تحلیل پیشران‌های کلیدی مؤثر پیوندهای روستایی- شهری در امنیت غذایی با رویکرد آینده‌پژوهی (موردمطالعه: روستاهای پیراشهری دهدشت)

فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 آبان 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jzpm.2024.33651.4349

نویسندگان

علی‌اکبر عنابستانی^* ؛ سروش سنایی مقدم؛ بیژن رحمانی

دانشگاه شهید بهشتی

تاریخ دریافت: 18 تیر 1403،  تاریخ بازنگری: 22 شهریور 1403،  تاریخ پذیرش: 26 مهر 1403 

چکیده

امروزه تغییرات الگوی مصرف مواد غذایی به علت رشد شهرنشینی، افزایش مصرف سرانه، رشد اقتصادی و تغییرات بازار مصرف از شکل محلی به تجارت جهانی اهمیت روزافزون دستیابی به امنیت غذایی را برای کشورهای مختلف و به‌ویژه کشورهای درحال‌توسعه ضرورت می‌بخشد ازاین‌رو هدف پژوهش حاضر به دنبال عوامل کلیدی و پیشران‌های اصلی مؤثر بر پیوندهای روستایی- شهری در امنیت غذایی نواحی روستایی پیرا شهر دهدشت می‌باشد. روش پژوهش بر اساس هدف از نوع کاربردی و بر اساس ماهیت، توصیفی – تحلیلی با رویکرد آینده‌پژوهی است روش جمع‌آوری اطلاعات به روش اسنادی (کتابخانه‌ای، مجلات علمی) و میدانی (پرسشنامه) بوده است. جهت استخراج پیشران‌های کلیدی پرسشنامه در چهار بعد شامل پیوندهای اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، اطلاعاتی و زیرساختی- نهادی مؤثر بر امنیت غذایی تهیه و در بین اعضای جامعه نمونه توزیع و تکمیل گردید جامعه نمونه این پژوهش را 25 نفر از کارشناسان و متخصصان تشکیل می‌دهد. جهت اعتباربخشی، روایی و پایایی پرسشنامه از نظرات اساتید دانشگاه استفاده گردید. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و تحلیل ساختاری تأثیرگذاری هر یک از شاخص‌های مؤثر بر امنیت غذایی از نرم‌افزار (MICMAC) استفاده‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان داده است که در بین 76 عامل مورد بررسی در چهار بعد 16 عامل کلیدی شامل پیوندهای اقتصادی (افزایش سرمایه‌گذاری دولتی و خصوصی با اثرگذاری مستقیم (41)، ارائه خدمات، تسهیلات و نهاده‌های (40)، بهبود سرمایه‌گذاری در تولید ابزار (40) و تنوع‌بخشی به منابع درآمدی خانوارهای روستایی (38)، اجتماعی -فرهنگی (استقبال مدیران روستایی از الگوی برنامه‌ریزی (48)، مشارکت ذی‌نفعان به‌ویژه نخبگان، سرمایه‌گذاران (41)، پذیرش تغییر از نگرش (40) و احساس عدالت اجتماعی (38)، اطلاعاتی (اشتراک‌گذاری اطلاعات و ارتباطات بین خریداران و فروشندگان (43)، اطلاع‌رسانی محصولات کشاورزی و جاذبه‌های گردشگری (42)، استفاده از اطلاعات در ارائه الگوی کشت محصول مناسب (41)، شکل‌گیری یک محیط رقابتی محصولات غذایی (40) و بهبود ارتباطات فناوری با الگوسازی و برند سازی (40) و غیره به‌عنوان پیشران‌های کلیدی شناسایی شدند؛ که انتظار می‌رود با پیشران‌های یادشده شهر دهدشت بتواند در جهت امنیت غذایی نواحی روستایی در قالب پیوندهای روستایی شهری گام بردارد.

کلیدواژه‌ها

پیوندهای روستایی – شهری؛ امنیت غذایی؛ آینده‌پژوهی؛ شهر دهدشت

عنوان مقاله [English]

Analysis of Effective Key Drivers of Rural-Urban Linkages in Food Security with a Future Research Approach (Case Study: Peri-urban Villages of Dehdasht)

نویسندگان [English]

Aliakbar Anabestani؛ Soroush Sanaei Moghadam؛ Bijan Rahmani

Shahid Beheshti University

چکیده [English]

Nowadays, the changes in food consumption patterns due to the growth of urbanization, increase in per capita consumption, economic growth and changes in the consumption market from local to global trade necessitate the increasing importance of achieving food security for different countries, especially developing countries. Therefore, the aim of this research is to It seeks the key factors and the main drivers affecting the rural-urban linkages in the food security of the rural areas of Dehdasht. The research method is based on the purpose of the applied type and based on the nature, it is descriptive-analytical with a future research approach. The method of collecting information was document (library, scientific journals) and field (questionnaire) method. In order to extract the key drivers of the questionnaire in four dimensions including economic, socio-cultural, informational and infrastructural-institutional links affecting food security, it was prepared and distributed among the members of the sample community and completed. The sample community of this research consists of 25 experts and specialists. The opinions of university professors were used for validation, validity and reliability of the questionnaire. In order to analyze the data and structural analysis of the influence of each of the effective indicators on food security, software (MICMAC) has been used. The findings of the research have shown that among the 76 factors examined in four dimensions, 16 key factors include economic links (increasing public and private investment with direct impact (41), providing services, facilities and inputs (40), improving investment in tool production ( 40) and diversifying the income sources of rural households (38), socio-cultural (reception of rural managers from the planning model (48), participation of stakeholders, especially elites, investors (41), acceptance of a change in attitude (40) and a sense of social justice ( 38), information (sharing information and communication between buyers and sellers (43), informing agricultural products and tourist attractions (42) and using information to provide a suitable crop cultivation model (41)) etc. were identified as key drivers; it is expected that Dehdasht city can take steps towards the food security of rural areas in the form of urban-rural linkges.

کلیدواژه‌ها [English]

Rural-urban linkages, Food security, Future studies, Dehdasht city

مراجع