تدوین اهداف برنامه درسی در دوره متوسطه با تاکید بر تربیت شهروندی

دوماهنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی

مقاله 10، دوره 4، شماره 13، فروردین و اردیبهشت 1392، صفحه 147-166   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زهرا یاوری¹؛ دکتر نرگس کشتی آرای²؛ دکتر غلامرضا احمدی^{* 1}

¹فوق لیسانس برنامه ریزی آموزشی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان

²استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان (اصفهان)، گروه علوم تربیتی، اصفهان، ایران

تاریخ دریافت: 25 شهریور 1392،  تاریخ پذیرش: 25 شهریور 1392 

چکیده

این مقاله با هدف تدوین اهداف برنامه درسی در دوره متوسطه با تاکید بر تربیت شهروندی انجام پذیرفت. در این پژوهش از روش پژوهش کیفی از نوع فنومنولوژی استفاده گردیده است. جامعه پژوهش شامل صاحب­نظران امر تعلیم و تربیت در آموزش متوسطه شهر اصفهان و قم  بوده­اند. شرکت کنندگان در پژوهش با استفاده از روش نمونه گیری موارد مطلوب انتخاب شدند. جمع­آوری داده­ها با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته  و ضبط بوسیله دستگاه MP3 انجام شد و با روش7 مرحله­ای کلایزی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­های حاصل از این پژوهش بعد از استخراج کدهای مفهومی و حذف کدهای مشترک، شامل "اهداف برنامه درسی در دوره­ی متوسطه با تاکید بر تربیت شهروندی" بود، که در2 مولفه اصلی و 5 زیر مولفه دسته­بندی شد که عبارت بودند از"شهروندی دموکراتیک" و "ارتباط چند لایه در مفهوم شهروندی؛ هر کدام از این 5 زیر مولفه، خود زیر مولفه­های دیگری بودند که در مجموع می­توان به 102 مولفه اشاره کرد. یافته­های این پژوهش نشان می­دهد که متاسفانه رویکرد تربیت شهروندی غالب در نظام آموزش متوسطه فعلی، رویکرد منفعل بوده و در عمل به تمام مولفه­های تربیت شهروندی دانش­آموزان متوسطه، توجه همه جانبه و لازم نشده و در دیدگاه مسئولین نظام آموزشی کشور و برنامه­ریزان درسی و در نتیجه محتوای کتب درسی، توازنی منطقی و توامان بین حقوق شهروندی و تکالیف شهروندی وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

اهداف برنامه درسی؛ آموزش متوسطه؛ برنامه درسی؛ پدیدار شناسی؛ تربیت شهروندی

عنوان مقاله [English]

Defining Secondary Education Curriculum Goals with an Emphasis on Citizenship Education

نویسندگان [English]

Z. Yavari¹؛ N. Keshti Aray²؛ Gh. Ahmadi¹

چکیده [English]

The main goal of the current phenomenological study was formulating secondary education curriculum goals with an emphasis on citizenship education. The survey participants were all education specialists of secondary education in Isfahan and Qom. Sampling was purposive and involved participants until data saturation was fulfilled. At the end, the sample included 7 participants. The data was collected through an in-depth semi-structured interview and was recorded using an MP3 set. Data was analyzed applying Colaizzi's approach involving seven stages. After extracting conceptual codes and elimin­ating common codes, the findings resulted in "goals" characterized as two main themes of "democratic citizenship" and "multi-layer relationship in citizenship concept” with five sub-themes encom­passing 102 conceptual codes. The results of the present research rev­eal that, unfortunately, the citizenship education approach in seco­ndary education is reactive and, in practice, insufficient attention has been paid to all components of the students’ citizenship education. In addition, in the view of education officials and curriculum designers (and hence the curriculum itself) no logical balance exists between citizenship rights and responsibilities.

کلیدواژه‌ها [English]

Phenomenology, Curriculum, Secondary education, Citizenship education, Goal