تحلیلی بر رابطه توزیع فضایی خدمات شهری و وقوع جرم؛ (پژوهش موردی: شهر ساری)

فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 دی 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jupm.2025.32865.4448

نویسندگان

لطفعلی کوزه گر کالجی^{* 1}؛ محمد رستمی چورتی²

¹دانشیار گروه جغرافیای انسانی و آمایش سرزمین، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

²کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران

تاریخ دریافت: 28 آذر 1402،  تاریخ بازنگری: 13 آبان 1403،  تاریخ پذیرش: 20 دی 1403 

چکیده

هدف پژوهش حاضر توزیع فضایی خدمات شهری بر وقوع جرم در شهر ساری می‌باشد.
شیوه و روش تحقیق مورد نظر در این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش مطالعه که بر پایه پژوهشی موردی استوار است توصیفی و تحلیلی و نوع تحلیل رابطه‌ای از نوع همبستگی است. شاخص‌های پژوهش با استفاده از GIS، SPSS، آنتروپی شانون و آزمون‌های همبستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
نتایج تحلیل همبستگی بین متغیرهای پژوهش با بروز جرم در بین مردم شهر ساری نشان داد، خدمات شهری، سرمایه اجتماعی با وقوع جرم رابطه معکوس و با سرمایه محیطی رابطه مستقیم دارند. بدین معنی که هرچقدر خدمات شهری و اجتماعی در وضع مطلوب‌تری قرار گرفته باشد وقوع جرم کم‌تر رخ می‌دهد و هرچه سرمایه محیطی بهتر باشد وقوع جرم بیشتری در مناطق شهر ساری رخ می‌دهد. پس از مرحله تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از روش آنترپی شانون عوامل موثر بر وقوع جرم وزن‌دهی و رتبه‌بندی شدند. در این پژوهش برای وزندهی به شاخص‌های خدمات شهری، سرمایه محیطی و سرمایه اجتماعی در برابر مناطق چهارگانه ماتریس 4*4 تشکیل شد. مطابق روش آنتروپی شانون به ترتیب سرمایه اجتماعی> خدمات شهری> سرمایه محیطی بیشترین اوزان را به خود اختصاص دادند. در نهایت با استفاده از نرم-افزار ArcGIS بر اساس اوزان بدست آمده نقشه توزیع فضایی وقوع جرم در مناطق چهارگانه شهر ساری ترسیم شد. بر اساس نتایج بدست آمده وقوع جرم به ترتیب در منطقه 1 پرخطرترین و در منطقه 4 کم‌خطرترین مناطق در شهر ساری تعیین شد.

کلیدواژه‌ها

وقوع جرم؛ خدمات شهری؛ آنتروپی شانون؛ توزیع فضایی؛ شهر ساری

عنوان مقاله [English]

Analysis of the relationship between the spatial distribution of urban services and the occurrence of crime (Case study: Sari city)

نویسندگان [English]

Lotfali Kozegar Kaleji¹؛ mohammad rostami Choreti²

¹Associate Professor, Human Geography and spatial planning Department, Earth science Faculty, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

²Master's degree of Geography and urban planning Department, Shahid Beheshti university, Tehran, Iran

چکیده [English]

The deficiencies in the provision of services in the city reduce the welfare factor cause crime and, as a result, destroy the social order necessary for collective life. Therefore, in order to achieve social justice, observing the principles related to spatial balance and reasonable distribution of urban services is a requirement that should be given more attention by urban and regional planners. Therefore, the purpose of the current research is the spatial distribution of urban services on the occurrence of crime in Sari city. The method and method of research in this research are descriptive and analytical in terms of the applied goal and in terms of the study method which is based on case research and the type of relational analysis is correlational. Research indicators were analyzed using GIS, SPSS, Shannon entropy, and correlation tests. The results of the correlation analysis between the research and the incidence of crime among the people of Sari showed that urban services, economic capital, and social capital have a direct relationship with an inverse relationship and cultural capital. In this research, a 4x4 matrix was formed to weight the indicators of urban services, economic capital, cultural capital, and social capital against the four regions. According to this method, in the city of Sari, the social capital index has the highest weight and the economic capital index has the lowest weight. Finally, the map of the crime space distribution to the regions of Sari City showed that Region 1 is the most dangerous and Region 4 the least dangerous region in Sari City, which can be counted using urban planning in Sari City. Identifying the weaknesses and strengths of the mentioned areas reduced the crime in the city of Sari to ensure order and security in all four areas of the city of Sari.

کلیدواژه‌ها [English]

Crime occurrence, Urban services, Shannon entropy, Spatial distribution, Sari City

مراجع