بررسی نقش عوامل وراثت و محیط در رشد ابعاد شناختی وعاطفی نظریه ذهن با مقایسه کودکان 4تا 6 ساله معمولی ، دوقلوهای همسان و غیرهمسان و کودکان بی سرپرست

فصلنامه علمی روش ها و مدل های روانشناختی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 اردیبهشت 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jpmm.2024.32182.3819

نویسندگان

مریم صدیقی¹؛ مجید برزگر^{* 2}؛ مریم کورش نیا³؛ قاسم نظیری⁴

¹دانشجوی دکترای روانشناسی تربیتی ، گروه روانشناسی تربیتی، واحد مرودشت ، دانشگاه ازاد اسلامی، مرودشت، ایران

²دکترای تخصصی روانشناسی تربیتی ، گروه روانشناسی ، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران

³دکترای تخصصی روانشناسی عمومی ، گروه روانشناسی ، ،واحد مرودشت ، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت ، ایران

⁴دکتری تخصصی روانشناسی بالینی، استادیار، گروه روانشناسی، واحد شیراز، دانشگاه

تاریخ دریافت: 02 مرداد 1402،  تاریخ بازنگری: 11 اسفند 1402،  تاریخ پذیرش: 03 اردیبهشت 1403 

چکیده

چکیده

مقدمه: هدف مطالعه حاضر مقایسه رشد ابعاد شناختی و عاطفی نظریه ذهن بین کودکان معمولی ، دوقلوهای همسان و غیرهمسان با کودکان پرورشگاهی بود تا مشخص گردد که این رشد تا چه حد تحت تاثیر عامل توارث و تا چه حد تحت تاثیر عامل محیط می باشد.

روش‌: در این مطالعه ی علی – مقایسه ای عملکرد 96 کودک چهارتا شش ساله که بر اساس نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند در ازمایه های شناختی و عاطفی نظریه ذهن با هم مقایسه گردیدند. مهارت های کلامی به عنوان یک متغیر تعدیل کننده در رشد نظریه ذهن با کمک دو خرده مقیاس کلامی آزمون هوشی وکسلر کودکان اندازه گیری شد اما داده های آن از طریق تحلیل کوواریانس کنترل گردید.

نتیجه‌گیری: یافته ها حاکی ازعدم تفاوت معنادار بین کودکانی که در خانواده خود پرورش یافته بودند ( اعم از دوقلوها و کودکان معمولی) با کودکان پرورشگاهی و تفاوت معنادار در بعد عاطفی نظریه ذهن بین کودکان دوقلوی همسان با کودکان معمولی و غیرهمسان بود. به طور کلی نتایج ازاین فرضیه حمایت نمودند که در مقایسه با عامل توارث، محیط در صورت حذف اثر رشد کلامی نقش کمرنگ تری در پرورش نظریه ذهن کودکان دارد. یافته ها بر اهمیت پرورش رشد شناختی و عاطفی نظریه ذهن بخصوص در مورد کودکان بی سرپرست تاکید می گذارد.

عنوان مقاله [English]

Investigating the role of heredity and environmental factors in the development of cognitive and affective dimensions of theory of mind by comparing ordinary 4-6-year-old children, identical and non-identical twins and orphaned children

نویسندگان [English]

Maryam Sedighi¹؛ Majid Barzegar²؛ Maryam Kouroshnia³؛ Ghasem naziri⁴

¹Associate Prof. of Educational Psychology, Department of Psychology, College of Psychology and Educational Sciences, Islamic Azad University-Marvdasht branch, Marvdasht, Iran

²Ph.D. Student of Educational Psychology, Department of Psychology, College of Psychology and Educational Sciences, Islamic Azad University-Marvdasht branch, Marvdasht, Iran

³Associate Prof. of Educational Psychology, Department of Psychology, College of Psychology and Educational Sciences, Islamic Azad University-Marvdasht branch, Marvdasht, Iran

⁴Associate Prof. of Clinical Psychology, Department of Psychology, College of Economic and Management, Islamic Azad University-Shiraz branch, Shiraz, Iran

چکیده [English]

Abstract

Introduction: The present study aimed to compare the growth of cognitive and aaffective dimensions of theory of mind between normal children, identical and non-identical twins with children in orphanages to determine to what extent this growth is influenced by the heredity factor and to what extent it is influenced by the environmental factor.

Methods: In this causal-comparative study, the performance of 96 four- to six-year-old children who were selected based on convenience sampling were compared in cognitive and affective theory of mind tasks . Verbal skills as a moderating variable in the development of theory of mind were measured with the help of two verbal subscales of the Wechsler IQ test for children, but the data were controlled through covariance analysis.

Findings: The findings indicated that there was no significant difference between children who were raised in their own families (both twins and normal children) and foster children, and there was a significant difference in the affective dimension of theory of mind between identical twin children and normal and non-identical children. In general, the results supported the hypothesis that compared to the heredity factor, the environment has a weaker role in the development of children's theory of mind if the effect of verbal development is removed. The findings emphasize the importance of fostering the cognitive and affective development of the theory of mind, especially in the case of orphaned children.