تحلیل تأثیر برنامه های اول و دوم توسعه بر طبقه محروم در ایران بعد از انقلاب اسلامی

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، اصلاح شده برای چاپ، انتشار آنلاین از تاریخ 01 مرداد 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2024.33278.4328

نویسندگان

ابراهیم آقامحمدی^{* 1}؛ محمدرضا قائدی²؛ گارینه کشیشیان سیرکی³؛ حسن خداوردی³

¹دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی، واحد بین الملل کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، کیش، ایران

²گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

³گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت: 22 فروردین 1403،  تاریخ بازنگری: 14 اردیبهشت 1403،  تاریخ پذیرش: 21 اردیبهشت 1403 

چکیده

عدالت همواره درون جوامع رضایتمندی و همراهی مردم را برای حکومتها به همراه داشته و دارد و مشروعیت حکومتها را تضمین می کند. وجود فقر و محرومیت در هر جامعه ای، چالشهای اساسی را برای نظام اجتماعی-سیاسی حاکم بوجود می آورد.فراهم کردن زمینۀ دسترسی برابر به امکانات با هدف رفع تبعیض از گروهها و افراد، ویژگی اصلی تعیین و پیگیری اهداف اجتماعی است. همچنین مشارکت مردم در قالب نهادهای مدنی و صنفی به این اهداف مشروعیت می دهد.پارتو معتقد است مشکل افزایش رفاه طبقات فقیر، بیشتر یک مشکل تولید و نگهداری ثروت است تا یک مشکل توزیع، مطمئن ترین وسیله برای بهبود شرایط طبقات فقیر آن است که کاری کنیم تا ثروت، سریعتر از تعداد جمعیت افزایش یابد. برای کاهش فقر و محرومیت، نیاز به برنامه ریزی از سوی دولتها می باشد. دولت در ایران بعد از انقلاب اسلامی در راستای محرومیت زدایی و کاهش طبقه محروم، اقدام به تدوین برنامه های توسعه چندگانه پنج ساله نموده است. در این مقاله هدف اصلی تحلیل تأثیر برنامه های اول و دوم توسعه بر طبقه محروم در دوران دولت سازندگی می باشد. بنابراین از روش توصیفی-تحلیلی و منابع کتابخانه ای استفاده شده است. همان طور که یافته های این پژوهش نشان می دهند برنامه های اول و دوم توسعه که در دولت سازندگی تدوین، برنامه ریزی و اجرا شدند با وجود نگاه به فقر و محرومیت زدایی، ولی تأثیر این برنامه ها بر روند توسعه در ایران و کاهش طبقه محروم، زیاد نبوده است و اساساً کارامدی چندانی با اجرای این برنامه ها برای محرومیت زدایی دیده نمی شود.

کلیدواژه‌ها

برنامه های توسعه؛ برنامه اول؛ برنامه دوم؛ طبقه محروم؛ انقلاب اسلامی

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Impact of the First and Second Development Programs on the Deprived Class in Iran after the Islamic Revolution

نویسندگان [English]

Ebrahim Aghamohamadi¹؛ Mohamadreza Ghaedi²؛ Garinh Keshishiyan Sirki³؛ Hasan Khodaverdi³

¹Ph.D student in Political Sociology, Kish International Unit, Islamic Azad University, Kish, Iran

²Department of Political Science and International Relations, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran

³Department of Political Science and International Relations, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Justice has always brought satisfaction and support of the people to the governments and guarantees the legitimacy of the governments. The existence of poverty and deprivation in any society creates fundamental challenges for the ruling socio-political system.Providing equal access to facilities with the aim of removing discrimination from groups and individuals is the main feature of determining and pursuing social goals.Also, people's participation in the form of civil and union organizations gives legitimacy to these goals. Pareto believes that the problem of increasing the well-being of the poor classes is more a problem of wealth production and maintenance than a distribution problem, the surest way to improve the conditions of the poor classes is to do something so that the wealth increases faster than the population. To reduce poverty and deprivation, governments need to plan. After the Islamic revolution, the government in Iran has developed multiple five-year development plans in order to remove deprivation and reduce the deprived class. In this article, the main goal is to analyze the impact of the first and second development programs on the underprivileged class during the construction period. descriptive-analytical method and library sources have been used. As the findings of this research show, the first and second development programs that were formulated, planned and implemented in the construction government despite looking at poverty and deprivation, but the impact of these programs on the development process in Iran and the reduction of the deprived class, has not been much, and basically, there is not much efficiency with the implementation of these programs to remove deprivation.

کلیدواژه‌ها [English]

Development Programs, First Program, Second Program, Deprived Class, Islamic Revolution

مراجع