تبیین حکمرانی آب در ایران از منظر کشورداری

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 مرداد 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2024.33014.4315

نویسندگان

یوسف خلج امیرحسینی^{* 1}؛ افشین متقی²

¹جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی

²جغرافیای سیاسی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی

تاریخ دریافت: 11 بهمن 1402،  تاریخ بازنگری: 07 اردیبهشت 1403،  تاریخ پذیرش: 10 اردیبهشت 1403 

چکیده

چکیده:

نظر به اهمیت موضوع آب خصوصاً در کشورهایی که در کمربند خشکی جهان قرار داشته و تأثیرات منفی تغییرات آب و هوایی در این‌گونه مناطق که در کنار سایر عواملاز جمله دگرش‌های اقلیمی، سوء مدیریت ها، برداشت‌های بیش‌از حد از منابع آب سطحی و زیرزمینی، آلوده کردن منابع موجود، تلفات و هدررفت از شبکه‌های آبیاری و آبرسانی برای موارد خانگی، صتعتی، بهداشتی و کشاورزی و موارد بسیار دیگر، باعث شدت‌گرفتن این کاستی حیاتی برای جوامع امروزی تقریبا در سراسر دنیا شده است لذا موضوع مدیریت حفاظت و بهره‌برداری اصولی و منطقی از ظرفیت های موجود ضرورت دوچندانی پیدا می‌کند. در این مطالعه ضمن تعریف امر کشورداری که عبارت است از”علم، هنر و صناعت پیوند حکمرانی ملی، اداره امور عمومی و فعالیت عملیاتی کشور در همه ساحت‌ها، به‌منظور تحقق اهداف عالیه مصرح در قانون اساسی و یا فعل دستگاه حکومت هر کشوری ارائه شده و اصول و همچنین فرایند کشورداری که دارای سه ساحت سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و مهارت افزاری است بیان می‌شود. در ادامه ارتباط حکمرانی با کشورداری و مشخصات حکمرانی خوب مطرح خواهد شد. حکمرانی آبی، اصول و موارد موردتوجه از نظر کارشناسان بین‌المللی موضوع دیگر مورد بررسی در این مقاله خواهد بود و سپس به مختصری از تاریخچه و نحوه مدیریت منابع آب در ایران، چالش‌های درگیر و پیشروی حکمرانی آبی و علل ناکارآمدی حکمرانی آب در این سرزمین می‌پردازیم و در پایان با ارائه پیشنهاداتی برگرفته از تجربیات جهانی و منطبق با شرایط حاکم بر کشور، راهکارهای بهبود وضعیت و نزدیک‌شدن به یک حکمرانی خوب ارائه خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

: کشورداری؛ حکمرانی؛ منابع آب؛ مدیریت؛ تغییر اقلیم

عنوان مقاله [English]

Explaining Water Governance in Iran from the Perspective of Statecraft

نویسندگان [English]

Youdef Khalaj Amirhosseini¹؛ Afshin Mottaghi²

¹Political Geography, Faculty of Geography, Kharazmi University

²Political Geography, Faculty of Geographical Sciences, Khwarazmi University

چکیده [English]

Abstract:

Considering the importance of the issue of water, especially in the countries located in the arid belt of the world, and the negative effects of climate change in such areas, which, along with other factors such as climate change, mismanagement, and excessive withdrawal of water resources surface and underground, polluting existing resources, losses and wastage from irrigation and water supply networks for domestic, industrial, health and agricultural purposes and many other cases, have caused the intensification of this vital deficiency for today's societies almost all over the world, so the issue of management The principled and rational protection and exploitation of the existing capacities becomes a double necessity. In this study, in addition to the definition of statecraft, which is "the science, art and industry of linking national governance, public affairs administration and operational activities of the country in all areas, in order to achieve the highest goals specified in the constitution or the act of the government of any country, it is presented and The principles as well as the process of state management, which has three areas of hardware, software, and software skills, are explained. In the following, the relationship between governance and statecraft and the characteristics of good governance will be discussed. Water governance, the principles and matters of interest from the point of view of international experts will be another topic discussed in this article, and then we will briefly discuss the history and management of water resources in Iran, the challenges involved and the progress of water governance, and the causes of ineffectiveness of water governance in this land. At the end, by presenting suggestions taken from global experiences and in accordance with the conditions governing the country, solutions to improve the situation and get closer to a good governance will be presented.

کلیدواژه‌ها [English]

governance, water resources, management, climate change