تبیین و تحلیل متغیرهای موثر در توسعه اقتصادی منطقه‌ای با تاکید بر رهبری منطقه‌ای- موردپژوهی: استان تهران

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 مرداد 1403

نوع مقاله: مقاله های برگرفته از پایان نامه

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2024.32159.4273

نویسندگان

محمدامین کشاورزمیرزامحمدی^{* 1}؛ بهزاد ملک‌پوراصل²

¹دانشگاه شهید بهشتی- دانشکده معماری و شهرسازی- گروه طراحی و برنامه ریزی شهری و منطقه‌ای

²دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده معماری و شهرسازی

تاریخ دریافت: 07 مهر 1402،  تاریخ بازنگری: 02 بهمن 1402،  تاریخ پذیرش: 08 بهمن 1402 

چکیده

نحوه‌ی هدایت جریان توسعه مناطق اهمیت به سزایی در برونداد وضعیت اقتصادی آن خواهد داشت. رهبری منطقه‌ای که موضوع اصلی مورد بررسی در این پژوهش است، از جمله‌ی این راه‌هاست که دیگر مبنی بر روابط سلسله‌مراتبی و قدرت متمرکز و نقش منفرد و برجسته نیست؛ بلکه به عنوان نقشی حمایت‌کننده و هدایت‌گر برای برانگیختن تحرک و به کارگیری نیروهای مختلف با استفاده از خلاقیت و کارآفرینی و خلق و تعدیل نهادها، زمینه‌های توسعه را فراهم می‌آورد. توسعه اقتصادی درایران نیز فاقد تعریف رهبری منطقه برای تعیین مسیر توسعه اقتصادی است. به همین منظور استان تهران به عنوان منطقه‌ی دربرگیرنده‌ی پایتخت اداری-سیاسی کشور که قطب تصمیمات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فناورانه است برای بررسی انتخاب شد. پژوهش از نوع کاربردی و از نظر روش، کمیِ تحلیلی است که در آن ضمن مطالعه‌ی مبانی نظری مربوط به رهبری منطقه‌ای در سطح جهان و تجارب مدیریت منطقه‌ای داخلی با استفاده از اسناد و تحقیقات کتابخانه‌ای، معیارها و شاخص‌هایی برای متغیرهای توسعه اقتصادی منطقه چون موهبت منابع، تناسب ساختار بازار، رهبری،کارآفرینی و نهادها تدوین گشت و با استفاده از ابزارهای کمی به بررسی وضعیت آن‌ها در استان تهران با استفاده از اطلاعات مرکز آمار ایران و سایر گزارشات و اسناد ملی و منطقه‌ای و با محاسبات آماری پرداخته شد. در گام بعد با استفاده از روش PLS و معادلات ساختاری، بررسی رابطه میان متغیرهای پژوهش و میزان و شدت اثرگذاری آن‌ها بر توسعه اقتصادی منطقه‌ای مطابق بر مدل تدوین شده صورت گرفت و میانگین واریانس استخراجی تمام متغیرها در بازه مدنظر (بیش از 0.5) قرار داشت که حاکی از اثرگذاری مستقیمِ تمامی 5متغیرِ نام برده، برتوسعه اقتصادی منطقه‌ای بود. در انتها نیز راهبردها و الزاماتی جهت تحقق زمینه‌های رهبری برای توسعه منطقه‌ای در استان تهران تدوین و ارائه شده‌است که ظرفیت‌سازی قانونی سازمانی و نهادی در سطح منطقه‌ای برای اجرای راهبردها و سیاست‌های توسعه‌ای، تمرکززدایی واقعی از مسئولان؛ نظارت کارآمد و موثر بر فعالیت نهادها و سازمان‌های عمومی از طریق تعامل بین سازمانی و ارتباط موثر و همکارانه‌ی جریان‌های دانشی و صنعت از مهمترین آن‌ها هستند.

کلیدواژه‌ها

رهبری منطقه‌ای؛ توسعه منطقه‌ای؛ توسعه اقتصادی؛ کارآفرینی؛ استان تهران

عنوان مقاله [English]

Explanation and analysis of effective variables in regional economic development with emphasis on regional leadership - case study: Tehran province

نویسندگان [English]

Mohammad amin Keshavarz mirza mohammadi¹؛ Behzad Malekpourasl²

¹Shahid Beheshti university-Faculity of architectural and urban planning

²Shahid Beheshti university- Faculity of Architucture and urban planning.

چکیده [English]

The way of directing the flow of regional development is effective in the output of its economic situation. Regional leadership is one of these ways, which is no longer based on hierarchical relationships and centralized power, and it provides the fields for development with institutional changes and the creation and adjustment of institutions. The regional development policies in Iran also lack the definition of regional leadership to determine the path of economic development. For this purpose, Tehran province was selected as the region including the political-administrative capital of Iran. The research is of an applied type and in terms of method, it is a quantitative analysis in which, while studying the theoretical foundations related to regional leadership at the world level and domestic regional management experiences using documents and library research, criteria and indicators for regional economic development variables such as resources endowment, market fit, leadership, entrepreneurship and institutions were compiled and by using quantitative tools, their situation in Tehran province was investigated using the information of Iran Statistics Center and other national and regional reports and documents and with statistical calculations. In the next step, using the PLS method and structural equations, the relationship between the research variables and the extent and intensity of their influence on the regional economic development was investigated according to the developed model, and the average extracted variance of all variables was within the target range (more than 0.5). which indicated the direct effect of all the 5 mentioned variables on the regional economic development. At the end, strategies and requirements for the realization of leadership fields for regional development in Tehran province have been developed and presented, which include legal organizational and institutional capacity building at the regional level for the implementation of development strategies and policies, real decentralization of officials; Efficient and effective monitoring of the activities of public institutions and organizations through inter-organizational interaction and effective and cooperative communication of knowledge flows and industry are the most important of them.

کلیدواژه‌ها [English]

Regional leadership, Regional development, Economic development, Entrepreneurship, Tehran province