طراحی و اعتباریابی مدل رهبری سازمان یادگیرنده در مراکز آموزش عالی استان فارس

دوماهنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 شهریور 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jedu.2024.33731.6770

نویسندگان

حمیده محمدی¹؛ نادر شهامت^{* 2}؛ عباداله احمدی²؛ رضا زارعی²

¹دانشجوی دکتری،گروه مدیریت آموزشی، واحد مرودشت ،دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.

²استادیار،گروه مدیریت آموزشی، واحد مرودشت ،دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.

تاریخ دریافت: 07 مرداد 1403،  تاریخ بازنگری: 30 مرداد 1403،  تاریخ پذیرش: 03 شهریور 1403 

چکیده

بسیاری از پژوهشگران و رهبران سازمانی به این نکته دست یافته اند که قابلیت یادگیری سازمان ها تنها مزیت رقابتی و تنها راه باقی ماندن سازمان ها در محیط متلاطم امروزی است. هدف اصلی این پژوهش، طراحی و اعتبارسنجی مدل رهبری سازمان یادگیرنده در مراکز آموزش عالی استان فارس بود.

روش شناسی : این پژوهش از نوع توسعه ای با طرح آمیخته متوالی اکتشافی بود. بخش کیفی با استفاده از تحلیل مضمون با سبک آترید-استرلینگ و مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. انتخاب مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری بود و بر اساس آن تعداد 25 نفر از اساتید خبره دانشگاه در حوزه آموزش عالی انتخاب شدند. برای به دست آوردن روایی داده ها از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان غیر شرکت کننده در پژوهش و پایایی از ضریب هولیستی که 87 / 0 بدست آمد استفاده شد. بخش کمی تحقیق با استفاده از روش توصیفی همبستگی انجام شد. جامعه آماری در بخش کمی مدیران و اعضا علمی و کارکنان سازمانهای آموزشی فارس بودند و نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای انجام شد و در مجموع 366 نفر در بخش کمی مشارکت داشتند. ابزار کمی پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن توسط محقق مورد برسی و تائید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی تأییدی و از مدل معادلات ساختاری با کمک نرم افزار spss26 و Smart PLS3 استفاده شد.

یافته‌ها: چار چوب مفهومی رهبری سازمان یادگیرنده در مراکز آموزش عالی استان فارس شامل چهار بعد اصلی ساختارنگری با مولفه های (انعطاف، پیچیدگی زدایی، تمرکز زدایی و فناوری محوری)،زمینه نگری با مولفه های (سیاستگذاری، شبکه گستری، تفکر راهبردی و فرهنگ محوری)،تحول گرایی با مولفه های (مرشدیت رهبر، مشتری مداری، تیم باوری، فرمندی و عملگرایی رهبر)، دانشگری با مولفه های (حمایت از تولید دانش، حمایت از اشتراک دانش و علم باوری) بود. و در نهایت بخش کمی یافته های بخش کیفی را تائید نمود.

بحث و نتیجه‌گیری: مدل رهبری سازمان یادگیرنده در مراکز آموزش عالی دارای اعتبار است.و رهبران موسسات آموزش عالی برای ارتقا کیفی سازمان خود می توانند به این نتایج توجه نمایند.

کلیدواژه‌ها

طراحی مدل؛ اعتبارسنجی مدل؛ رهبری؛ سازمان یادگیرنده؛ مراکز آموزش عالی؛ فارس

موضوعات

مدیریت آموزشی

عنوان مقاله [English]

Design and validation of learning organization leadership model in higher education centers

نویسندگان [English]

Hamideh Mohammadi¹؛ Nader Shahamat²؛ Ebadollah Ahmadi²؛ reza zarei²

¹PhD Student in Educational Management, Department of Educational Sciences, Faculty of Educational Sciences, Marvdasht Branch, Islamic Azad University, Marvdasht, Iran.

²Assistant Professor, Department of Educational Management, Marvdasht Branch, Islamic Azad University, Marvdasht, Iran.

چکیده [English]

Methodology: This research was a development type with a mixed sequential exploratory design. The qualitative part was conducted using Atrid-Sterling style theme analysis and semi-structured interviews. The participants were selected using the purposeful sampling method and theoretical saturation criteria, and based on that, 25 expert university professors in the field of higher education were selected. In order to obtain the validity of the data, two methods of reviewing the participants and reviewing the experts who did not participate in the research were used, and the reliability of the holistic coefficient was obtained as 0.87. The quantitative part of the research was done using descriptive correlation method. The statistical population in the quantitative section was managers and academic members and employees of educational organizations in Fars, and stratified random sampling was done and a total of 366 people participated in the quantitative section. The quantitative tool was a questionnaire made by the researcher, whose validity and reliability were checked and confirmed by the researcher. For data analysis, confirmatory factor analysis and structural equation model were used with the help of spss26 and Smart PLS3 software.

Findings: The conceptual framework of the leadership of the learning organization in the higher education centers of Fars province includes the four main dimensions of structuralism with the components (flexibility, decomplexity, decentralization and technology-oriented), context perspective with the components (politicization, network expansion, strategic thinking) and culture-centered), transformationism with the components (leadership, customer orientation, team belief, leadership and pragmatism of the leader), science with the components (support for knowledge production, support for knowledge sharing, and belief science). And finally, the quantitative part confirmed the findings of the qualitative part.

Discussion and conclusion: The leadership model of the learning organization in higher education centers is valid. And the leaders of higher education institutions can pay attention to these results to improve the quality of their organization.

کلیدواژه‌ها [English]

Model design, model validation, leadership, learning organization, higher education centers, Fars