طراحی و اعتباربخشیِ برنامه‌درسی رشته «برنامه‌درسی محیط کار» برای مقطع دکتری

دوماهنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 مرداد 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jedu.2024.33099.6656

نویسندگان

زهرا پورجعفریان¹؛ کورش فتحی واجارگاه^{* 2}؛ سعید صفایی موحد³؛ سیده مریم حسینی لرگانی⁴

¹دانشجوی دکترای رشته برنامه‌ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استاد، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

³مشاور آموزش و توسعه منابع انسانی، شرکت ملی نفت ایران

⁴دانشیار گروه نوآوری آموزشی و درسی، مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، تهران، ایران

تاریخ دریافت: 08 اسفند 1402،  تاریخ بازنگری: 17 اردیبهشت 1403،  تاریخ پذیرش: 24 مرداد 1403 

چکیده

چکیده

هدف: هدف این پژوهش طراحی و اعتباربخشیِ برنامه‌درسی رشته «برنامه‌درسی محیط کار» برای مقطع دکتری است. پژوهش حاضر با توجه به هدف، ماهیت و امکاناتِ اجرایی در گروه پژوهش‌های کیفی قرار دارد.

روش‌شناسی پژوهش: برای اجرای پژوهش از روش سنتزپژوهی و مصاحبه نیمه‌ساختار یافته استفاده شد. براساس اهداف پژوهش و معیارهای تعیین شده 20 سند برای تحلیل و بررسی بیشتر انتخاب شد. در بخشِ مصاحبه برای نمونه‌گیری از دو روش روش ملاک‌محور (Criterion sampling) و گلوله‌برفی(Snowball sampling) استفاده شد. بر اساس ملاک‌های تعیین شده 11 نفر از متخصصان ایرانی و بین‌المللی در حوزه برنامه‌درسی محیط کار، و 9 نفر از تلاشگرانِ شاغل در حوزه آموزش و بهسازی منابع انسانی شرکت‌ها و واحدهای صنعتیِ داخلی و 9 نفر از دانش‌آموختگان رشته مطالعات برنامه‌درسی که در زمینه‌ی برنامه‌درسی محیط کار فعالیت دارند انتخاب شدند. داده‌های به دست آمده در هر دو بخش سنتزپژوهی و مصاحبه به روش تحلیل مضمون مورد بررسی قرار گرفتند.

یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد توانمندی‌ها و شایستگی‌های فارغ‌التحصیلان رشته برنامه‌درسی محیط کار این موارد را بر می‌گیرد: برنامه‌ریزی درسی، نوآوری، پژوهش و مشاوره. در بخش محتوا سه رویکرد برای تعیین محتوا(خطی، ترکیبی و خلاق) و سرفصلِ واحدهای درسی معرفی شد. در بحث روش و ارزشیابی هم روش‌های نوین در کنار روش‌های رایج پیشنهاد شد. در نهایت برنامه‌درسی پیشنهادی مورد تایید متخصصان شرکت‌کننده در پژوهش قرار گرفت.

بحث و نتیجه‌گیری: طراحی رشته‌ی برنامه‌درسی محیط کار برای مقطع دکتری در ایران گامی در مسیر تحققِ جنبش نوبسترسازی، تربیت تخصصی فارغ‌التحصیلان و خروج رشته از بن‌بست موجود در ایران است.

عنوان مقاله [English]

Design and validation of the curriculum for the field of"workplace curriculum" for the doctoral degree

نویسندگان [English]

zahra pourjafarian¹؛ Kourosh fathivajargah²؛ Saeid Safaei Movahhed³؛ Seyedeh Maryam hosseini⁴

¹Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran

²Professor of Curriculum Studies Department of Education Shahid Beheshti University

³HRD Advisor, National Iranian Oil Company(NIOC)

⁴Associate Professor at Department of Educational Innovation and Training, Institute for Research and Planning in Higher Education, Tehran, Iran

چکیده [English]

Purpose: The purpose of this research is to design and validate the curriculum of the field of "workplace curriculum" for the doctoral degree. The current research is in the qualitative research group due to its purpose, nature and implementation possibilities.

Research Methodology: The synthesis method and semi-structured interview were used to conduct the research. Based on the objectives of the research and the determined criteria, 20 documents were selected for further analysis and review. Criterion sampling and snowball sampling were used for sampling in the interview section. Based on the determined criteria, 11 Iranian and international experts in the field of workplace curriculum, and 9 experts and efforts working in the field of training and improvement of human resources and 9 graduates of the field of curriculum studies who are in the field of workplace curriculum are selected in the research. The data were analyzed by thematic analysis method.

Findings: The results showed that the capabilities and competencies of the graduates of the workplace curriculum include: curriculum planning, innovation, research and consulting. In the content section, three approaches were introduced to determine the content (linear, mixed and creative) and the subject of the course units. In the discussion of method and evaluation, new methods were proposed along with common methods. Finally, the proposed curriculum was approved by the experts participating in the research.

Discussion and conclusion: Designing the field of workplace curriculum for doctoral degree in Iran is a step in the direction of realization of Recontextualisation/Multicontextualisation of Curriculum Field,