تحلیل چالش‌های اجرای فناوری‌های نوآورانه در کشورهای درحال‌توسعه جهت دستیابی به توسعه پایدار و اولویت‌بندی آن‌ها با مدل مارکوس

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 شهریور 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2024.33755.4352

نویسندگان

احسان شرافتی مقدم^{* 1}؛ عاطفه فولادی²؛ یونس غلامی بیمرغ³

¹دانشگاه علم و صنعت ایران

²کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه کاشان، اصفهان.

³عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان

تاریخ دریافت: 11 مرداد 1403،  تاریخ بازنگری: 19 شهریور 1403،  تاریخ پذیرش: 20 شهریور 1403 

چکیده

فناوری‌های نوظهور، نویدبخش پیشبرد کشورهای در‌حال‌توسعه به سمت توسعه‌پایدار هستند. با این حال، چالش‌های قابل توجهی مانع اجرای آن‌ها می‌شود. تحقیق پیش‌رو با تجزیه‌وتحلیل موانع اجرایی و به‌کارگیری مدل مارکوس برای اولویت‌بندی فناوری‌های منتخب بر اساس سهم آن‌ها در دستیابی به اهداف توسعه‌پایدار، این شکاف را پر میکند. جمع‌آوری داده‌ها در این تحقیق از رویکردی جامع از مرور ادبیات، گزارش‌های دولتی، نظرسنجی‌های کارشناسی و مطالعات موردی استفاده می‌کند. بدین ترتیب که ۱۵ فناوری نوآورانه انتخاب و وضعیت آن در معیارهای مختلف که شامل سه معیار همسو با ۱۷ هدف توسعه‌پایدار سازمان‌ملل و چهار معیار منعکس‌کننده چالش‌های اجرایی خاص کشورهای درحال‌توسعه است، از طریق تهیه پرسشنامه از متخصصان و صاحب‌نظران این حیطه مورد ارزیابی و امتیازدهی قرار گرفته و سپس از طریق مدل مارکوس در راستای معیارهای معرفی‌شده اولویت‌بندی شده‌اند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که از بین فناوری‌های منتخب، کشاورزی هوشمند با امتیاز کلی 0.72، فناوری نانو با 0.72 و انرژی‌های تجدیدپذیر با 0.71 بیشترین پتانسیل را برای پیشبرد کشورهای درحال‌توسعه به سمت پایداری دارند. این فناوری‌ها میتوانند پتانسیل قابل‌توجهی برای افزایش بهره‌وری، بهبود کیفیت محیط زیست و ایجاد فرصت‌های اقتصادی داشته باشند. درحالی‌که فناوری‌های دیگر مانند بلاک‌چین، تحلیل داده‌های بزرگ و اینترنت اشیا مزایایی را ارائه می‌دهند، اما ممکن است برای دستیابی به پتانسیل کامل آن‌ها در کشورهای درحال‌توسعه، نیاز به زیرساخت‌های قوی یا توسعه بیشتر باشد. علاوه بر این، فناوری‌هایی مانند چاپ سه‌بعدی با امتیاز کلی 0.62 ، رباتیک با 0.61 و هوش مصنوعی با 0.6، درعین‌حال که امیدوارکننده هستند، با موانعی مانند هزینه‌های بالا و ملاحظات‌اخلاقی روبرو هستند.

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Challenges of Implementing Innovative Technologies in Developing Countries to Achieve Sustainable Development and Prioritizing them through a MARCOS model.

نویسندگان [English]

Ehsan Sherafati Moghaddam¹؛ Atefeh Fouladi²؛ Yones Gholami³

¹Iran University of Science & Technology

²Kashan University

³Kashan University

چکیده [English]

The potential of the emerging technologies in developing countries' pathways towards sustainable development is enormous and very promising. These technologies hold great potential for advancement in efficiency, cost-cutting, and service quality improvement and hence are likely to promote sustainable economic growth. This research prioritizes selected technologies using the MARCOS method based on their contribution to the achievement of SDGs. It seeks to answer which technologies hold the highest potential for developing countries to achieve the goals of sustainable development and what challenges hinder the implementation process. The data collection was comprehensive in approach, involving a literature review, government reports, expert surveys, case studies, and databases of innovation. Fifteen innovative technologies that related well to the 17 UN Sustainable Development Goals and four criteria that dealt with implementation challenges specific to developing countries were identified and went into evaluation. Then, experts in the field rated these technologies, for which prioritization was made using the MARCOS model. The results show that the top three candidate technologies with high potentials to push developing countries toward sustainability are smart agriculture; therefore, these will provide huge potential for efficiency enhancement, improvement of environmental quality,. The reason is that, though blockchain, big data analytics, and the Internet of Things have shown great promise, their full potential in developing countries either needs robust infrastructure or further development. Furthermore, emerging technologies like 3D printing scoring 0.62, robotics scoring 0.61, and artificial intelligence scoring 0.6 have limiting factors like high costs and ethical considerations that raise dilemmas.

مراجع