تأثیر مؤلفه های اقتصاد دانش بنیان بر نابرابری درآمد در کشورهای منتخب

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 مرداد 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2024.31266.4179

نویسندگان

ابوالفضل شاه آبادی^{* 1}؛ رقیه پوران²؛ نگار ناصری نیا³

¹استاد گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

²استادیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

³کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

تاریخ دریافت: 05 آذر 1401،  تاریخ بازنگری: 17 خرداد 1403،  تاریخ پذیرش: 01 مرداد 1403 

چکیده

نابرابری درآمد مسبّب بسیاری از اختلالات اجتماعی از جمله فقر، نابرابری اقتصادی و شکاف طبقاتی در جوامع می‌باشد و از مهمترین مسائل اقتصادی کشورها به شمار می‌رود. از این رو بررسی تعیین کننده‌های نابرابری درآمد با هدف سیاست‌گذاری در راستای کاهش نابرابری امری ضروری است. بدین منظور پژوهش حاضر با رهیافت پنل دیتا و روش گشتاورهای تعمیم‌یافته به بررسی تأثیر مؤلفه‌های اقتصاد دانش‌بنیان بر نابرابری درآمد در دو گروه از کشورهای منتخب با درآمد سرانه بالای 20 هزار دلار و درآمد سرانه کمتر از 20 هزار دلار، طی بازه زمانی 2010-2019 پرداخته است. نتایج نشان می‌دهد، بهبود مؤلفه آموزش و منابع انسانی در هر دو گروه از کشورهای منتخب تأثیر منفی و معنی‌داری بر نابرابری درآمد دارد، درحالی‌که بهبود مؤلفه فناوری اطلاعات و ارتباطات در هر دو گروه از کشورهای منتخب تأثیر مثبت و معنی‌دار بر نابرابری درآمد داشته است. همچنین، بهبود مؤلفه نوآوری در گروه کشورهای با درآمد سرانه بالای 20 هزار دلار سبب افزایش سهم هر دو دهک بالا و پایین جامعه شده و تأثیر مثبت بر نابرابری درآمد دارد. در حالی‌که در گروه کشورهای با درآمد سرانه کمتر از 20 هزار دلار سهم دهک بالای درآمدی را کاهش می‌دهد و تأثیر مثبت اما بی‌معنی بر سهم دهک پایین جامعه در کشورهای این گروه داشته است. در نهایت، بهبود مؤلفه مشوق‌های اقتصادی و رژیم نهادی در گروه کشورهای با درآمد سرانه بالای 20 هزار دلار تأثیر منفی و معنی‌دار بر نابرابری درآمد دارد، درحالی‌که در گروه کشورهای با درآمد سرانه کمتر از 20 هزار دلار تأثیر مثبت و معنی‌دار بر نابرابری درآمد دارد.

کلیدواژه‌ها

آموزش و توسعه منابع انسانی؛ نظام ابداعات و نوآوری؛ رژیم‌های اقتصادی و مشوق‌های نهادی؛ زیرساختها و فناوری ارتباطات و اطلاعات

عنوان مقاله [English]

The Effect of Knowledge-Based Economy Components on Income Inequality in Selected Countries

نویسندگان [English]

Abolfazl Shahabadi¹؛ Roghayeh Pouran²؛ Negar Naserinia³

¹Professor in Department of Economics, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University, Tehran, Iran

²Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University, Tehran, Iran, [e-mail]

³MA in Economics, Department of Economics, Faculty of Social Science and Eco-nomics, Alzahra University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Income inequality is the cause of many social disorders such as poverty, economic inequality and class gap in societies and is one of the most important economic issues of countries. Therefore, it is necessary to examine the determinants of income inequality with the aim of policy making in order to reduce inequality. For this purpose, the present study, using the panel data approach and the Generalized Moments Method (GMM) investigates the effect of Knowledge-Based Economy components on income inequality in two groups of selected countries with per capita income above 20,000 $ and per capita income less than 20,000 $. The period of research has been covered in 2010-2019. The results show that improving the Education & Human resources in both groups of selected countries has a negative and significant effect on income inequality, while improving the Information & Communication Technology Infrastructure in both groups of selected countries has a positive and significant effect on income inequality. had. Also, the improvement of the Innovation System in the group of countries with a per capita income above 20,000 $ has increased the share of both the upper and lower deciles of the society and has a positive effect on income inequality. While in the group of countries with per capita income less than 20,000 $, it reduces the share of the top decile of income and has had a positive but insignificant effect on the share of the bottom decile of the society in the countries of this group. Finally, improving the Economic Incentives & Institutional Regime in the group of countries with per capita income above 20,000 $ has a negative and significant effect on income inequality, while in the group of countries with per capita income less than 20,000 $ it has a positive and significant effect on income inequality.

کلیدواژه‌ها [English]

Education &, Human resources, Innovation System, Economic Incentives &, Institutional Regime, Information &, Communication Technology Infrastructure