اثرات نامتقارن منابع فشارهای تورمی بر قیمت مواد غذایی و غیرغذایی در استان‌های ایران: کاربردی از رگرسیون‌های چندکی

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 اسفند 1403

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jae.2025.33614.2449

نویسندگان

داود محمودی نیا^{* 1}؛ زهرا امیری پورابراهیم آباد²

¹عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان

²میدان امام خمینی دانشگاه ولی عصر(عج)، دانشکده علوم اداری و اقتصاد

تاریخ دریافت: 10 تیر 1403،  تاریخ بازنگری: 07 آذر 1403،  تاریخ پذیرش: 21 اسفند 1403 

چکیده

حفظ سطح ثابت نرخ تورم به یکی از اهداف اصلی اقتصاد کلان ایران تبدیل شده است چرا که در سال‌های اخیر فشارهای تورمی به شدت افزایش پیدا کرده‌اند و بنابراین عوامل موثر در ایجاد این فشار تورمی باید به درستی شناسایی و با آن‌ها مقابله شود. از این رو در این مطالعه سعی می‌شود برای فهم صحیح‌تر تورم کل، عوامل موثر بر تورم مواد غذایی و تورم مواد غیرغذایی به صورت جداگانه در سطح استان‌های کشور بررسی شوند. برای بررسی پویایی و اثرات نامتقارن این روابط از رگرسیون چندکی و همچنین داده‌های استانی و کلان در دوره‌ی زمانی 1400-۱۳۸۶ استفاده شد. نتایج حاصل از برآورد مدل‌ها گویای این است که متغیرهایی همچون تولید ناخالص داخلی، نرخ اشتغال، صادرات، هزینه تولید محصولات کشاورزی و تحریم‌های اقتصادی تاثیری مثبت و معنادار اما متغیرهایی همچون نسبت تسهیلات به سپرده و مالیات بر کالاها و خدمات تاثیری منفی و معنادار در تمام چندک‌های توزیع دارند. همچنین نتایج نشان می‌دهند که شدت اثرگذاری متغیرها در طول توزیع تغییر می‌کند به عنوان نمونه متغیرهای تولید ناخالص داخلی و مالیات بر کالاها و خدمات در رژیم‌ بالا و صادرات در رژیم پایین توزیع قیمت مواد غذایی بیش‌ترین اثرگذاری را داشته‌اند و متغیرهایی مانند تولید ناخالص داخلی، نرخ اشتغال در رژیم بالا و صادرات در رژیم پایین توزیع قیمت مواد غیرغذایی اثرگذاری بالایی داشته‌اند.

عنوان مقاله [English]

Asymmetric effects of sources of inflationary pressures on food and non-food prices in Iranian provinces: an application of quantile regressions

نویسندگان [English]

Davoud Mahmoudinia¹؛ Zahra Amiripour Ebrahim Abad²

¹Vali-e-Asr University of Rafsanjan

²Vali-e-Asr University of Rafsanjan

چکیده [English]

Maintaining a constant level of inflation has become one of the main goals of Iran's macroeconomics, because inflationary pressures have increased sharply in recent years, so the effective factors in creating this inflationary pressure must be properly identified and dealt with. In this way, in this research, for a more accurate understanding of total inflation, each of the main components of total inflation, i.e. food price inflation and non-food price inflation, are examined at the level of the country's provinces. Quantile regression as well as provincial and macro data for the period of 2007-2021 were used to investigate the dynamics and asymmetric effects of these relationships. The results of the estimation of the models show that variables such as gross domestic product, employment rate, exports, the cost of producing agricultural products and economic sanctions have a positive and significant effect, but variables such as the ratio of facilities to deposits and taxes on goods and services have a negative effect and Meaningful in all have distribution quantiles. Also, the results show that the intensity of the influence of the variables changes during the distribution, for example, the variables of gross domestic product, taxes on goods and services, and the cost of producing agricultural products in the high regime and exports in the low regime of food price distribution have the most effect. and variables such as gross domestic product, employment rate and taxes on goods and services in the high regime and exports and economic sanctions in the low regime of non-food price distribution had a high effect.