ارزیابی قابلیت‌های ژئوتوریسمی چشمه‌های آبگرم، محدوده شهرستان‌های بستک و لارستان

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 آبان 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2024.33304.4331

نویسندگان

نرگس شاه‌محمدی¹؛ محمد اکبریان^{* 2}؛ مهدی میرزاده کوهشاهی³

¹دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته اکوتوریسم، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران.

²گروه علوم جغرافیا، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران.

³گروه جغرافیا دانشکده علوم انسانی دانشگاه هرمزگان

تاریخ دریافت: 30 فروردین 1403،  تاریخ بازنگری: 25 شهریور 1403،  تاریخ پذیرش: 26 مهر 1403 

چکیده

چشمه‌های آبگرم، از جاذبه‌های مهم زمین‌گردشگری شهرستان‌های لارستان و بستک است. هدف از این پژوهش، ارزیابی ژئوتوریسمی چشمه‌های آبگرم این دو شهرستان همجوار و مقایسه آنها از منظر ارزش‌های ذاتی و مدیریتی است؛ تا مشخص شود کدام‌یک از این معیارها باعث ایجاد تفاوت در قابلیت‌های ژئوتوریستی آن‌ها شده است. بخشی از داده‌ها همراه با کار میدانی و بخشی نیز به کمک مصاحبه با معتمدین و متخصصین محلی گردآوری شد. پس از تکمیل کارت شناسایی برای تمام مکان‌های ژئومورفیک شناسایی‌شده، از روش پریرا که ویژه ارزیابی مکان‌های ژئومورفولوژیک طراحی شده است برای ارزیابی آن‌ها استفاده شد. نتایج ارزیابی با شاخص‌های مدل پریرا نشان داد که از نگاه عیار ژئومورفولوژیک، آبگرم «فاریاب» و «گرو» با امتیاز 58/3 بیشترین جاذبه را دارند. از بعد عیار اکتسابی، فاریاب با 13/3 بیشترین و گرو با 75/1 کمتربن ارزش‌گذاری را داشتند. عیارحفاظتی این‌آبگرم‌ها، ارزش‌گذاری یکسانی را نشان داد. در عیار مدیریتی، فاریاب با 16/8 یشترین و «چاهو» با 67/6 کمترین ارزش‌گذاری را داشت. همه چشمه‌های آبگرم منطقه در سطوح مختلفی، دارای قابلیت ژئوتوریسمی هستند. تفاوت در قابلیت‌های ژئوتوریسمی آ‌ن‌ها، نه تفاوت در معیارهای زمین‌شناسی و ژئومورفولوژیک بلکه تفاوت در عیار استفاده از مجموعه ارزش‌های مدیریتی است. مدیریت برخی آبگرم‌ها توسط شوراهای اسلامی روستاهای و تجهیز آن‌ها به امکانان رفاهی، ارزش مدیریتی و نهایتا ارزش ژئوتوریسمی آن‌ها را نسبت به سایر آبگرم‌های منطقه ارتقاء داده است. می‌توان چنین استنباط کرد که با ایجاد زیرساخت‌های مدیریتی، سایر آبگرم‌ها نیز قابلیت ارتقا در جایگاه ژئوتوریسمی را داشته باشند.

عنوان مقاله [English]

Evaluating the Geotourism Potential of Spa Springs in the Bastak and Larestan Counties Area

نویسندگان [English]

Narges Shahmohammadi¹؛ Mohammad Akbarian²؛ Mahdi Mirzade Kouhshahi³

¹Master of Ecotourism, Department of Geographical Sciences, Faculty of Humanities, University of Hormozgan, Bandarabbas, Iran.

²Department of Geographical Sciences, Faculty of Humanities, University of Hormozgan, Bandarabbas, Iran.

³Department of Geography, Faculty of Human Sciences,University of Hormozgan

چکیده [English]

Spa springs are one of the important geotourism attractions in Larestan and Bastak counties. This study aims to assess the geotourism potential of the spa springs in these neighboring counties and compare them based on their intrinsic and management values. Data was collected through fieldwork and interviews with local authorities and experts. The Pereira method, designed for evaluating geomorphological sites, was used to assess the identified sites. The evaluation results using the Pereira model indicated that "Faryab" and "Garu" Spas were the most attractive with a score of 3.58 in terms of geomorphological quality. Faryab had the highest acquisition rate at 3.13, while Garu had the lowest at 1.75. The protection level of these Spas was similar. In terms of management, Faryab had the highest value at 8.16, and "Chaho" had the lowest at 6.67. All spa springs in the region have geotourism capabilities at different levels. The difference in their geotourism capabilities is not the difference in geological and geomorphological criteria but in the use of management values. The management of some spas by the local councils of villages and equipping them with welfare facilities has improved the level of use and consequently their management value and ultimately their geotourism value compared to other spas in the region. It can be concluded that creating similar management infrastructures (increasing the usage rate) in other sites can improve their geotourism status too.

مراجع