تبیین رویکرد اخلاقی فوکو و اشارات آن بر کنشگری مدیران آموزشی(با تأکید بر روابط و مناسبات انسانی در سازمان‌های آموزشی)

دوماهنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی

مقاله 5، دوره 15، شماره 2 - شماره پیاپی 66، خرداد و تیر 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jedu.2024.30712.6162

نویسندگان

سید سعید حسینی^{* 1}؛ علیرضا محمودنیا²؛ سعید ضرغامی³؛ اکبر صالحی⁴

¹علوم تربیتی.دانشگاه پیام نور. الیگودرز. ایران

²گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگده روان شاسی و علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی کرج ایران

³گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه خوارزمی کرج ایران

⁴گروه فلسفه تعلیم و تربیت، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه خوارزمی، کرج، ایران

تاریخ دریافت: 23 تیر 1401،  تاریخ بازنگری: 11 اردیبهشت 1403،  تاریخ پذیرش: 04 شهریور 1401 

چکیده

مقدمه و هدف: به‌طورکلی، مدیران آموزشی بر مبنای مبانی فلسفی دیدگاه مدیریتی‌ خود، جهان سازمانی و سازمان تحت مدیریت‌‌شان را درک نموده و بر مبنای آن، عمل ‌نمایند. علاوه‌براین، مفهوم روابط و مناسبات انسانی را می‌توان از منظر اشارات اخلاق بر مسئولیت‌پذیری مدیران آموزشی در رابطه و تعامل با دیگران، با مفهوم اخلاق مرتبط دانست. هدف پژوهش حاضر، شناسایی اشارت‌های اخلاق مدیریت پساساختارگرایانه با تأکید بر آراء فوکو بر کنشگری مدیران آموزشی در وظیفه‌ی روابط و مناسبات انسانی است.

روش شناسی پژوهش: در پژوهش حاضر، به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها و پاسخ‌گویی به پرسش‌های پژوهش،‌‌ ضمن بهره‌گیری از داده‌های کیفی و رهیافت‌های تحلیلی، از روش‌ توصیفی- تحلیلی و روش استنتاجی یا قیاسی طبق الگوی ویلیام فرانکنا مشتمل بر قیاس نظری و قیاس عملی استفاده شده است.

یافته ها: واکاوی مفهوم مدیریت در اندیشه‌ی فوکو، اشارات‌ قابل توجهی بر مفهوم «رهبری» دارد. ضمن آن‌که طبق یافته‌های پژوهش، نتیجه پایانی بیانگر آن است که: «مطابق با مفهوم اخلاق و اخلاق مدیریت پساساختارگرایانه در آراء فوکو، مدیران آموزشی در وظیفه روابط و مناسبات انسانی، باید با باور به ارزشمند بودن دیگری، به تعامل هدفمند، منصفانه و عادلانه با دیگران، به‌ویژه افراد و کارکنان سطوح پایین سازمان‌های آموزشی اهتمام ورزند.»

بحث و نتیجه گیری: تعبیر فوکو از اخلاق به‌عنوان رابطه‌‌ی با خود و تأکید وی بر مفهوم دیگری و رابطه‌ی با دیگران که وجه غالب اخلاق زیبایی‌شناسانه‌ی او می‌باشد، بیانگر اشارت‌های اندیشه‌ی فوکو بر اهمیت و ضرورت کنشگری مدیران آموزشی در برقراری روابط و مناسبات انسانی در سازمان‌های آموزشی است.

عنوان مقاله [English]

Explanation of Foucault's ethical approach and its references to the agency of educational managers (with emphasis on human relationships in educational organizations)

نویسندگان [English]

Seyyed Saeed Hosseini¹؛ Ali Reza Mahmoodnia²؛ Saeed Zarghami³؛ adbar salehi⁴

¹Educational sciences. PNU. Tehran. Iran

²Department of Philosophy of Education, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Kharazmi University, Karaj, Iran

³Department of Philosophy of Education, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Kharazmi University, Karaj, Iran

⁴Department of Philosophy of Education, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Khorazmi University, Karaj, Iran

چکیده [English]

Introduction and goal: In general, educational managers understand the organizational world and the organization under their management based on the philosophical foundations of their management perspective and act based on it. In addition, the concept of human relationships can be related to the concept of ethics from the point of view of ethical references on the responsibility of educational managers in relation and interaction with others. The aim of the current research is to identify the indications of post-structural management ethics by emphasizing Foucault's views on the agency of educational managers in the task of human relationships.

Research methodology: The present research has used with an emphasis on the use of qualitative data and analytical and interpretative approaches in order to analyze the data, achieve the goals and answer the research questions, from the analytical method (concept analysis) and practical syllogism.

Findings: Analyzing the concept of management in Foucault's thought has significant references to the concept of "leadership". In addition, according to the findings of the research, the final result indicates that: "According to the concept of ethics and ethics of post-structuralist management in Foucault's views, educational managers in the task of human relations and relations, should believe in the value of others to be interested in purposeful, fair and just interaction with others, especially people and employees of lower levels of educational organizations.

Discussion and conclusion:Foucault's interpretation of ethics as a relationship with oneself and his emphasis on the concept of the other and the relationship with others, which is the dominant aspect of his aesthetic ethics, shows the indications of Foucault's thought on the importance and necessity of the agencyof educational managers in establishing human relationships in educational organizations.

مراجع