ارزیابی عوامل مؤثر بر انتشار CO2 در کشورهای منتخب خاورمیانه: کاربرد روش حداقل مربعات معمولی پویا

فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 تیر 1404

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jae.2025.33374.2435

نویسندگان

حمیدرضا پیشقدم^{* 1}؛ رضا رستمیان²؛ قاسم نوروزی³

¹گروه اقتصاد کشاورزی، واحد قائم‌شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم‌شهر، ایران.

²عضو هیات علمی گروه اقتصاد کشاورزی، واحد قائم‌شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائم‌شهر، ایران

³گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه ازاد اسلامی واحد قایمشهر

تاریخ دریافت: 13 اردیبهشت 1403،  تاریخ بازنگری: 15 مرداد 1403،  تاریخ پذیرش: 16 تیر 1404 

چکیده

در مطالعه حاضر به طور تجربی ارتباط بین میزان انتشار CO2 و عوامل مؤثر بر این شاخص در کشورهای منطقه خاورمیانه طی دوره زمانی 2019-2000 ارزیابی شده است. برای دستیابی به اهداف مطالعه از رویکرد همجمعی حداقل مربعات معمولی پویا استفاده شد. نتایج تحلیل همجمعی حاکی از وجود رابطه بلندمدت بین متغیرهای تحقیق بود. بر اساس نتایج به دست آمده همه متغیرهای مورد مطالعه شامل ارزش افزوده بخش کشاورزی، تولید ناخالص داخلی، درجه باز بودن اقتصاد و رانت کل حاصل از منابع طبیعی اثر مثبت و معنی‌داری بر میزان انتشار CO2 داشته‌اند. تأثیر متغیر سهم استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و انتشار CO2 در کوتاه‌مدت و بلندمدت نیز منفی به دست آمده است. بر این اساس، انتظار می‌رود با افزایش رشد اقتصادی به میزان یک درصد، انتشار CO2 در بلندمدت به میزان 627/1 درصد افزایش یابد. همچنین، با افزایش یک درصدی در سهم انرژی تجدیدپذیر میزان انتشار CO2 به میزان 45/1 درصد کاهش می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

ارزش افزوده بخش کشاورزی؛ فرضیه منحنی محیط‌زیستی کوزنتس؛ تحلیل همجمعی؛ انرژی تجدیدپذیر؛ رانت حاصل از منابع طبیعی

عنوان مقاله [English]

Evaluation of factors affecting CO2 emissions in selected countries of the Middle East: application of dynamic ordinary least squares method

نویسندگان [English]

Hamidreza Pishghadam¹؛ Reza Rostamian²؛ Ghasem norouzi³

¹Department of Agriculture Economic, Qaemshahr Branch, Islamic Azad University, Qaemshahr, Iran

²Department of Agriculture Economic, Qaemshahr Branch, Islamic Azad University, Qaemshahr, Iran Correspending author: Ebrahim Babakhani

³department of agricultural economics, qaemshahr islamic azad university

چکیده [English]

In the present study, the relationship between the amount of CO2 emissions and the factors affecting this index in the countries of the Middle East region during the period of 2000-2019 has been experimentally evaluated. To achieve the objectives of the study, a dynamic ordinary least squares ensemble approach was used. The results of cohort analysis indicated the existence of a long-term relationship between research variables. Based on the obtained results, all the studied variables, including value-added agriculture, the gross domestic product, the degree of openness of the economy, and the total rent from natural resources have had a positive and significant effect on the amount of CO2 emissions. The variable effect of the use of renewable energy and CO2 emission in the short and long term has also been negative. Based on this, it is expected that with an increase in economic growth by one percent, CO2 emissions will increase by 1.627 percent in the long term.

کلیدواژه‌ها [English]

Value-added agriculture, Environmental Kuznets Curve, Cointegration analysis, Renewable energy, Natural resource rents