pest management by vegetable growers in Nakhon Ratchasima Province, Thailand. Journal of Crop Protection. 2014; 62: 32-9.

32. Torabi s, Dourandish A, Daneshvar M, kianirad a, Mohammadi H. The Evaluation of Effective Factors on Apple Gardeners' Willingness to Pay for Weather-Based Index Insurance in Damavand County. Agricultural Economics and Development. 2019; 26(4): 71-101.

33. Veisi H, Mahmoodi H, Sharifi moghaddam M. A Determination of the Farmers' Behavior in Adoption Related to the Technologies of Integrated Pest Management. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research. 2011; 41-2(4): 481-90. (In Persian).

34. Zaker M. The role of biological control in integrated pest management and safe agricultural production. The agricultural and natural resources research  center of Shahrood (In Persian). 2013.