سناریوهای اجتماع‌پذیری فضاهای عمومی شهری (مطالعه موردی: شهر ارومیه)

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 مرداد 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jupm.2024.31901.4351

نویسندگان

علی اکبر تقیلو^{* 1}؛ حمید رضا نوری²؛ علی رضا احمدی³

¹عضور هیات علمی دانشگاه ارومیه دانشکده ادبیات

²عضو گروه آموزشی دانشگاه فرهنگیان

³دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه زنجان

تاریخ دریافت: 02 خرداد 1402،  تاریخ بازنگری: 23 اردیبهشت 1403،  تاریخ پذیرش: 26 اردیبهشت 1403 

چکیده

با ظهور تفکر مدرنیته و پیامدهای آن، شاهد تفکراتی هستیم که تحلیل رفتن کیفیت عرصه و فضای عمومی شهری را اعلام می‌کنند. آرنت و هابرماس ، هر دو کیفیت عرضه عمومی در دولت شهرهای یونان باستان و دوران روشنفکری اروپای غربی قرن هجدهم و اهمیت آن‌ها برای حکومت‌های دموکراتیک را تحسین می‌کنند. اجتماع‌پذیری به عنوان کارکرد اساسی فضاهای عمومی شهری تلقی می‌شود که تحقق هر چه بهتر آن به رونق اجتماعی-اقتصادی شهر خواهد انجامید و عدم تحقق آن یکی از اساسی‌ترین پروبلماتیک‌های شهری قلمداد می‌گردد. در این راستا تلاش برای تبیین وضعیت آینده فضاهای عمومی برای اجتماع‌پذیری، راهکاری مناسب برنامه‌ریزی و مدیریت شهری در نظر گرفته می‌شود. این پژوهش با کاربست دیدی آینده‌پژوهانه و روش توصیفی- پیمایشی در صدد تبیین سناریوهای اجتماع‌پذیری فضاهای عمومی شهر ارومیه با تأکید بر اسناد پژوهشی و نظرات خبرگان این حوزه موضوعی برآمده است. نظر به این غایت، ابتدا پیشران‌های کلیدی مؤثر بر اجتماع‌پذیری فضاهای عمومی از اسناد کتابخانه‌ای استخراج شده و پس از شناسایی پیشران‌های کلیدی سیستم که مجموعاً پنج پیشران بودند، وضعیت‌های احتمالی سه‌گانۀ مطلوب، ایستا و بحرانی برای هر یک از پیشران‌ها تعیین شد. پس از ارزیابی خبرگان و ورود داده‌ها به نرم‌افزار سناریوویزارد، در مجموع 1 سناریو قوی، 15 سناریو باورکردنی و 206 سناریو ضعیف در وضعیت اجتماع‌پذیری فضاهای عمومی شهر ارومیه شناسایی شده و مورد بحث و بررسی قرار گرفتند. دستاوردهای پژوهش حاکی از این است که کاربست یک دید آینده‌پژوهانه و سناریو محور، امکان دستیابی منطقی و برنامه‌ریزانه به وضعیت مطلوب اجتماع‌پذیری فضاها را تسهیل کرده و خطرات احتمال مواجهه با وضعیت‌های بحرانی را آشکار می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

اجتماع‌پذیری"؛ فضا"؛ فضاهای عمومی"؛ سناریو"؛ ؛"؛ شهر ارومیه

عنوان مقاله [English]

Sociability scenarios of urban public spaces (case study: Urmia city)

نویسندگان [English]

Ali Akbar Taghilou¹؛ Hamid reza Nouri²؛ Ali Reza Ahmadi³

¹Faculty Member of Urmia University Faculty of Literature

²Member of the educational department of Farhangian University

³Master's student in urban planning of Zanjan University

چکیده [English]

With the emergence of the thought of modernity and its consequences, we are witnessing thoughts that announce the degradation of the quality of the arena and the public space of the city. Arendt and Habermas both praise the quality of public supply in the city-states of ancient Greece and the intellectual era of eighteenth-century Western Europe and their importance to democratic governments. Sociability is considered as the basic function of urban public spaces, the realization of which will lead to the socio-economic prosperity of the city, and its failure is considered one of the most fundamental urban problems. In this regard, trying to explain the future state of public spaces for sociability is considered a suitable solution for urban planning and management. This research, using a future-research perspective and a descriptive-surveillance method, aims to explain the sociability scenarios of the public spaces of Urmia city, emphasizing the research documents and the opinions of experts in this subject area. With this goal in mind, first the key drivers affecting the sociability of public spaces were extracted from library documents, and after identifying the key drivers of the system, which were five drivers in total, three possible conditions of optimal, static and critical conditions were determined for each of the drivers. After experts' evaluation and data entry into scenario wizard software, a total of 1 strong scenario, 15 believable scenarios and 206 weak scenarios were identified and discussed in the sociability of public spaces in Urmia city. The results of the research indicate that the application of a future-oriented and scenario-oriented view facilitates the possibility of logically and planned achieving the desired state of sociability of spaces and reveals the possible risks of facing critical situations.

کلیدواژه‌ها [English]

Sociability, Space, Public Spaces, Scenario, Urmia city