بررسی تاب آوری خانوارهای روستایی منطقه سیستان در برابر خشکسالی با تاکید بر توانمندسازی و تعلق مکانی کشاورزان

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 مرداد 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jae.2024.31806.2380

نویسندگان

مهدیه قویدل^{* 1}؛ احمدعلی کیخا¹؛ سامان ضیائی²؛ علیرضا کیخا³؛ ماشاالله سالارپور⁴

¹گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه زابل

²عضو هیات علمی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل

³گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل

⁴گروه اقتصاد کشاورزی- دانشکده کشاورزی- دانشگاه زابل

تاریخ دریافت: 05 اردیبهشت 1402،  تاریخ بازنگری: 07 شهریور 1402،  تاریخ پذیرش: 31 مرداد 1403 

چکیده

با توجه به خشکسالی های متوالی در منطقه سیستان و نیز عدم تعهد به حق آبه روخانه هیرمند توسط کشور افغانستان، بسیاری از روستاییان منطقه سیستان از شرایط اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی مناسبی برخوردار نیستند و دچار آسیب‌های فراوانی شده اند. لذا ضرورت دارد که تاب‌آوری کشاورزان بررسی و راهبردهای مناسب برای بهبود آن تقویت گردد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش‌شناسی پیمایشی است و به روش تحلیل عاملی و تحلیل سلسله مراتبی تحلیل شده است . بر اساس نتایج تحلیل عاملی، عوامل موثر بر تاب‌آوری روستاییان در چهار عامل برخورداری از حمایت دولت، مدیریت و تنوع فعالیت اقتصادی و اشتغال، مدیریت اراضی و توسعه و مدیریت فعالیت‌های محیط زیستی طبقه‏ بندی شد که مجموعاً 53/77 درصد از واریانس کل عامل ها را برآورد نمودند که برای این مولفه ها مقدار قابل قبولی است. همچنین نتایج آزمون تحلیل سلسله مراتبی موید این مطلب است که تاب‌آوری اقتصادی مناطق سیستان پایین و مدیریت و تنوع فعالیت اقتصادی و اشتغال بیشترین اثر را در تاب آوری کشاورزان روستایی در برابر خشکسالی دارد.

کلیدواژه‌ها

تاب آوری؛ ماندگاری؛ تحلیل عاملی؛ AHP؛ سیستان

عنوان مقاله [English]

Investigating the resilience of rural households in Sistan region against drought with an emphasis on farmers' empowerment and place belonging

نویسندگان [English]

Mahdiyeh ghavidel¹؛ Ahmadali Keikha¹؛ Saman Ziaee²؛ Alireza Keikha³؛ Mashaallah Salarpour⁴

¹Department of Agricultural Economics

²Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, University of Zabol

³Department of Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, University of Zabol

⁴Department of Agricultural economics, Faculty of Agriculture, University of Zabol

چکیده [English]

Due to successive droughts in the Sistan region and also the non-obligation of the Hirmand surface water rights by Afghanistan, many villagers in the Sistan region do not have suitable economic, social and environmental conditions and have suffered a lot of damage. Therefore, it is necessary to examine the resilience of farmers and to develop appropriate strategies to improve it in order to strengthen the population of rural settlements.

The current research is applied in terms of purpose and survey in terms of methodology. The tool of data collection is a questionnaire and the sample studied in this research consists of 330 people from the villagers of the region who were selected according to availability and were analyzed by factor analysis and hierarchical analysis.Based on the results of the factor analysis, the factors affecting the resilience of the villagers were classified into four factors: government support, management and diversity of economic activity and employment, land management and development, and management of environmental activities.

کلیدواژه‌ها [English]

Resilience, durability, factor analysis, AHP, Sistan