خوانش پیشران های موثر بر مدیریت نظارت، کنترل ساخت و ساز با تأکید بر اقتصاد سیاسی فضا (مورد پژوهی: کلان شهر تهران)

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1402

نوع مقاله: مقاله برگرفته از پایان نامه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jupm.2023.32676.4425

نویسندگان

پیمان سجودی¹؛ مجید شمس^{* 2}؛ رحیم سرور³

¹دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استاد گروه جغرافیا واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران

³استاد گروه جغرافیا، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت: 11 آبان 1402،  تاریخ بازنگری: 01 دی 1402،  تاریخ پذیرش: 07 دی 1402 

چکیده

ساخت‌وساز شهری، عمل ایجاد فضای کالبدی برای پیشبرد عملکردهای شهری است؛ و سازمان فضایی شهر در همبستگی با استمرار آن شکل می‌گیرد. در این راستا مدیریت توسعه فضایی_کالبدی شهر، یکی از مأموریت‌های مدیریت شهری است؛ که با رد گسست میان محتوا و فرم، می‌توان تجربه زیسته افراد از مواجهه با این سازمان عمومی را به عنوان یکی از ابعاد واقعیت برای توضیح و تأویل پیرامون چگونگی نظام مدیریت ساخت‌وساز شهری تلقی کرد. در این راستا تحقیق حاضر با هدف خوانش پیشران‌های موثر بر مدیریت نظارت، کنترل ساخت و ساز با تأکید بر اقتصاد سیاسی فضا در کلان‌شهر تهران انجام شده است. با توجه به اهداف تحقیق و مؤلفه‌های مورد بررسی نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. داده‌های نظری با روش اسنادی و داده های تجربی با روش پیمایشی بر پایه تکنیک دلفی تهیه شده است. جامعه آماری20 نفر از خبرگان و متخصصین بر اساس نمونه‌گیری گلوله برفی است که 35 پیشران با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزار MICMAC پردازش شده است. یافته‌ها از نظر تحلیل اثرات متقابل، بیانگر پراکندگی محرک‌ها در وضعیتی پیچیده و بینابین از اثرگذاری و اثرپذیری است؛ نظام خوشه‌بندی پیشران‌ها حاکی از تمرکز در خوشه دووجهی است. از میان 35 نیروی پیش‌برنده، محرک‌های تنظیم وضعیت قوانین و مقررات ساخت و ساز در سطح کشور، تدوین و اجرای سیاست‌ها و مقررات شهری در زمینه ساخت و ساز، تدوین سیاست‌های مسکن و شهرسازی در کشور، تأمین منابع مالی و اعطای وام‌های مرتبط با پروژه‌های ساخت و ساز، سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه‌های مسکونی و تجاری، تدوین طرح‌ها و مقررات شهرسازی در سطح شهر تهران، سفارش پروژه‌های ساخت و ساز و تأمین منابع مالی برای آنها، ارائه خدمات مالی و اعتباری برای پروژه‌های ساخت و ساز و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های ساخت و ساز و تأمین منابع مالی به‌عنوان پیشران‌های کلیدی مؤثر بر وضعیت آینده مدیریت نظارت، بیشترین میزان تاثیرگذاری مستقیم را داشتند. این نیروها از نظر عملکرد سیستمی پیشران ورودی و باثبات است که نقش اثرگذاری بالا و اثرپذیری اندک دارد.

کلیدواژه‌ها

ساخت و ساز؛ کنترل ساخت و ساز؛ اقتصاد سیاسی فضا؛ تحلیل ساختاری؛ کلان‌شهر تهران

عنوان مقاله [English]

Reading the effective drivers on the management of supervision, construction control with an emphasis on the political economy of space (case study: Tehran metropolis)

نویسندگان [English]

peyman sojoodi¹؛ majid shams²؛ rahim sarvar³

¹Geography and Urban Planning, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran,

²Human Sciences and Arts Studies andPlanning Center

³Professor, Department of Geography, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Urban construction is the act of creating a physical space to promote urban functions; And the spatial organization of the city is formed in correlation with its continuity. In this regard, managing the physical-spatial development of the city is one of the missions of urban management; Rejecting the gap between content and form, people's lived experience of encountering this public organization can be considered as one of the dimensions of reality to explain and interpret the urban construction management system. In this regard, the present research has been conducted with the aim of studying the drivers affecting the supervision management, construction control, with an emphasis on the political economy of space in the metropolis of Tehran. According to the objectives of the research and the investigated components, the type of applied research and its investigation method is descriptive-analytical. Theoretical data was prepared by document method and experimental data by survey method based on Delphi technique. The statistical population of 20 experts and specialists is based on snowball sampling in which 35 drivers are processed by structural interaction analysis method in MICMAC software. In terms of the analysis of mutual effects, the findings indicate the dispersion of stimuli in a complex and intermediate state of effectiveness and effectiveness; The clustering system of propellants indicates concentration in a two-way cluster. Among the 35 driving forces, the driving forces for regulating the state of construction laws and regulations at the country level, formulating and implementing urban policies and regulations in the field of construction, formulating housing and urban planning policies in the country, providing financial resources and granting loans Related to construction projects, investment and implementation of residential and commercial projects, compilation of plans and urban planning regulations in Tehran city, ordering construction projects and providing financial resources for them, providing financial and credit services for construction projects and investment in Construction projects and providing financial resources as key drivers affecting the future state of supervision management had the highest direct impact. These forces are input and stable in terms of system performance, which has a role of high effectiveness and low effectiveness.

کلیدواژه‌ها [English]

construction, construction control, political economy of space, structural analysis, Tehran metropolis

مراجع