شبیه سازی دبی ورودی مخزن سد زاینده‌رود با استفاده از مدل IHACRES با در نظر گرفتن گزارش پنجم تغییر اقلیم

فصلنامه علمی مهندسی منابع آب

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 اردیبهشت 1403   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/wej.2024.33001.2406

نویسندگان

علی اکبر سلگی¹؛ علی خوش فطرت^{* 2}؛ پریسا پوررپشنگ³

¹دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی عمران، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

²استادیار، گروه مهندسی عمران، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

³دانش ‌آموخته کارشناسی ارشد، رشته آب و سازه های هیدرولیکی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه قم، قم، ایران

تاریخ دریافت: 09 بهمن 1402،  تاریخ بازنگری: 12 اسفند 1402،  تاریخ پذیرش: 25 اردیبهشت 1403 

چکیده

در این پژوهش اثرات تغییر اقلیم بر جریان ورودی به مخزن سد زاینده‌رود با در نظر گرفتن بازه پایه (2010-1981) و بازه تغییر اقلیم (2069-2040) با استفاده از خروجی‌های مدل گزارش پنجم IPCC تحت سناریوهای انتشار RCP 2.6 و RCP 8.5 به عنوان خوش‌بینانه‌ترین و بدبینانه‌ترین سناریوها بررسی گردید. میزان رواناب دراین بازه با استفاده از مدل IHACRES شبیه‌سازی شده است. یافته‌های پژوهش نشان داده از بین مدل‌های مختلف گزارش پنجم برای حوضه زاینده‌رود مدل EC-EARTH در پیش‌بینی بارندگی و مدل bcc-csm1-1-m برای دما بهترین عملکرد را نسبت به دوره مشاهداتی داشت. بارندگی در سناریوی RCP 2.6 در بازه زمانی (2069-2040) نسبت به بازه پایه بین 73/42- تا 40 درصد و در سناریوی RCP 8.5 بین 83/74- تا 31/15 درصد تغییر داشته است. همچنین نتایج نشان دهنده کاهش 72/19 درصدی بارندگی در سناریوی RCP 8.5 نسبت به سناریوی RCP 2.6 در بازه زمانی (2069-2040) است. هم‌چنین دما در سناریوی RCP 2.6 در بازه زمانی (2069-2040) نسبت به بازه پایه بین 24/5- تا 61/9 درجه سانتی‌گراد و در سناریوی RCP 8.5 بین 56/2- تا 92/11 درجه سانتی‌گراد تغییر داشته است. میانگین بلند مدت دما در بازه زمانی (2069-2040)، نشان دهنده افزایش 78/12 درجه سانتیگرادی دما در سناریوی RCP 8.5 نسبت به سناریوی RCP 2.6 است. نتایج نشان داده رواناب در بازه تغییر اقلیم در سناریوی RCP 2.6، 74/10 درصد نسبت به بازه پایه کاهش و در سناریوی RCP 8.5، 43/37 درصد نسبت به بازه پایه کاهش خواهد داشت. رواناب در سناریوی RCP 8.5 نسبت به سناریویRCP 2.6 ، 9/29درصد کاهش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

گزارش پنجم تغییر اقلیم؛ شبیه‌سازی؛ مخزن سد زاینده‌رود؛ مدل IHACRES

عنوان مقاله [English]

Simulation of Zayandehroud dam reservoir input using IHACRES model with considering the fifth climate change report

نویسندگان [English]

Aliakbar Solgi¹؛ Ali Khoshfetrat²؛ parisa pourpashang³

¹MSc Student, Department of Civil Engineering, Isfahan (Khorasgan) Branh, Islamic Azad University, Isfahan, Iran

²Assistante Prof., Department of Civil Engineering, Isfahan (Khorasgan) Branh, Islamic Azad University, Isfahan, Iran

³Graduated student, Civil Engineering-Water and Hydraulic Structures, Faculty of Engineering University of Qom, Qom, Iran

چکیده [English]

This research addresses the effects of climate change on water resources by generating a climate scenario for future years. Changes in the inflow to the Zayandehrood reservoir were examined, considering the baseline period (1981-2010) and the climate change period (2040-2069) using the outputs of the IPCC fifth model under RCP 2.6 and RCP 8.5 considered as the most optimistic and pessimistic emission scenarios. The runoff during this period was simulated using a IHACRES approach. The research findings indicated Among the various models of the fifth report, the model EC-EARTH simulating precipitation and the model bcc-csm1-1-m simulating temperature demonstrated the best performance for the Zayandehrood basin compared to the observational period. Precipitation in the RCP 2.6 scenario (2040-2069) showed a fluctuation between -42.73% to 40% and in the RCP 8.5 scenario changed from -74.83% to 15.31% compared to the baseline period. Results demonstrated a 19.72% reduction in precipitation in the RCP 8.5 scenario compared to the RCP 2.6 scenario in the period (2069-2040). Additionally, temperature in the RCP 2.6 scenario (2040-2069) experienced changes between a -5.24°C to 9.61°C and in the RCP 8.5 changed from -2.51°C to 11.92°C compared to the baseline period. The long-term average temperature during the period (2069-2040) showed an increase of 12.78°C in the RCP 8.5 scenario compared to the RCP 2.6 scenario. The results indicated a 10.74% decrease in runoff in the RCP 2.6 scenario compared to the baseline period and a 37.43% decrease in the RCP 8.5 scenario in the climate change preiod.

کلیدواژه‌ها [English]

fifth climate change report, Simulation, Zayandehrood reservoir, IHACRES Model

مراجع