مدیریت استراتژیک زیسک و تصمیم‏ سازی در پروژه های زیر ساخت: تحلیل آسیب شناسی پروژه آزادراه شیراز-اصفهان

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 تیر 1403

نوع مقاله: مقاله های برگرفته از پایان نامه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2024.32871.4309

نویسندگان

علی معایر¹؛ سعید رازقی^{* 2}

¹گروه مدیریت، دانشکده مدیریت، دانشگاه مالک اشتر شیراز، شیراز، ایران

²گروه مدیریت، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز. شیراز. ایران

تاریخ دریافت: 08 دی 1402،  تاریخ بازنگری: 31 خرداد 1403،  تاریخ پذیرش: 02 تیر 1403 

چکیده

این متن پژوهشی دقیق و جامع با هدف طراحی یک مدل نوآورانه برای آسیب‌شناسی و مدیریت ریسک در پروژه‌های عمرانی انجام شده است. مطالعه موردی آن متمرکز بر آزادراه شیراز-اصفهان در استان فارس است، که به عنوان یکی از مهم‌ترین پروژه‌های زیربنایی در ایران شناخته می‌شود. تحقیق به دقت از یک رویکرد ترکیبی کیفی-کمی اکتشافی استفاده کرده است تا به شناخت دقیق‌تر و اولویت‌بندی عوامل ریسک داخلی و خارجی تأثیرگذار بر پروژه‌های راهسازی بپردازد. داده‌های این تحقیق از طریق پرسشنامه‌های نیمه‎ساختاریافته جمع‌آوری شده‌اند. این پرسشنامه‌ها به دقت طراحی شده و به روش دلفی بین 25 نفر از متخصصان برجسته صنعت عمران و راهسازی توزیع شده‌اند تا نظرات کارشناسی و تخصصی آن‌ها در مورد موضوعات مختلف جمع‎آوری شود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از روش‌های پیشرفته از جمله فرآیند شبکه تحلیلی (ANP) و مقایسه‌های زوجی انجام شده است تا به نتایجی دقیق و قابل اتکا دست یابد. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل درونی ایجاد کننده ریسک در پروژه‌های راه‌سازی شامل موارد متعددی هستند. این عوامل به ترتیب شامل تغییر روش ساخت، کمبود تجربه، تغییرات طراحی و نقشه‌ها، تغییر شیوه‌های مدیریتی، اعتبار ریالی پروژه، کارکنان غیرماهر، خطاهای طراحی، بنیه مالی پیمانکار، افزایش بهای مصالح، عدم آشنایی با منطقه و محل پروژه، تغییر کیفیت مصالح، تغییر اعضای سازمان و تاخیر در تحویل مصالح می‌باشند. این یافته‌ها به وضوح نشان می‌دهند که چگونه عوامل مختلف می‌توانند به طور چشمگیری بر موفقیت یا شکست یک پروژه تأثیر بگذارند. پژوهش همچنین نقش حیاتی تصمیم‌گیری فعال و تخصیص بودجه مناسب در اجرای موفقیت‌آمیز پروژه‌ها را برجسته می‌کند. این برجسته کردن، بینش ارزشمندی در مورد چالش‌های بالقوه و راه‌های مقابله با آن‌ها فراهم می‌آورد. همچنین، این تحقیق زمینه را برای توسعه استراتژی‌های مدیریت ریسک مؤثر فراهم می‌آورد و به توصیه‌های عملی در مورد چگونگی مدیریت بهتر ریسک‌ها در پروژه‌های عمرانی می‌پردازد. در نهایت، این تحقیق بر اهمیت رویکرد چندوجهی در مقابله با چالش‌ها تأکید دارد، که شامل برنامه‌ریزی دقیق، ارتباطات مؤثر و مشارکت فعال ذینفعان می‎شود. این رویکرد می‌تواند به بهبود کیفیت و کاهش ریسک‌ها در پروژه‌های عمرانی کمک شایانی کند.

کلیدواژه‌ها

آسیب&rlm؛ شناسی؛ مدیریت ریسک؛ آزادراه شیراز-اصفهان؛ فرآیند تحلیل شبکه&lrm؛ ای (ANP)؛ استراتژی&lrm؛ های مدیریت ریسک

عنوان مقاله [English]

Strategic Risk Management and Decision-Making in Infrastructure Projects: Pathological Analysis of Shiraz-Isfahan Highway Project.

نویسندگان [English]

Ali Moayer¹؛ Saeed Razeghi²

¹Management Department, Malek Ashtar University, Shiraz, Iran

²Management Department, Islamic Azad University, Shiraz Branch. Shiraz. Iran

چکیده [English]

Abstract: This detailed and comprehensive research text has been conducted with the aim of designing an innovative model for pathology and risk management in civil engineering projects. The case study focuses on the Shiraz-Isfahan freeway in Fars province, recognized as one of the most important infrastructure projects in Iran. The study meticulously uses a mixed qualitative-quantitative exploratory approach to understand and prioritize the internal and external risk factors impacting road construction projects. Data for this research were collected through semi-structured questionnaires. These questionnaires were carefully designed and distributed to 25 leading experts in the civil engineering and road construction industry using the Delphi method to gather their expert opinions on various topics. Data analysis was performed using advanced methods, including the Analytic Network Process (ANP) and pairwise comparisons, to achieve precise and reliable results. The research findings indicate that internal risk-creating factors in road construction projects include several issues. These factors, in order of importance, include changes in construction methods, lack of experience, design and blueprint changes, changes in management methods, project's financial credibility, unskilled workers, design errors, contractor's financial strength, rising material costs, unfamiliarity with the project area, changes in material quality, changes in organization members, and delays in material delivery. These findings clearly show how various factors can significantly impact the success or failure of a project. The research also highlights the vital role of active decision-making and appropriate budget allocation in the successful execution of projects. This highlighting provides valuable insights into potential challenges and ways to address them. Additionally, this research lays the groundwork for developing effective risk management strategies and offers practical recommendations on better managing risks in civil engineering projects. Finally, the research emphasizes the importance of a multifaceted approach in addressing challenges, including precise planning, effective communication, and active stakeholder participation. This approach can significantly contribute to improving quality and reducing risks in civil engineering projects.

کلیدواژه‌ها [English]

Pathology, Risk Management, Shiraz-Isfahan Freeway, Analytic Network Process (ANP), Risk Management Strategies

مراجع